- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

Geert Wilders en zijn beveiliging

Vier jaar geleden zette Geert Wilders, uit arremoede omdat televisieomroepen het niet wilde uitzenden, zijn film Fitna op internet. De weken ervoor was er veel gebakkelei over de mogelijke inhoud en gevolgen van de film. Al die media-aandacht resulteerde in een grote bekendheid. Toen de film op 27 maart 2008 op de website LiveLeak.com werd gezet hadden na drie uur al ruim 3 miljoen mensen de film bekeken. De meeste mensen, die in de weken daarvoor hun zorg hadden geuit, reageerden met een ‘is dat nou alles’. Het bleek niet meer dan een compilatie van overbekende beelden. Voor sommigen, vooral Moslims, welliswaar nog steeds schokkend. Maar vooral bleek, zoals dat zo mooi heet, ‘het sop de kool niet waard’. Onder druk, Wilders werd steeds ongeloofwaardiger en sommigen geloofden al dat de film niet bestond, werd de film inderhaast die 27e maart openbaar gemaakt. Enkele dagen later, op 4 april, werd het door een verbeterde versie vervangen.

Kort na zijn vertrek uit de VVD media 2004 voelde Geert Wilders zich bedreigd. Er waren naar aanleiding van zijn uitspraken tegen en over Moslims al verschillende dreigementen in zijn richten geuit. In een video op internet werd gedreigd Wilders te onthoofden. Twee jaar daarvoor was Pim Fortuin vermoord. Wilders wilde niet volgen. Hij vond zich in zijn werkzaamheden als parlementariër beperkt en kon ook niet de gewenste aandacht geven aan de oprichting van zijn nieuwe partij. Vanaf 14 oktober 2004 werd hij beveiligd en ondergebracht op een geheime locatie (in het begin Kamp Zeist). Sommigen vonden het onzin, anderen vonden het terecht. Toen nog geen maand later Theo van Gogh werd vermoord hield iedereen zich verder stil.

Nu zijn we bijna acht jaar verder en vandaag precies vier jaar na de introductie van magnum opus. Zonder verder te willen en hoeven oordelen over Geert Wilders als politicus of over zijn uitlatingen vraag ik me af of het nog steeds nodig is dat hij wordt beveiligd. In ieder geval in de mate waarin dat nu gebeurt. Ik vraag me dat niet alleen af omdat ik het onzin vind en denk dat als iemand hem iets wil aandoen dat altijd kan. Ik weet niets van bewaken en beveiligen, maar heb genoeg films gezien en gelezen om te weten dat waterdichte beveiliging onmogelijk is. Als is het maar omdat de tegenstander veelal onzichtbaar is in een grote groep potentiële daders die mogelijk al in de gaten wordt gehouden. Die potentiëlen kunnen niet allemaal intensief worden geobserveerd. En daarbij kan het ook iemand zijn die, evenals Volkert van der Graaf, in alle rust buiten het zicht van terreurbestrijders en anderen, de gaten in de beveiliging kan opzoeken.

Dus niet alleen omdat ik die beveiliging onzin vind en ook niet omdat het ongeveer 2 miljoen kost, buiten kosten die eventueel nog op een locatie moeten worden gemaakt. Nee, ik vraag me af wat het met Wilders doet. Hoe verander je in acht jaar als je constant onder beveiliging bent, constant die beveiligingsmensen om je heen, constant je agenda overleggen. Dat heeft het Koninklijk Huis ook, maar bij hen is het niet vanwege bedreigingen. Bij hen is er geen druk van bedreiging. Het uit daar slechts uit normale veiligheidsoverweging en wellicht ook wel een beetje statusverhogend, ter onderstreping van het Koninlijke karakter van hun persoon. De beveiligingsdienst is overigens dezelfde, de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging .

Wat doet beveiliging met je? Ik denk dat je aan de gedwongen levenswijze kunt wennen. Maar ik heb me vanuit mijn vak altijd geïnteresseerd voor sociaalpsychologische fenomenen. Als ik terugdenk aan de vele onderzoeken en resultaten die of waarover ik heb gelezen, kan ik me niet voorstellen dat het in het geval van Wilders, met de bijkomende doodsdreiging en psychische druk, geen invloed heeft op zijn persoon (persoonlijkheid, karakter, gedrag).

Als je dan ziet welke bijzondere positie hij heeft in de maatregelen die genomen moeten worden om dit land (en mogelijk andere landen) weer richting te geven, lijkt het me niet verkeerd daar eens bij stil te staan. Ogenschijnlijk, van wat ik op televisie zie, lijkt hij er niet onder te leiden. Hij heeft nog dezelfde, beetje kwajongensachtige, humor en dat licht wraakzuchtige trekje dat ik jaren geleden al bij hem zag. Maar wat zegt dat. Ik ken iemand met beginnend Alzheimer, waarover later meer, waaraan weinigen wat merkten in gezelschap. Dan hield die persoon zich goed. Maar als het gezelschap weg was ondervonden de intimi het gevolg van de concentratie die het camoufleren met zich meebracht.

Wat mij betreft opheffen die beveiliging (of in ieder geval verminderen), want het kan niet goed zijn.

Ik kwam overigens een rapport tegen over de ‘psychosociale gevolgen van dreiging en beveiliging’ uitgevoerd in opdracht van Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding. Ik heb het nog niet gelezen, wellicht staat het antwoord op bovenstaande vraag er in.