De toespraak van Obama
Velen keken bij de inauguratie van zijn tweede ambtstermijn uit naar de toespraak van Obama. Het werd een oproep om oorlog te voeren tegen de armoede, de rechten van de middenklasse te verdedigen en de eeuwigdurende oorlogen in het buitenland te stoppen. Obama ging in zijn speech verder dan zijn toespraak bij de aanvaarding van het presidentschap van de eerste termijn. Maar dat is niet verwonderlijk want hij heeft niets te verliezen en kan niet nog eens worden herkozen.
Velen dachten gisteren terug aan de speech die hij half december gaf naar aanleiding van de schietpartij in Newtown. Die toespraak van Obama werd toen gezien als één van de belangrijkste speeches van de afgelopen jaren. Het werd door analisten vergeleken met die van Lincoln in Gettysburg in 1863 (zie hieronder), waarmee Lincoln de afschaffing van de slavernij inzette.
Terwijl Obama ruim een maand eerder ook al werd bejubeld om zijn overwinningsspeech, nadat hij was herkozen als president van Amerika. Lees hier die speech.
Machtige woorden
Woorden zijn een machtig wapen gebleken, volgens historici. Denk aan de filmpjes waarin Hitler zijn volk opdweept en naar de gevolgen daarvan. Woorden hebben de macht om elke vorm van emotie op te roepen. Woorden hebben de macht om anderen te enthousiasmeren.
Een goede speech
Volgens analisten moet een briljante speech aan drie voorwaarden voldoen. Ten eerste is de stijl belangrijk. De beste redenaars zijn zowel goed in geschreven als in gesproken woord, mede daardoor kunnen zij toespraken schrijven die mooi zijn om te horen, maar ook om te lezen. De tweede voorwaarde is de inhoud. Die is niet wollig, maar ‘to the point’. Welsprekendheid toont zich in inspiratie, het aanspreken van de toehoorders door een eerlijke verhaal op het niveau van hun waarden, normen en idealen te brengen. En ten derde is er de beïnvloeding, de boodschap waarvan het publiek moet worden overtuigd. Invloedrijke toespraken veranderen de harten en gedachten/meningen van de luisteraar, niet alleen op het moment dat ze worden gehouden, maar zelfs nog jaren daarna.
Welke van toespraak van Obama de boeken in gaat als meest inspirerend moeten we nog even afwachten. Wel zijn er in de geschiedenis toespraken geweest van andere leiders die inmiddels in de boekjes zijn opgenomen als vernieuwend, inspirerend of indrukwekkend. Hieronder een top-10 van speeches, een vanzelfsprekend volledig subjectieve keuze, op volgorde van datum:
1. Alexander de Grote – 335 BC
Alexander de Grote (356 – 323 v. Chr.) bestudeerde het werk van zijn tijdgenoot Aristoteles (384 – 322 v. Chr.). Aristoteles had de regels vastgelegd voor het houden van een inspirerende, overtuigende toespraak, die eigenlijk nog steeds gelden. Alexander gebruikte de regels om zijn leger te motiveren. Zijn mannen hadden tien jaar gevochten in Egypte, Griekenland en Perzië. Ze waren moe van het vechten en wilden niet meer verder, terwijl Alexander en zijn leger optrok naar India hield hij in 335 v. Chr. aan de Hydaspes (tegenwoordig: Jhelum) Rivier zijn beroemde speech.
2. George Washington – 23 december 1783
Zelfs de beste sprekers waren nerveus voordat ze een belangrijke toespraak hielden. Ook George Washington toen hij twee dagen voor Kerst 1783 zijn beroemde ontslagspeech hield. De Onafhankelijkheidsoorlog was beëindigd en iedereen dacht dat de generaal zou opgaan voor de hoogste macht. Velen hoopten het ook, vanwege het inspirerende leiderschap dat Washington tijdens de oorlog had getoond. Maar hij schokte iedereen met zijn ontslag. Deze laatste toespraak maakte hem bijzonder zenuwachtig. Hij stond ongecontroleerd te trillen voor het Congress en kon zijn tekst slechts oplezen door met beide handen het perkament stevig vast te houden. Enkele jaren later, in 1789, liet hij zich alsnog overhalen de eerste president van Amerika te worden.
3. William Wilberforce – 12 mei 1789
Wilberforce was lid van het Britse Parlement. Nadat hij God had gevonden en was bekeerd tot het Christendom zag hij het als zijn plicht de slavernij af te schaffen. In 1789 hield hij zijn eerste toespraak tot het Britse Lagerhius over het stoppen van de slavenhandel. Die eerste speech gaf nauwelijks effect. Maar Wilberforce zette door, gaf regelmatig toespraken en enkele dagen voor zijn dood in 1807 werd een wet tegen slavenhandel (the Slave Trade Act) aangenomen.
4. Abraham Lincoln – 19 november 1863
De zestiende president van Amerika, Abraham Lincoln, wordt beoordeeld als de beste president tot nu toe. Hij sprak meerdere malen, maar zijn toespraak ‘the Gettysburg Address’ op 19 november 1863 werd zijn beroemdste. Het ‘Four score and seven years ago…’, beroemde woorden uit de speech, klinkt regelmatig in de gangen van scholen waar het is opgenomen in een toneelstuk. Ook in films en tv-shows worden de woorden en de toespraak aangehaald als document van Amerikaanse vrijheid.
5. Theodore Roosevelt – 26 januari 1883
De 26e president van Amerika was een legendarisch redenaar. Tijdens zijn ambtstermijn hield hij meerdere, als insprirerend bekendstaande toespraken. Hij was een echte mannen man en zijn speeches waren dan ook vooral gericht op mannen. Zijn beroemdste toespraak hield hij op 26 januari 1883. Hierin motiveert Roosevelt mannen krachtig en fatsoenlijk te zijn en verantwoordelijkheid te tonen. Alleen daarmee konden ze volgens hem een voorbeeldfunctie vervullen en de volgende generatie inspireren.
6. Winston Churchill – 4 juni 1940
Churchill was niet de eerste grote redenaar die was geboren met een spraakgebrek. Hij overwon het en werd één de meest inspirerende leiders van zijn tijd. Hij leidde Groot-Brittannië door een moeilijke periode en gaf meerdere beroemde toespraken. De speech die hij op 4 juni 1940 hield voor het Britse Lagerhuis is echter de geschiedenis in gegaan als zijn allerbeste toespraak en bekend geworden als ‘we shall fight them on the beaches’. Een andere beroemde speech van Churchill is de ‘blood, sweat and tears’.
7. Mahatma Gandhi – 8 augustus 1942
De bedeesde vrijheidsstrijder en volksvertegenwoordiger Gandhi toonde de wereld dat je een oorlog met vreedzaamheid kunt winnen. Hij streed voor de bevrijding van India, dat al bijna een eeuw onder Britse heerschappij leefde. Zijn niet-gewelddadige ‘Quit India’-beweging was gericht op de Britten. In zijn beroemde toespraak van 8 augustus 1942 eist hij volledige onafhankelijkheid en bevrijding van de Britse overheersing.
8. John F. Kennedy – 20 januari 1961
John F. Kennedy was jong, handig en charismatisch. Drie jaar nadat hij zijn inauguratietoespraak hield als 35e president van Amerika werd hij vermoord. Maar die speech, gegeven op 20 januari 1961, was buitengewoon inspirerend. Het gaf de mensen hoop. De 43 jarige, jongste president ooit leidde met zijn toespraak een nieuw tijdperk in.
9. Martin Luther King jr – 28 augustus 1963
Het is ongetwijfeld de toespraak met de bekendste titel, de ‘I have a dream’ speech. Met zijn 17 minuten durende speech op 28 augustus 1963 werd hij wellicht de grootste redenaar die ook leefde. In ieder geval wordt zijn toespraak door historici gezien als de meeste inspirerende. Een eeuw na het afschaffen van de slavernij is er nog steeds racisme en worden donkere mensen nog steeds onderdrukt in Amerika. Er was een moedig individu voor nodig op te staan ter verdediging van zwarte mensen en op te roepen tot raciale gelijkheid en beëindiging van discriminatie. Ook al moest hij het uiteindelijk met de dood bekopen, zijn speech betekende een ommekeer.
10. Nelson Mandela – 20 april 1964
Iedereen kent de geschiedenis van Nelson Mandela. Na bijna 30 jaar gevangenschap vanwege het leiden van een beweging tegen apartheid in Zuid-Afrika was zijn geest niet gebroken. Maar ging hij opnieuw, en wellicht nog krachtiger, de barricaden op. Zijn beroemde speech gaf hij echter aan het begin van de rechtzaak tegen hem en enkele andere leden van de vrijheidsbeweging op 20 april 1964.
Download
Download hier het ebook met de 10 historische toespraken.
Beluister
hier enkele toespraken door op een luidspreker te klikken
|
|
|
|
|
Andere beroemde, of op zijn minst gedenkwaardige, toespraken zijn:
- Pericles, “de Lijkrede” – 431 BC, Athene
- Socrates, “de Verontschuldiging” – 399 B.C., Athene
- Demosthenes, “De derde Philippica” – 342 B.C., Athene
- Marcus Tullius Cicero, “De eerste oratie tegen Catilina” – 63 BC, Rome
- Jesus Christ, “De Bergrede” – 33 A.D, Jerusalem – Opgetekend in Matheus 5-7
- Patrick Henry, “Geef me vrijheid of geef me de dood!” – 23 Maart 1775, Richmond, VS
- Frederick Douglass, “Wat zegt een slaaf the Fourth of July?” – 5 juli 1852, Rochester, VS
- Chief Joseph, “Overgave toespraak” – 5 oktober 1877, Montana Territory, VS
- Franklin Delano Roosevelt, “de eerste inaugurale rede” – 4 maart 1933, Washington D.C., VS
- Lou Gehrig, “Afscheid van het honkballen” – 4 juli 1939, Yankee Stadium New York, VS
- Charles de Gaulle, “De oproep van 18 juni” – 18 juni 1940. London – vanaf BBC-radio.
- William Faulkner, “bij in ontvangst nemen Nobelprijs” – 10 december 1950, Stockholm, Sweden
- General Douglas MacArthur, “Afscheidstoespraak bij de VS Congress” – 19 april 1951, Washington D.C., VS
- Dwight D. Eisenhower, “Afscheidsrede” – 17 januari 1961, Washington D.C., VS
- Ronald Reagan, “Opmerkingen bij de Brandenbruger Poort” – 12 juni 1987, Brandenburger Poort, Berlin
Download hier het ebook met de 10 historische toespraken.
Een willekeurig bericht
Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.