Dit is de tekst van het boekje ‘WordPerfect’, dat ik schreef in de reeks ‘Actuele Onderwerpen’ (AO-boekje) van de stichting IVIO.

Voor de duidelijkheid wordt in de onderstaande tekst het bedrijf dat de tekstverwerker Wordperfect op de markt brengt voluit WordPerfect genoemd en wordt de tekstverwerker aangeduid met WP.

WP was het meest gebruikte tekstverwerkingsprogramma van Nederland. Op gewone werkdagen verwerkten officieel ongeveer 200.000 mensen hun teksten met WP. Iedere zichzelf respecterende computergebruiker had het programma echter op zijn computer staan. Al dan niet illegaal werd het programma in Nederland door naar schatting ruim 1 miljoen mensen gebruikt.

De links in de onderstaande tekst zijn toegevoegd ter verwijzing.

Het verhaal

de professor

In het woeste, uitgestrekte landschap van Utah begint rond 1977 de geschiedenis van WordPerfect. Alan Ashton is in die tijd hoogleraar computer science en informatica aan de Brigham Young University bij Orem. Zoals veel leraren in Amerika gebruikt hij de zomervakanties om wat bij te verdienen met lesgeven. In de zomer van 1977 wil het echter niet zo lukken met de bijverdiensten. Misschien komt het wel omdat Alan met zijn gedachten ergens anders is. Hij wil al tijden een tekstverwerkingsprogramma ontwerpen dat voldoet aan al zijn wensen. Dat moet er nu maar eens van komen.

Zijn ideeën erover zijn in de voorgaande jaren gerijpt en het is daarom niet moeilijk een ontwerp op papier te zetten. Er zijn in 1977 verschillende tekstverwerkingspakketten te koop. Alan vindt ze allemaal lelijk. Hij wil een lege bladzijde, zoals bij zijn schrijfmachine. Al die rare codes om aan te geven welk tekstgedeelte vet moet en welk onderstreept wil hij niet in beeld zien. Ook verschillende functies die op dat moment niet bestaan zet hij op papier.

Hij weet nog niet hoe hij het precies moet aanpakken, maar die functies, waaronder bijv. tekstblok maken, scherm herschrijven en invoegen, moeten erin. Zijn tekstverwerker moet perfect worden. Helemaal prachtig is het als op het scherm precies te zien is hoe het er na printen uit komt te zien. Ja, dat zou zijn tekstverwerker pas echt volmaken. Vanuit de gedachte dat zijn persoonlijke, naar eigen ontwerp gemaakte, tekstverwerker perfect voor hem zal werken noemt hij zijn ontwerp WordPerfect.

een partner

In dezelfde tijd studeert Bruce Bastian muziekwetenschap aan de universiteit. Bruce leeft voor de muziek. Naast zijn studie houdt hij zich onder andere bezig met het dirigeren van een grote showband die speelt tijdens pauzes van sportwedstrijden. Zo’n Amerikaanse showband loopt over het hele veld volgens een bepaalde choreografie waardoor een attractief kijkspectakel ontstaat. Bruce verzorgt de choreografieën voor de band. Hij vraagt zich af of het mogelijk is de figuren van de choreografieën, de mars-patronen, tijdens het ontwerpen uit te proberen op de computer.

Op zoek naar een antwoord komt hij terecht bij de cursus “computers in the humanities” van professor Ashton. Er ontstaat direct een goede band tussen de twee wetenschappers, waardoor Bruce na de eerste cursus doorgaat met de studie bij Alan Ashton. Voor zijn afstudeer-opdracht bouwt Bruce een computer- simulatie-programma waarmee de choreografische bewegingen vanuit ieder willekeurig gezichtspunt zijn te zien. Prof. Ashton is onder de indruk. “Dit is de man die mijn tekstverwerker kan maken”, denkt hij onmiddellijk.

Bruce krijgt aanbiedingen om medewerker te worden bij grote gevestigde bedrijven, hij kiest echter voor het zelfstandig ondernemen. Met Alan Ashton begint hij een bedrijfje dat als eerste taak heeft de tekstverwerker te maken en uit te geven.

tegenvaller en slimme zet

De start van de onderneming kenmerkt zich door enige tegenslag. Een financier laat het op het laatste moment afweten en Bruce moet er een baantje bij nemen. Alan doet een goed woordje voor hem bij Eyring Research dat net bezig is een tekstverwerker te maken voor de gemeente Orem. Bruce mag het karwei uitvoeren met Alan, die bij de universiteit blijft werken. Op die manier kunnen ze toch de gewenste tekstverwerker maken. Hoewel Eyring Research betaald wordt door de gemeente eisen Bruce en Alan alle rechten op voor de door hen geschreven tekstverwerker.

Ruim tien succesvolle jaren later beschouwt Bruce het verkrijgen van de rechten nog steeds als de slimste actie in zijn leven. Na een klein half jaar is de tekstverwerker volgens Eyring goed, het voldoet aan de specificaties. De directeur van Eyring vindt dat Bruce zich maar eens met een ander project moet gaan bezighouden.

Bruce en Alan zijn echter nog niet tevreden over hun tekstverwerker. Bruce neemt daarom ontslag, leent drieduizend gulden van zijn vader en gaat verder als zelfstandige ondernemer. Ze mogen blijven werken op de Data General computer van de gemeente, mits de gemeente de verbeteringen gratis krijgt. Een half jaar later, oktober 1979, is de tekstverwerker volgens Alan en Bruce klaar voor de verkoop.

Onder de naam SSI-WP (Satellite Software International – WordPerfect) brengen ze hun tekstverwerker aan de man. De dealers en tussenpersonen reageren echter lauw. “We hebben al een tekstverwerker in ons pakket, waarom zouden we er nog een aanbieden” luidt de eentonige tegenwerping. De toekomst lijkt niet rooskleurig. Maar het pakket is zo veel beter dan dat van de concurrentie, er kunnen voetnoten mee worden gemaakt, het heeft al een samenvoeg-functie, reden genoeg volgens Bruce en Alan om vol vertrouwen door te zetten.

eerste verkoop

In november 1979 wordt het eerste pakket WP 1.0 verkocht aan de vliegbasis van Hill Air Force. Enkele maanden later verkopen ze twee   drie pakketten per maand, wat net genoeg geld oplevert om de rekeningen te betalen. Bruce heeft ideeën voor verbeteringen maar hij heeft geen tijd om ze uit te voeren door alle administratieve beslommeringen. Alan en Bruce hebben besloten niet sneller te groeien dan hun inkomsten toelaten. Bruce moet nog even geduld hebben.

Niet veel later wordt het mogelijk iemand in dienst te nemen voor telefoon- beantwoording en correspondentie. Pete Peterson wordt in eerste instantie parttime aangenomen. Al snel krijgt hij een fulltime baan, wanneer blijkt dat hij verstand heeft van financiële adminstratie. Terwijl de computermarkt groeit blijft de omzet van WordPerfect achter.

De verkoop stijgt echter genoeg om het in 1982 mogelijk te maken programmaversies voor andere besturings-systemen op de markt te brengen. Tot dan toe was het pakket alleen leverbaar op AOS, het besturingssysteem van Data General. De omzet is 80.000 dollar per maand waardoor het tevens mogelijk wordt de programmeur Dan Lunt als tweede werknemer aan te nemen. Hij zal zich naast programmeren met marketing moeten gaan bezig houden.

Lees verder (2/4)