- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

De gevolgen van overbevolking

Gisterenavond was ik met een paar vrienden aan het BBQ’en. Er stond een koude wind, maar de gespreksonderwerpen zorgden voor voldoende verhitting. Na de complottheorieën over 9/11, the Boston Bomber en Edward Snowden ging het over de gevolgen van overbevolking.

Tot dan toe had ik enigszins geïnteresseerd meegeluisterd, maar had ik meer aandacht voor het stukje vlees op de grill. Bij het woord overbevolking veerde ik op. Ik weet dat er organisaties mee bezig zijn en dat sommige politici het op hun lijstje hebben staan. Maar het is een onderwerp waar je zelden over hoort.

Er zijn meerdere manieren om naar het probleem te kijken. Kijken naar de exponentiële groei vind ik altijd een leuke start. Het is het verhaal van de graankorrels op het schaakbord van koning Shirham, maar dan vertaald naar de mensheid.

De aarde bestond al miljarden jaren. Op een gegeven moment, volgens sommigen 200.000 jaar geleden ontstond de eerste mens als soort. Je mag ook vanaf de moderne mens rekenen, die ongeveer 10.000 jaar geleden van jagen en zwerven overstapte op verbouwen van grond en het bouwen van nederzettingen.

bevolking_1000-2050Exponentiële groei

10.000 jaar geleden leefden er naar schatting 15 miljoen mensen op aarde. Bij het begin van onze jaartelling waren dat er circa 300 miljoen. In 1850 jaar bevolkten 1 miljard mensen onze wereldbol. Na 70 jaar was rond 1920 het aantal mensen verdubbeld tot 2 miljard. Ongeveer 40 jaar later waren het er 3 miljard. In 1974 waren het er 4 miljard. In 1987 zijn het er 5 miljard en in 1999 zijn het er al 6 miljoen. Momenteel zijn het er 7 miljard.

Vanaf de jaartelling naar het eerste miljard duurde 1850 jaar. Daarna groeide het steeds sneller. Ok, niet helemaal zo mooi als bij het schaakbord. Maar bij een schaakbord heb je nu eenmaal geen last van mensenlevens kostende calamiteiten als oorlogen, ziekten en uitbuiting.

Hoewel er nog steeds veel mensen sterven aan deze oorzaken, zijn we vooral steeds beter in staat mensen in leven te houden. Er worden om de groei tegen te gaan geboortebeperkende maatregelen genomen, maar ruim 80% van de in ontwikkelingslanden uitgedeelde condooms verdwijnt in de vuilnisbak.

De wereldbevolking groeit dus gestaag door. Volgens sommigen minder snel, 150 baby’s per minuut, maar toch is de verwachting dat er in 2050 ongeveer 10 miljard mensen zijn. Die bevinden zich vooral buiten Europa. Of anders gezegd, de groei komt van buiten Europa want daar loopt het aantal mensen zelfs terug in de komende jaren.

Hier is een Excel-bestand met per land de verwachte groei tussen 2000 en 2050. En ik heb er direct ook wat andere gegevens in gezet voor de liefhebber. De gegevens zijn gebaseerd op het CIA Factbook en overgenomen van een website.

Probleem

Al die mensen willen gevoed worden, willen water drinken, hun huis verwarmen, hun licht laten branden. De hulpbronnen van de aarde raken uitgeput. Meerdere diersoorten zullen uitsterven. Er zullen sociale en psychische problemen ontstaan. En zo zijn er meer gevolgen van overbevolking. Zie bijv.: Overpupulation Awareness

Oplossing

Ik denk niet dat de mens zelf in staat is tot een oplossing te komen. Dat komt niet omdat ik pessimistisch ben over de mens. Maar we kunnen moeilijk veranderen en we willen leven. Dat laatst druist in tegen maatregelen om tot echte oplossingen te komen.

Dus er zal helaas weer een ‘zwarte dood’ moeten komen, zoals de pestpandemie wordt genoemd die rond 1350 een derde van de bevolking van Europa en China doodde. Het kan ook een natuurramp zijn, zoals ik schreef in een ander verband. Of wellicht dient de ‘zwarte dood’ zich aan als een voor onze antibiotica ongevoelig virus.

thomas_malthusThomas Malthus

In een tijd dat de natuurlijke bronnen van de aarde nog nauwelijks werden gebruikt waarschuwde de demograaf en econoom Thomas Malthus voor de gevolgen van overbevolking. In 1798 verscheen zijn boek ‘An Essay on the Principle of Population’. Daarin voorspelt hij hongersnood op grote schaal door het gebrek aan voedsel.

Hij zag de bevolking in zijn tijd al hard  groeien. Hoewel het pas de laatste jaren echt hard exponentieel ging, terwijl de voedselproductie in een rechte lijn groeit.

Hij berekende een maximale omvang van de bevolking bij de beschikbare grond. En volgens hem zou de natuur bij dat maximum vanzelf weer een evenwicht zoeken. Ik heb het boek er maar even bij gepakt (voor de liefhebber, hier het boek ‘An Essay on the Principle of Population’ als pdf).

Meer informatie: