Basisinkomen
Het onderwerp Basisinkomen en de diverse ideeën en visies daarbij zijn al jaren een geliefd thema voor me. Waarom ik er op deze laatste dag van het jaar mee kom? Het is volgens mij een goed onderwerp voor de toekomst in deze tijd van verandering.
Bij Basisinkomen krijgt kort gezegd iedereen een vast bedrag per maand van de overheid; wie meer wil moet dat met betaald werken verdienen.
Natuurlijk zijn er talrijke voor- en nadelen op te sommen. Ik houd het bij wat vluchtige opmerkingen.
Basisinkomen en levensinvulling
Rond 1980 denk ik voor het eerst na over basisinkomen. Ik zit in een sociaaleconomische commissie van de VVD en produceer enkele theaterproducties met linksgeoriënteerde vrienden. Ik lees veel, ik zing in een koor, ik ga veel naar concerten. Evenals vrienden en de mensen waarmee ik samenwerk houd ik van zinvolle dingen en van dingen die schijnbaar minder maatschappelijk nut hebben.
In de gesprekken of discussies die we hebben over het leven en de toekomst, hebben we, ondanks alle tegenstellingen, één gezamenlijk punt. We willen zinvol werk doen, maar zouden ook best dingen kunnen en willen doen die niet direct nut hebben, maar wel zorgen voor persoonlijke ontwikkeling. En daardoor mogelijk later bijdragen aan de samenleving. Moet je dan een uitkering hebben met alle lasten daarvan. Of zou er een basisinkomen moeten bestaan.
We zijn het er bovendien over eens dat zinvol werk niet gelijk staat aan betaald werk en andersom.
Wie heeft invloed op ontwikkelingen
Ik had een discussie met een marginaal Bekende Nederlander. Omdat zij via diverse media veel mensen bereikte, vond ze dat ze belangrijk was en meer invloed had op de maatschappelijke ontwikkeling. Belangrijker en meer dan veel anderen. Mijn tegenargument was dat een groenteboer wellicht minder mensen bereikt, maar met een opmerking tegen één van zijn klanten wellicht de aanzet geeft tot een bijzondere ontdekking, een wereldverbeterende impuls geeft etcetera.
Iedereen is even belangrijk; we zijn allen tezamen, als mensheid, een organisme onderweg naar een toekomst die we gezamenlijk vorm geven. En we beïnvloeden elkaar daarbij. Daarbij kan de één natuurlijk meer ontvankelijk zijn dan de ander; maar stel je voor dat Robbert Dijkgraaf klant van die groenteboer is.
En wat te denken van de jongen die thuis de hele dag leest en plaatjes draait. Ook hij moet wel eens naar buiten. Wellicht zegt hij weinig, maar wie weet maakt hij een opmerking tegen de groenteboer, die er over nadenkt en etc. En beïnvloeden gaat niet alleen om wat wordt gezegd. Basisinkomen geeft de jongen de mogelijkheid iets te doen dat schijnbaar niet bijdraagt aan de samenleving.
Mooie uitspraak ook van Erasmus ‘Zelfs van een gek kun je leren’. Dus houdt een open mind, zou ik zeggen.
Vergrijzing, automatisering en …
Om allerlei reden – vul maar in: vergrijzing, automatisering, verborgen werkeloosheid etc. – lijkt zo’n basisinkomen me steeds idealer. We kunnen er de toekomst opnieuw mee inrichten. Invoering heeft daarbij, volgens mij in ieder geval, ook gunstige invloed op zaken waar nodig eens de bezem doorheen moet.
Er is al een basisinkomen
In feite is er al een basisinkomen, met alle uitkeringen, zorgtoeslagen en dergelijke. Alleen is dat versnipperd, onoverzichtelijk en zit het vast aan allerlei voorwaarden. Een basisinkomen, zoals hierboven gedefinieerd, maakt het losser en geeft mensen de mogelijkheid zelf invulling te geven aan hun leven met werken voor extra inkomen, als vrijwilliger zonder extra inkomen of door zich over te geven aan hobby’s. En haal het geldelement er even vanaf. Zie het niet als een ‘free right’. Maar als een kans. Iedereen is verzekerd van een basisleven. Ambities, levensinvulling, intelligentie, daadkracht en dergelijke maken daarna nog steeds het verschil.
Meer info over basisinkomen
Lees er eens over, bijvoorbeeld bij:
- de vereniging Basisinkomen
- de Foundation ‘Global Basic Income‘
- De SOPN, Soeverein Onafhankelijke Pioniers Nederland
- Vote-Europe (een partijenintiatief gesteund door de EU)
- Wikipedia over Basisinkomen
- Of juist van iemand die het niets vindt
Echt basis
Overweging. Basisinkomen is wat het zegt, een basis. Het biedt allerlei mogelijkheden om verder richting te geven aan de maatschappij. Competitie bijvoorbeeld, de fundering van kapitalisme, is nog steeds of juist mogelijk voor hen die meer willen.
Verborgen werkeloosheid
Verborgen werkeloosheid. Werkplekken die worden ingevuld door mensen/functies die eigenlijk overbodig zijn of, erger nog, meer kwaad doen dan goed met hun aanwezigheid. Niet vanwege hun persoon, maar vanwege de belastende werking voor een organisatie. Denk daarbij ook aan bijvoorbeeld het in stand houden van een proces dat eigenlijk al anders had kunnen worden uitgevoerd, maar dat dan ten koste gaat van banen.
herdefinitie van werken
We moeten zoals ik eerder betoogde, de definitie van werken herdefiniëren. Nu is dat nog ‘betaald werk’. We moeten gaan inzien dat veel meer activiteiten nuttig zijn voor de samenleving, of ze nu betaald of vrijwillig worden uitgevoerd. Dat laatste kan ideaal vanuit een basisinkomen. En ook mensen de keuze laten andere activiteiten te doen, die wellicht niet direct nuttig lijken; dat haalt ook de druk van het creëeren van werkgelegenheid.
Een willekeurig bericht
Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.