Dit is het tweede deel van de tekst van het boekje ‘WordPerfect’, dat ik schreef in de reeks ‘Actuele Onderwerpen’ van de stichting IVIO.

de PC-versie

1982 is ook het jaar van de PC-versie. Via-via wordt een PC op de kop getikt en Alan Brown, een student van de universiteit van Alan, programmeert de eerste versie. Door nauw contact met de afnemers volgen datzelfde jaar nog vele verbeterde versies. Voor het eerst moet ook serieus over de naam worden nagedacht want voorheen werd verkocht aan dealers, bij de PC zal direct aan de klant worden verkocht. Na onderzoek van verschillende merknamen blijkt “WordPerfect” toch het beste. Voor de PC-versie worden advertenties gezet, beurzen bezocht en demonstraties gegeven. Het resulteert al snel in een hoge omzet. Van ‚‚n miljoen dollar in 1982 schiet de omzet-meter door naar 3,5 miljoen in 1983.
Rond die tijd komt het bedrijf MicroPro met het tekstver- werkingspakket Wordstar op de markt. WordPerfect moet lijdelijk toezien hoe Wordstar een groot deel van de PC-markt pakt. Het bedrijf is nog te weinig kapitaalkrachtig om een tegen-offensief te starten. In plaats van te kiezen voor aantrekken van extern kapitaal besluiten Alan en Bruce dat het bedrijf op eigen kracht verder moet. Hoewel de omzet in 1984 verdubbelt tot rond de acht miljoen dollar, blijft WordPerfect tot de kleinere bedrijven behoren op de snel groeiende software-markt.

Ad Rietveld en Nederland

In 1983 haalt Ad Rietveld, als werknemer van een Rotterdamse Computerzaak, WP naar Nederland. Het is een willekeurige keuze. Rietveld kiest tussen WP en Wordstar. Met WP kan hij al snel werken en dus wordt WP geleverd bij de computers van zijn werkgever. Op zoek naar een leverancier voor de levering van een groot aantal pakketten WP ontdekt Rietveld dat er geen importeur is. Onmiddellijk stuurt hij een bericht naar Amerika en krijgt per omgaande antwoord. Bruce en Alan zijn net op zoek naar een importeur voor Europa. Enthousiast spreekt Bruce af met Rietveld, de week erop in Rotterdam. Bruce informeert nog bij enkele andere ondernemers, maar hij kiest voor Ad Rietveld, die op dat moment nog steeds werknemer is bij de Rotterdamse computerzaak.
Terwijl WP in Amerika enigszins in de lift zit heeft Rietveld het in Nederland niet makkelijk. Nederland is nog volledig in de roes van Wordstar en Rietveld heeft binnen het bedrijf nog andere taken. Daarbij is hij vrijwel de enige die zich met WP bezig houdt. In zijn vrije tijd werkt hij, met enkele collega’s, aan een Nederlandse versie. Wanneer niet lang daarna het Rotterdamse bedrijf wordt opgekocht door een Engelse onderneming en de software- activiteit een bijzonder lage prioriteit krijgt is het werkplezier van Rietveld danig afgenomen. De opmerking van Bruce Bastian dat hij dan maar voor zichzelf moet beginnen brengt het enthousiasme terug. Samen met Bruce Bastian en zijn collega’s Petra Belderok, Paul Mekking, Peter de Kaper en Jos van Dijk zorgt Rietveld voor het benodigde beginkapitaal.
Nadat ook de aanvraag voor een lening van zeventigduizend gulden bij de bank is goedgekeurd nemen hij en zijn collega’s juni 1985 ontslag. Al direct die maand haalt hun bedrijf Deltaware een omzet van honderdvijftigduizend gulden. Het tij lijkt gekeerd. Rietveld en zijn partners richten zich vooral op bedrijven en benaderen deze op hun geheel eigen wijze. Ze organiseren spraakmakende informatie-bijeenkomsten. Veel ondernemingen zijn net bezig de bestaande apparatuur en programmatuur te vervangen of beginnen zich voor het eerst te oriënteren op de computer- en softwaremarkt. Ze verlaten de bijeenkomsten als wordPerfect- gebruikers. Door Rietvelds grootse aanpak is de lening na vier maanden terugbetaald en wordt het eerste jaar afgesloten met een omzet van ruim twee miljoen.

succes verzekerd

In Amerika gaat het inmiddels ook goed met WP, mede dankzij marketingfouten van MicroPro, de producent van Wordstar. MicroPro was ingeslapen door het succes van haar pakket. Toen het ontwaakte was het al te laat. De mogelijkheden van Wordstar lagen ver achter bij andere tekstverwerkingspak- ketten. In een poging het in een keer goed te maken brengt MicroPro Wordstar 2000 op de markt. Voor de Wordstargebruiker blijken de verschillen te groot. Wordstar 2000 moet de concurrentie aan met andere tekstverwerkingspakketten zelfs bij de Wordstargebruiker.
De WordPerfect Corporation had net een door de computer- tijdschriftenpers enthousiast ontvangen vernieuwde versie van WP uitgebracht. Veel Wordstargebruikers kiezen daarom voor WP waardoor de omzet in 1985 ruim vijftien keer hoger is dan twee jaar daarvoor. Met een marktaandeel van 20% is WordPerfect in 1985 marktleider onder de tekstverwerkers en WP komt niet veel later in de Top-30 van meest verkochte softwarepakketten.

toeval of Mormoon

Er wordt wel beweerd dat het succes van WordPerfect toeval is. Vooral in het begin werd spaarzaam geadverteerd, er was geen herkenbaar marketingplan en de produktpresentaties waren weinig spectaculair. Het bedrijf in Utah ligt ver verwijderd van het landelijke handelscentrum voor computers en software. Ook nu nog staan de oprichters bekend als saai, ze kunnen zich tegenwoordig alleen financieel meten met de spraakmakende leiders van bedrijven als Microsoft en Lotus. En de gelovige, hardwerkende werknemers van WordPerfect lijken in niets op de yuppen uit de heuvels rond San Franscisco die alles mogen wat God de WordPerfectwerknemer verbood. Het succes is volgens Bruce Bastian echter geen toeval maar komt voort uit de geloofsovertuiging van de werknemers van WordPerfect. Net als de beide oprichters zijn de meeste WordPerfectwerknemers in Amerika volgelingen van de Mormoonse geloofsleer. Deze strenge leer verbiedt tabak, alcohol en verdovende middelen en schrijft onvoorwaardelijke naastenliefde voor. Mormonen staan bekend als eerlijke, hardwerkende mensen die loyaliteit hoog in het vaandel hebben staan. Daarin is de sleutel voor het succes te vinden. Het zorgt ervoor dat WordPerfect luistert naar de gebruiker, dat ze aan ondersteuning veel aandacht geeft en dat het bedrijf kan groeien zonder de angst dat personeel wordt weggekocht door concurrenten.

bedrijfsfilosofie en drie uitgangspunten

De komst van de Nederlanders brengt een niet-Mormoonse marketing in en de Hollandse handelsgeest van Ad Rietveld zorgt voor het vastleggen van de Mormoonse bedrijfsfilosofie in een marketingplan. De uit intu‹tieve marktbenadering gegroeide doelen van de Mormoonse leiding blijven daarbij het uitgangspunt. Zij wil produkten aanbieden die de produktiviteit van de gebruiker verhoogt en waarmee mensen met plezier werken. Een praktische basisgedachte is dat alle mensen die teksten op een computer schrijven hun werk uiteindelijk willen printen. WordPerfect geeft daarom veel aandacht aan de printers. Ze streeft er naar dat wat op het scherm staat precies zo op het papier te krijgen (What You See Is What You Get). Omdat elke printer zijn eigen karakteristieken heeft moeten veel printerdrivers worden bijgeleverd. WordPerfect kwam overigens als eerste met een printerspooler, een soort wachtkamer voor printopdrachten, waardoor tijdens het printen gewoon kan worden doorgewerkt.
Een ander idee is dat de bruikbaarheid van een software- produkt wordt vergroot wanneer de gebruiker in zijn eigen taal wordt aangesproken. De komst van de Nederlandse vestiging brengt de eerste vertaling. Als Ad Rietveld later met het voorstel komt om voor andere landen een vertaling te maken en meer geld te investeren in het verbeteren van de afbreekroutines beschouwen Alan en Bruce dat als vanzelfsprekend. Ze hebben net als veel andere jonge mormonen talencursussen gevolgd en studiereizen naar andere landen gemaakt. Met een voor Amerikanen ongewoon enthousiasme volgt vooral Bruce de Europese taalkwesties zoals het printen van de duitse s en het afbreken van autootje naar auto-tje. De wens om de produktiviteit te verhogen leidt tevens tot het vertalen van de PC-versie (MS-DOS) van WP naar andere populaire systeemtalen. Een WP-tekst op een PC geschreven moet door een Apple- of Unix-gebruiker gewoon zonder problemen op zijn computer verder verwerkt kunnen worden. Inmiddels is WP voor zestien systemen leverbaar waaronder MS-DOS, Atari, Amiga, verschillende Apple-systemen, Unix en Digital VAX.

Vorige (1/4) –     Lees verder (3/4)