Dousadj en Coen Moulijn
Wat brengt Dousadj en Coen Moulijn bij elkaar? Gisteren was ik een expositie over het Koninklijk Huis aan het voorbereiden. In het archief van Polyvisie liggen duizenden negatieven met afbeeldingen van leden van Koninklijk Huis. Een klein deel daarvan is afgedrukt. Ik ging door de afdrukken. Van sommige foto’s ben ik ook de negatieven al eens tegengekomen.

Feyenoord haalt 50.000 gulden in 1963 op voor ‘aktie Dosadj’. (foto Joop van Bilsen in opdracht van Polygoon)
Maar ik stuitte ook op bijgaande foto, met achterop de notitie ‘copyright Anefo’ en de tekst ‘Aktie Dousadj – Prinses Margriet ontmoet de spelers van Feyenoord 13 oktober 1963 (Coen Moulijn)’. Dat integreerde me. Het was een uitnodiging om weer eens ontspannend over Internet te gaan dwalen en associatief wederwaardigheden te snuiven. Zou Dousadj een buitenlandse voetballer van Feyenoord zijn waarmee iets was gebeurd. Interessant, toen waren er nog niet zoveel buitenlandse voetballer in Nederland.
Maar de Aktie Dousadj blijkt een ander verhaal te hebben. In de nacht van 31 augustus op 1 september 1962 treft een aardbeving een groot onherbergzaam gebied in Perzië. 150 plaatsen worden getroffen, waaronder het plaatsje Dousadj. De ramp kost 12,225 mensenlevens, verwondt 2,776 mensen zwaar, verwoest 21,310 woningen onherstelbaar wat ruim 13.000 mensen dakloos maakt en doodt 35% van de vee.
Anderhalve maand later gaat de dan vierentwintig jarige Prinses Beatrix op bezoek bij de Sjah van Perzië, Mohammed Reza Pahlavi. Beatrix is initiatiefneemster en presidente van de in 1961 opgerichte EWG, de Europese Werkgroep, dat één van de getroffen dorpen wil adopteren en herbouwen. De EWG is op zoek naar concrete activiteiten en dit is in een uitgelezen kans. Tijdens het bezoek worden filmopnamen gemaakt door Polygoon en fotografen van Polyvisie, die vrijwel altijd meegaan bij Koninklijke reizen.
Er wordt gekozen voor het dorpje Dousadj. Dat dorp ligt 2000 meter boven de zeespiegel in het centrum van het bergachtige Kharagham district. De grond is er onvruchtbaar en hard. Het grootste deel van het jaar is er nauwelijks aan water, er is geen markt in de buurt om de lokale producten te slijten, er is weinig te eten voor het vee, geen noemenswaardige opbrengst aan akkerbouwproducten en een slechte communicatie met de potentiële markten in het noorden van de provincie. En het dorp ligt aan de rand van het rampgebied, het verst verwijderd van Teheran. Het heeft dan nog bijna geen hulp gehad.
Eind april roept Beatrix tijdens een televisietoespraak studenten op die als vrijwilliger willen helpen het dorp te herbouwen. Daarnaast zijn er acties in het land om geld in te zamelen. Het zijn kleine en grote acties. Een deel van toegangsprijs van Madurodam gaat naar de ‘aktie Dousadj’. Tijdens het door Godfried Bomans gepresenteerde Grand Gala du Disque, precies een jaar na de aardbeving, wordt 20.000 euro opgehaald. Er zijn meer acties. Na de wedstrijd Feyenoord – PSV (4-2) op 13 oktober 1963 wordt 50.000 gulden ingezameld. En zo komen Dousadj en Coen Moulijn bij elkaar.
Na de wedstrijd wordt de foto hierboven gemaakt door Joop van Bilsen. Fotograaf Joop van Bilsen is lange tijd in dienst van Polygoon en fotografeerde later ook voor Polyvisie. In de tijd van deze foto werkte hij voor Anefo, maar werkte daarnaast ook nog voor Polyvisie.
Meer informatie over de ‘aktie Dousadj’:
- Het boek ‘Bewogen en Bevlogen‘ van Peter Bak gaat over Beatrix in de EWG
- Wiki over de aardbeving (de ‘Buin Zahra‘)
- VPRO over uitzending ‘Andere Tijden’ (24 febr. 2004) over de aktie Dousadj (dit is een Word-Doc dat direct wordt geopend vanaf VPRO-site)
- Een leuk voorbeeld van aktie Dousadj op de site Eindhoven in Beeld (zie onderin de foto een patat(?)kraam met spandoek
- Diverse invalshoeken op de VPRO-site (klik ook links op de foto’s)
- David Palmer, één van de eerste vrijwillergs bij het EWG-project in Dousadj, op de site van de SCI (Service Civil International)
- Op geschiedenis24 de uitzending van Andere Tijden
- Overzicht van aardbevingen met meer dan 1000 doden
- Iran is erg aardbevingsgevoelig, een onderzoek voor en door geografen
- Een overzicht in Google Maps van gebieden met rampen (aardbevingen, vliegtuig, nucleair, tornado’s, terror etc.)
Een willekeurig bericht
Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.