- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

Jij bent creatief, ik weet het zeker

jij bent creatief

Vorige week zei ik tegen een vrouw, ‘jij bent creatief. zeker weten’. Ik had haar kort daarvoor leren kennen en ze hamerde erop dat ze niet creatief was. Ze had me juist haar bijzondere verzameling zelfgemaakte poppen laten zien. Op het moment dat ze weer zei ‘niet creatief te zijn’ zaten we in haar woonkeuken te genieten van een heerlijke maaltijd.

Ok, met haar poppen zat ze wellicht op het randje van expressie en creativiteit. Iets wat door veel mensen door elkaar wordt gehaald. Maar tijdens het bereiden van het eten had ik gezien dat ze creatief is. Jij bent creatief, zei ik haar daarom tenslotte.

Jij bent creatief

Bij creativiteit denken de meesten aan bepaalde beroepen, zoals kunstenaar of reclamemaker. Maar we kennen toch allemaal de ‘creatieve boekhouder’, terwijl iedereen, behalve de boekhouder, weet dat er geen saaier beroep is dan dat. Het gaat er om dat je oorspronkelijk denkt. En dat kan overal.

Bij het uitvoeren van een recept, bij het oplossen van huishoudelijke ongemakken, bij het bedenken van een financiële constructie. In het leven zijn er dagelijks redenen om creatief te zijn. Situaties waarin we bedenken hoe we, om welke reden dan ook, iets anders kunnen aanpakken dan we gewoonlijk doen.

Voorwaarde voor creativiteit

Belangrijkste voorwaarde voor creativiteit is volgens mij ‘niet bang zijn voor het nieuwe, het onbekende’. En geen belang hechten aan de mening en opmerkingen van anderen, zou ik er aan toe willen voegen.

Als je aan genoemde voorwaarden voldoet kun al creatief zijn met eenvoudige zaken. Ik zie dan mijn moeder met huishoudelijke oplossingen bezig. Dan repareert ze bijvoorbeeld met elastiekjes en wasknijpers een vogelvoedplaats.

Structureren

Bij grotere problemen zal structureler gewerkt moeten worden. Met name om een oplossing die is bedacht uitvoerbaar te maken. Er zijn daarvoor talrijke technieken en methoden, die bovendien je creativiteit verhogen. Daarmee krijg je meer oorspronkelijke ideeën en verhoog je de kwaliteit van de gevonden oplossingen. Maar open staan voor het onbekende is volgens mij ook bij grotere problemen het belangrijkst.

Creatieve denktechnieken

Denktechnieken heb ik altijd wat kunstmatig gevonden. Ze kunnen wel helpen bij bepaalde problemen. Het mooist is echter als ze op een gegeven moment een natuurlijk onderdeel worden van je denken. Maar bij velen blijft het een trucje.

De denktechniek (of methode) die ik zelf het meest gebruik, ben ik ‘de topische vragen van Osborn’ gaan noemen. Dat zijn om te beginnen de gewone topische vragen. Die noemen sommigen de W-vragen: wie, wat, waar etc vragen. Alex Osborn vult dat aan met vergroten, verkleinen, vermeerderen, omdraaien etc van het denkonderwerp.

Ideaal met kennis

Voorwaarde voor creativiteit is dus een zekere ongeremdheid in je denken, om ‘open staan voor het onbekende’ eens anders te formuleren. Een andere behoefte bij creatief denken is kennis. In het algemeen niet te gespecialiseerd, maar liever wat generalistisch. Kennis en ongeremdheid geven de optimale mogelijkheid te combineren met gegevens en zo tot nieuwe oplossingen te komen. Wanneer je creatief moet zijn op een bepaald terrein, binnen een bepaalde branche, kan het natuurlijk geen kwaad daar wat extra kennis over op te doen.

Nog even samengevat

Situatie aanpassen

In één van mijn aantekeningen over creativiteit vond ik manieren om je creativiteit te verhogen door een situatie te veranderen, dus niet door denktechnieken. Het zijn geen denktechnieken. Maar manieren waarvan je zou kunnen zeggen dat ze je vrijer maken, je angst voor het onbekende wegnemen, je ongeremder maken.

Zoals gezegd zijn dat volgens mij de belangrijkste voorwaarden voor creativiteit. Sommige methoden uit een lijst van meer dan 100 situaties, hebben een hoog Diederik Stapel gehalte; in ieder geval zou ik ze met een korreltje zout nemen. Maar baat het niet, weet dan wat ik zeg “jij bent creatief, ik weet het zeker”.

Voorbeelden van je situatie veranderen

Enkele van de genoemde methoden (de links zijn willekeurig niet per se naar het genoemde onderzoek):

en zo kan ik nog wel even doorgaan…

zie ook bericht ‘een goed idee bedenken‘, met o.a. de topische vraagstelling van Alex Osborn.