- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

IJspret

IJspret op de grachten van Amsterdam

Mijn grootvader had een paar schilderijen van Hendrick Avercamp. Het zullen reproducties zijn geweest, want jaren later zag ik één van de schilderijen in het Mauritshuis hangen. Alle schilderijen verbeeldden winterlandschappen en de mooiste, vond ik, hing boven het dressoir. Ik kon lang kijken naar dat bevroren meer, waaromheen allemaal boerderijen, hooibergen en een molen waren geschilderd.

Op het bevroren meer vermaakten mensen zich met schaatsen, sleeën en golfen. En bij die ijspret waren in de details allerlei gebeurtenisjes te beleven. Ook de andere schilderijen hadden zo‘n opbouw met kleine anekdotes. Soms vertelde mijn opa verhalen bij de schilderijen alsof hij er zelf bij was geweest. Dat vond ik prachtig. Later pas begreep ik dat de schilderijen honderden jaren voor zijn geboorte waren geschilderd.

In die periode kwam mijn opa, die in de verzekeringen zat, met een reclameposter van zijn bedrijf thuis. Het was een striptekening waarop allemaal ongelukjes en bijna ongelukjes waren getekend in een vakantie-setting, als ik het me goed herinner. De tekenaar had zijn creativiteit optimaal losgelaten op zijn opdracht. In het kleinste detail gebeurde nog wat, uit een handtas stak een mes, een spelend jongetje had een losse schoenveter, ergens lag een bananenschil. Ik vond het een prachtige poster. Nadat ik hem met mijn opa een tijdje had bekeken zei hij:“hij is voor jou”.

De poster heeft jaren in mijn slaapkamer gehangen. Als ik als puber eens onrustig was of het leven ingewikkeld vond, dan dook ik met mijn aandacht in de poster. Al die kleine tafereeltje op die vierkante meter brachten me terug in mezelf en gaven me rust. Wellicht, denk ik nu, was dat wat mijn opa zo aantrok in zijn schilderijen. Je kon er in wegdromen. En dat deed hij ook, want zijn verhalen erbij herinner ik me nog alsof hij ze gisteren heeft verteld.

verschenen in het tijdschrift OOK! – foto uit archief Deuxième/Polyvisie – het verhaal berust op fantasie.