Toen ik begon met mijn marketingactiviteiten had ik vooral theoretische kennis. Ik deed onderzoek voor onder andere Philips, Kluwer en andere bedrijven. Bij veel bedrijven was weinig kennis van marketing en het soort onderzoek dat ik deed. Ik was met mijn theoretische bagage ‘eenoog in het land der blinden’. Geleidelijk kregen bedrijven mensen in dienst die mijn werk konden doen en verschoof ik mijn bakens naar productiewerk.

Alles was met productie te maken had noemde ik voor het gemak ‘reclame’, maar het was ook materiaal voor PR-/voorlichtings-, Sales Promotie- en dergelijke. De mensen in loondienst deden het onderzoek en maakten marketingplannen en -beleid. Maar de creatieve vertaalslag naar de praktijk was lastiger. Omdat juist daar mijn talent lag (en ligt) kon ik weer met marketing aan de slag binnen de bedrijven.

Inmiddels had ik praktijkervaring opgedaan, zowel in het grafische als bij diverse mediaproducties (radiocommercials, bedrijfsfilms etc). Door deze ervaring en de kennis die ermee samenhing kon ik geld verdienen voor mijn klanten, door efficiënte inzet van materialen en en bredere en creatievere bron van mogelijkheden. De contactpersonen bij de klanten waren daarbij nauwelijks partij, ze konden slechts aannemen dat ik kon waarmaken wat ik zei. Geleidelijk kwam er meer kennis bij de contactpersonen. Gelukkig, want daarmee werd de samenwerking leuker, ze waren een serieus aanspreekpunt geworden. Ik kon met ze sparren, tot nog betere resultaten komen en van ze leren.

Nu is een tijd aangebroken waarin iedereen zijn organisatie tegen het licht moet houden. We snijden in overbodige kosten en zouden gebruik moeten maken van creativiteit en slimmigheid om anders met noodzakelijke kosten om te gaan. Maar inmiddels is de benodigde kennis bij klanten weer minder aanwezig en zie je dat onnodig geld wordt uitgegeven aan zaken die vaak met hetzelfde resultaat op een andere manier kunnen.

Wat ik schrijf is niet alleen mijn ervaring, ik hoor het ook van collega’s. Het is de continue veranderende tijdgeest die door onze evolutie waait. Technieken en daarmee samenhangende vaardigheden veranderen nu eenmaal en soms (of vaak) is het binnen een organisatie lastiger bij te houden of anders gezegd, als zelfstandig ben je verplicht het bij te houden.

Bovenstaand is natuurlijk een heel summiere sociaalmaatschappelijke constatering, waar veel meer nuancering aan ten grondslag ligt. Maar gisteren moest ik twee keer aan deze grove lijn denken. Eén keer vanwege de illustratie van bovenstaande in een oude, kostenbesparende oplossing voor een klant. En één keer door een vrijwel identieke constatering in één persoon; niet helemaal illustratief voor bovenstaande, maar wel leuk.

1. drukken op één vel

In het begin drukten klanten folders, flyers en antwoordkaarten. Ze vroegen drie offertes aan en kregen drie prijzen. De drukker verzamelde het drukwerk op één groot vel en drukte de drie drukwerkjes tegelijkertijd. Maar hij berekende ze alsof het afzonderlijke producten waren. Wist de klant veel. Ik vertelde de klant dat het goedkoper kon. Ik liet door mijn vormgevers de drie drukwerkjes op één groot vel positioneren en naar de drukker brengen. Die maakte één drukprijs voor het vel, die veel lager lag dan de drie afzonderlijke drukprijzen. Als extra kosten kwamen er snijkosten bij om de drie afzonderlijke producten te verkrijgen, maar de totaalprijs was soms minder dan de helft.

Met de contactpersonen bij klanten werd het een sport om naar dit soort oplossingen te zoeken, niet alleen bij drukwerk, en de mogelijkheden werden ook meegenomen bij het maken van de plannen. Want voor één vel drukwerk bijvoorbeeld moeten de uitingen wel van één kwaliteit papier zijn.

Nu constateer ik dat bij veel klanten weer op de oude manier wordt gewerkt. Dus bij drukwerk weer allemaal losse producten. En gisteren zag ik daar bij een klant ook prijzen bij. Het bleek een kleine moeite om voor hem honderden euro’s te besparen met bovenstaande methode.

Een methode overigens die door nieuwerwetse drukkers ook bij enkele producten wordt toegepast. Vistaprint en soortgelijke drukkers kunnen voordelig leveren omdat ze meerdere bestellingen visitekaartjes e.d. verzamelen op één drukvel. Na het drukken even de afzonderlijke kaartjes er uitsnijden en naar de afzonderlijke klanten versturen. Door voor visitekaartjes met één drukker te werken, en voor ander drukwerk met een andere drukker, behalen ze nog meer efficiëntie. De drukker hoeft daardoor niet steeds zijn machines opnieuw in te stellen. Een beetje zoals het brood van AH, dat van verschillende bakkerijen wordt betrokken waarbij de één met krenten bezig is en de ander met andere specifieke ingrediënten.

2. het oog van de meester

Gisteren was ik bij Kees, die eigenlijk anders heet. Hij vertelde dat zijn vader vroeger in munten handelde. Hij wist daar als jochie natuurlijk niets van, maar vond bepaalde dingen die zijn vader kon boeiend. Dus ging hij bij zijn vader in de leer. Na enige tijd was hij net zo vaardig als zijn vader. Niet als handelaar maar met een ‘oog van de meester’. Een eenvoudig voorbeeld daarvan was de gulden truc, die hij regelmatig deed in zijn school- en studietijd om gratis biertjes te scoren in de kroeg. Bij die gulden truc legde iemand 10 guldens met de kop naar boven op een tafel. Kees legde deze dan op juiste volgorde van  jaartal. Na omkering van de gulden bleek hij het 99 van de 100 keer goed te hebben uitgevoerd. Maar de fijne constatering die er voor nodig is, was hij weer nu kwijt. Die krijg je en behoud je door veel met geld om te gaan en te weten waar je naar moet kijken. En daarbij natuurlijk de continue interesse en disclipine om te leren.

Misschien is dat laatste wel wat er tegenwoordig ontbreekt en waardoor velen weer eenoog kunnen zijn in het land der blinden.