- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

Plan, doel en intentie

De afgelopen week kreeg ik vragen over het verhaal ‘het viltje en de rode draad’. Sommigen mailden, anderen belden of brachten het ter sprake bij een ontmoeting. Ik kon niets anders zeggen dan dat er een heel verhaal achter zit… en ruim 25 jaar ervaring. Meer dan in het bericht staat past niet in mijn idee van een blogbericht.

Het is bovendien onderdeel van een denkraam van kennis en ervaring waarin zich ook andere fenomenen en gedachten bevinden. Sommige met al even eenvoudige, door mij bedachte, omschrijvingen zoals ‘de oranje vlag’, de vaatwas-methode’, de ‘commitment-bijdrage’ en de ‘3-seconden regel’.

Het viltje

De omschrijvingen worden naar voren gehaald als dat nodig is. Bij de betreffende klant heb ik het viltje-verhaal gebruikt en uitgelegd om de voortgang van het onderliggende project te bevorderen. Het is dan een taylormade uitleg. Daarin kan ik het verhaal één-op-één  vertellen met medeneming van voorbeelden uit de relatie die ik met die klant heb.

Daardoor ging ‘het  viltje’ voor hem leven. Hij herkende de hiaten binnen het project die moeten worden ingevuld en begreep waarom ik er rekening mee houd. Door dat laatste hebben we nu al een plan B strategie bedacht, waardoor de kans op succes wordt vergroot. Het geheel is daarbij teruggebracht tot zijn essentie en past nu op een viltje.

Vragen en voorbeeld

Maar de vragen die ik afgelopen week kreeg houden me bezig. Daarbij kwam een gesprek dat ik dinsdag j.l. had bij een klant. In het verleden heb ik een keer een plan gemaakt om een uit te hand gelopen hobby van hem wat meer te structureren. Ik wees hem er daarbij op dat al zijn ad hoc acties wellicht tot een door hem geaccepteerd resultaat leiden. Maar welk resultaat wenste hij echt.

Succes kun je immers alleen afmeten aan een vooraf gesteld doel. In ieder geval in mijn optiek. Niet door achteraf de resultaten te bekijken en als het resultaat meevalt te roepen dat het project is geslaagd. Als je een miljoen kunt bijschrijven op je bankrekening kun je zeggen dat dat je gewenste resultaat was. Dat is de makkelijkste manier om jezelf een rad voor ogen te draaien.

Gewoon beginnen

Veel ondernemers denken dat je ‘gewoon moet beginnen’. Ik weet uit ervaring dat als ze volhouden dit beslist tot een positief resultaat leidt, met de nadruk op ‘een’. De vraag is echter of het een gewenst resultaat is, of het optimaal is en hoeveel schade ze onderweg hebben opgelopen of veroorzaakt met hun stuurloze volharding.

Ik heb allerlei projecten gedaan, zowel voor klanten als mijn eigen projecten. Het maakt hier niet uit of een project succesvol was of niet. Want bij beiden kon ik vaak concluderen dat er alleen maar verliezers waren of winnaars of partners die een beetje hadden gewonnen en verloren. Dat lag bijna altijd niet aan het uiteindelijke resultaat, maar aan de weg er naar toe.

Een plan

Ik roep daarom vaak op een plan te maken. Dat hoeft niet ingewikkeld te zijn. Mijn belangrijkste motief is voornamelijk een rustmoment in te brengen. Vooral dus bij mensen die een houding hebben van ‘gewoon direct beginnen’.  Het gaat er om niet als ‘een kip zonder kop’ in een avontuur te stappen.

Zo’n plan kan twee vormen hebben. Vaak volstaat een uur, dag of week de omgeving van een idee of voorstel verkennen. Dat kan met enkele goede vragen al snel de aanvullende ideeën, informatie en dergelijke geven om een project beter te starten. In enkele gevallen is een plan echt nodig, daar waar het helpt structuur aan te brengen, een tijdpad en dergelijke.

Een doel

Bij een plan hoort op zijn minst een doel. Ik heb al eens geschreven dat een doel, voor mij althans, een duidelijke, liefst meetbare, formulering heeft. We willen 10x meer omzet, we willen 100 gasten, we willen etc. Voor de directie van een bedrijf is dat een zinvol controleerbaar gegeven. Voor medewerkers of bij een project betrokken deelnemers geeft het houvast.

Een intentie

Voor die betrokkenen en de ondernemers van het ‘gewoon beginnen’-type, werk ik daarbij ook naar de formulering van een intentie. Zo’n intentie is geen vaag doel of erger nog een vaag onderbuikgevoel dat je krijgt als je zo maar begint. De intentie geeft richting, ook zonder een geformuleerd meetbaar doel.

Bij elk project zijn doorgaans veel onvoorziene en externe zaken; zoals het weer, een niet-partner die wel noodzakelijke inbreng heeft, politieke beslissingen en ga zo maar door.  Je kunt nog zo’n goed plan maken en je doel helder formuleren, je kunt deze zaken nooit voorzien.

Eigen initiatief

Bij onvoorziene zaken moet een projectdeelnemer vaak zelfstandig beslissen, oftewel eigen initiatief nemen. Met een doel en bij ‘zo maar beginnen’ is dat bijna altijd onmogelijk. Het geeft het onzekerheid en meer van die ellende. De benodigde beslissing, het gewenste initiatief, wordt niet genomen of er wordt om allerlei redenen een verkeerde keuze gemaakt.

Maar als er een intentie is kan het wel. Het houdt namelijk veel meer rekening met de individuele vaardigheden en het karakter van de deelnemers. Een doel zou je kunnen formuleren als ‘we gaan naar Amsterdam’. De bijbehorende intentie kan dan zijn ‘we willen in Amsterdam uitkomen’.

Moet een deelnemer, door omstandigheden gedwongen, een beslissing nemen dan kan het zijn, met de intentie in gedachten, dat hij in Haarlem terecht komt. Maar dat is nog altijd dichter bij Amsterdam dan Groningen, Den Bosch of Middelburg.

De generaal

Ik gebruik soms het voorbeeld van een leger. Een generaal kan een prachtige strategie bedenken om de tegenstander aan te vallen. Maar als de soldaat ineens tegenover de vijand staat moet hij uit lijfsbehoud snel beslissen. Bij een geformuleerd, in zijn ogen vaak abstract doel verstart hij.

De overlevingsdrang van de soldaat zullen hem waarschijnlijk tot actie manen. Bij een gegeven intentie zal zijn actie, vanuit zijn kennis, ervaring, karakter en de mogelijkheden die hem op dat moment ter beschikking staan, gericht worden. Ze zullen in de buurt blijven van het doel van de generaal.