Vorige week schreef ik een bericht over Han van Meegeren en het boek de Alchemist van Roquebrune. Dat was naar aanleiding van een AO-boekje over kunstfraude en de documentaire ‘Fake or Fortune’.

Gisteren heb ik het boek de Alchemist van Roquebrune herlezen, dat in het bericht wordt genoemd. Het boek, geschreven door oud kunstredacteur Jan Baesjou, verscheen in 1954. Het vertelt het verhaal over de totstandkoming van de belangrijkste vervalsing van Han van Meegeren, de Emmausgangers.

Verhalen vanuit betrokkenen

Jan Baesjou heeft voor het boek gesproken met de tweede vrouw van Han, Jo van Meegeren-Oerlemans. Elk hoofdstuk wordt vanuit een andere betrokkene vertelt, zijn eerste vrouw Anna, zijn tweede vrouw Jo, haar eerste man John, de president van de rechtbank en natuurlijk vanuit Han.

Alchemist van Roquebrune

De schrijfstijl doet wat ouderwets aan. Maar dat past goed bij de tijd waarin het boek zich afspeelt, een aantal jaren voor de Tweede Wereldoorlog. Han van Meegeren woonde toen in Roquebrune Cap-Martin in Zuid Frankrijk. Daar mengde hij, als de alchemist van Roquebrune, pigmenten om te komen tot de zeventiende eeuwse kleuren. En daar experimenteerde hij met het verouderen van schilderijen en het verkrijgen van de kleine barstjes in de verflagen. Het boek eindigt met de rechtzaak.

Pageturner

Ik weet nog dat ik, toen ik het een aantal jaren geleden voor het eerst las, in het boek werd gezogen. Het was alsof ik één werd met de experimenten, de wanhoop en de zoektocht van Van Meegeren.  Bij de tweede keer gebeurde dat niet. Het experimenteren bleek uit één hoofdstuk te bestaan. En de beschrijving van de pigmenten en het mengen van de verf was veel minder gedetailleerd, dan ik me herinnerde.

Er zijn tientallen boeken geschreven over Van Meegeren. In boeken over kunstvervalsing wordt hij, als beroemdste vervalser van de 20e eeuw vrijwel altijd genoemd. Het boek de Alchemist van Roquebrune is echter door zijn bijzondere stijl een zeer lezenswaardig boek.

Wie zoekt kan bij tweedehands boekhandels nog wel een exemplaar op de kop tikken. Voor anderen hierbij de door mij gemaakte ebook-versie.