CITO-toets en schooljaren

Enkele weken geleden was ik bij een drukker. Door de Cito-toets, die in die periode werd gedaan op scholen, kregen we het over onderwijs. Na enkele onderwerpen binnen dat thema te hebben besproken zei de drukker ‘oh, ik moet je wat laten zien’ en hij stond op. Van een tafel haalde hij een A4-boekje, type syllabus.

Teruglopend vertelde hij dat een student hem had gevraagd van een masterscriptie een boekje te maken. ‘Ik ben geschrokken van de tekst’, zei hij, ‘het staat vol met fouten. Stijl, grammatica, spreekwoorden. Zo veel fouten. Normaal gesproken zou ik er wat van zeggen. Maar dit wordt gênant. Wat vind jij René?’

Ik pakte het boekwerkje van hem aan. Na drie regels las ik ‘hij word…’, enkele regels verder stond ‘ze hebt ze direct…’. Maar de mooiste stond bovenaan de volgende bladzijde ‘toen kwam de appel uit de mouw’. Verder dan vier pagina’s ben ik niet gegaan.

‘Opmerkelijk’, zei ik, ‘hij zal ongetwijfeld verstand hebben van zijn vakgebied en wellicht is het een inhoudelijk interessante scriptie. Uit sommige fouten blijkt een nonchalance, een ongeïnteresseerdheid in de taal’. Maar ja, door die uitstraling en het slordige taalgebruik neem je zijn werk toch minder serieus.

De drukker knikte.

‘Ik ben ook geneigd van dit soort dingen iets te zeggen’, ging ik verder, ‘als je bedenkt hoeveel tijd in zo’n scriptie is gaan zitten. Maar als iemand zo veel en zulke rare fouten maakt…zoals gezegd, denk ik dat hij niet geïnteresseerd zal zijn. Ik vraag me ook af of niet iemand anders het heeft gelezen’.

‘Ja precies’, reageerde de drukker, ’dat vroeg ik me ook af.  Een scriptiebegeleider ziet zulke taalfouten toch ook?’

We zetten het gesprek zo nog even voort en kwamen weer op diverse onderwerpen rond onderwijs en scholen.

Misstanden

Ik had me de afgelopen jaren al vaker verwonderd over zaken rond scholen en het onderwijs. Zes jaar geleden vertelde een vriendin die gezakt was voor haar kappersdiploma dat ze les ging geven op een school. Ik feliciteerde haar. Uitlachen vond ik niet gepast, in gedachten deed ik dat wel. Maar ze vertelde verder en liet me haar aanstellingsbrief zien. Ze ging Nederlands, Engels en Maatschappijleer geven in de eerste twee klassen van een middelbare school.

Toen ik het drie jaar geleden ter sprake bracht tijdens een etentje bij een vriend, gaven hij, zijn vrouw en zijn kinderen veel meer voorbeelden van, in mijn ogen, onbestaanbare misstanden. Ik wil niet discrimineren, maar een Marokkaanse leraar die nauwelijks Nederlands spreekt hoort geen Nederlandse les te geven. Om maar één voorbeeld te geven.

Ook van anderen hoor ik soms dingen waarbij ik me afvraag of ze het wellicht overdrijven. In vrijwel alle gevallen blijkt dat echter niet het geval. Maar onderwijs, in ieder geval waar het om schoolsystemen gaat, interesseert me te weinig om me er verder lang mee bezig te houden.

Van schooljaren naar behaalde leseisen

Afgelopen week verwonderde ik me wel weer even bij een bericht op het Journaal. De exameneisen waren dit jaar verder aangescherpt… er zouden meer leerlingen een jaar over moeten doen.

Het deed me denken aan een idee dat ik al enige tijd onbelastend met me meedraag. Ik kwam het al enkele keren tegen in mijn ideeëndatabase 1990-2000. De ‘schoenendoos ideeën’ die ik af en toe doorneem om voor deze site enkele ideeën te selecteren.

Ik vind het vreemd dat nog steeds met schooljaren wordt gewerkt. Het is even achterhaald als een qwerty-toetsenbord, maar ze blijven er aan vasthouden.

Wat is de functie van scholen. Gaat het erom de directie en leraren een prettig werkzaam leven te bezorgen met veel en lange vakanties of om leerlingen kennis aan te dragen en tot een vastgelegd kennisniveau te brengen.

Stel een leerling zit zes jaar op een school. Waarom kan in zo’n periode niet in modules worden gewerkt die gedurende een gehele schoolperiode moeten worden uitgevoerd. Daarbij kan een leerling voor een bepaald vak al over de helft van de vereiste modules zitten (vergelijkbaar met bijv. klas vier), terwijl het met een ander vak achterblijft (vergelijkbaar met klas twee). Door monitoring weet een docent dat de leerling aan dat vak extra aandacht moet geven.

Over gaan en zitten blijven, en een geheel jaar over doen, is dan verleden tijd. Bij goede monitoring zal de leerling tegen het einde van de gehele schoolperiode met alle vakken ongeveer gelijk lopen. En ja, als aan het eind een bepaalde leerling al is geslaagd zal wellicht een andere leerling nog wat lessen moeten volgen om ook de aan de eisen van het totale onderwijspakket te voldoen.

Maar dat is minder frustrerend dan een geheel jaar over doen, afscheid nemen van klasgenoten, een vak dat goed ging nog eens helemaal opnieuw moeten doen etc.

CITO-toets

En het is een fabeltje dat de CITO-toets niet de belangrijkste factor is bij de bepaling van het vervolgonderwijs. Het is dat namelijk altijd geweest en nu nog. Of dat nu komt omdat docenten gemakzuchtig zijn of omdat ze de verantwoordelijkheid willen afschuiven. De door een externe organisatie geleverde Cito-toets biedt eenvoudig een excuus. Het werkt daarmee hetzelfde als de rapporten van een Berenschot en dergelijke in het bedrijfsleven. Ook die rapporten beschrijven en concluderen over een problematiek waarvan een directie al lang op de hoogte is gebracht door haar medewerkers. Maar als het fout gaat is het makkelijker een externe organisatie de schuld te geven.

‘Ja, wij zijn het met u eens. Uw zoon is briljant. Maar die Cito-toets hè. Zo slecht gemaakt. Hij voldoet niet aan de eisen om naar het VWO te kunnen’.

Laat ik maar herhalen wat ik hierboven schreef. Onderwijs, in ieder geval waar het om schoolsystemen gaat, interesseert me te weinig om me er lang mee bezig te houden. Want voor ik het weet begin ik over de mislukte marktwerking in het onderwijs (ok, je kunt hopen dat het nog wat wordt als je een optimistische inborst hebt), of over de vergelijking met de gezondheidszorg waar de berichten over fraudes, misstanden en dergelijke zich ook opstapelen.

Meer informatie:

Print deze pagina
Bovenstaand bericht is geschreven op 10 mei 2013 door in de categorie 2013, Algemeen

Vorige en volgende berichten

« Ouder: Nieuwer: »

Een willekeurig bericht

Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *