Een beetje diagonaal, zoals dat heet, las ik gisteren het boek ‘Ninja Innovation’ van Gary Shapiro. Het boek is op 8 januari uitgekomen tijdens de CES (Consumer Electronics Show) in Las Vegas, het paradepaardje van de CEA (Consumer Electronics Association) waarvan Shapiro CEO is.

Shapiro heeft vanuit de CEA, een branche organisatie voor consumenten elektronica, al tientallen jaren een bijzondere relatie met bedrijven als Microsoft, Apple, General Electrics en andere grote bedrijven. Vanuit die positie doet hij onderzoek naar ontwikkelingen bij bedrijven, niet alleen elektronica bedrijven. Vanuit zijn inzichten schreef hij met Ninja Innovation een boek over waarin de succesvolle bedrijven zich, volgens hem, onderscheiden van andere bedrijven.

De sleutel is volgens hem continue verandering. Of eigenlijk constant aanpassen aan de situatie om je heen, zonder vast te blijven houden aan bestaande situaties. Daarin ligt ook een deel van de vergelijking met de Ninja’s. Zij gebruikten hun omgeving om tot een overwinning te komen. Een andere vergelijking met de Ninja’s ligt in de luwte die de succesvolle bedrijven zoeken. Onzichtbaar passen ze zichzelf aan en komen verrassend met een totaal nieuwe marktbenadering.

De succesvolle bedrijven maken continue strategieën. Maar ze gaan daar losjes mee om, continue de omgeving in de gaten houdend. Dat laatste was wat me aansprak op de achterflap.

Een paar weken geleden schreef ik op dit blog over plan, doel en intentie. Als aanvulling op dat bericht maakte ik aantekeningen over strategie en tactiek. Daarin tekende ik aan dat deze twee veel meer samen zouden moeten werken. Het is een andere invalshoek dan die van Shapiro, maar wellicht in uitvoering toch enigszins gelijk.

Dat er een verschil is tussen strategie en tactiek, en die voetbalterm gebruik ik bewust, constateerde ik voor het eerst jaren geleden. Ik maakte een film voor Daf Trucks over ‘de Constructeur’, zeg maar de architect van een vrachtwagen. De man die we volgden had contact met vrijwel alle afdelingen. Bij sommige afdelingen spraken ze over zaken waarmee rekening moest worden gehouden voor de toekomst van Daf, anderen spraken over oplossingen van problemen nu.

Uit de gesprekken die ik bijwoonde bleek dat er nauwelijks overleg tussen beide soorten afdelingen was. Alleen een inkoper onderkende, toen al, het probleem dat strategische beslissingen niet waren afgestemd op tactische beslissingen.

Eenvoudig gezegd gaat Strategie over wat een bedrijf wil en Tactiek over hoe dat bereikt kan worden. Strategen kijken naar de toekomst, tactici naar het heden. Of beter, strategen kijken van de toekomstwens naar het nu. Tactici kijken naar de huidige situatie naar de toekomst. (vreemd overigens dat beide woorden in Nederland als synoniem worden gezien)

Als Shapiro stelt dat succesvolle bedrijven losjes omgaan met strategie, dan zie ik dat als een gezonde samenwerking tussen strategen en uitvoerders. Ook leuk om te lezen dat succesvolle bedrijven de lef hebben om een goedlopend verdienmodel  af te breken voor nieuwe inzichten. Bij Apple, één van de genoemde succesvolle bedrijven, kunnen we ons inmiddels afvragen of de Ninja strategieën nog werken. En van de recente beslissingen bij  Philips moeten we nog maar afwachten of ze tot de strategische wensen leiden.