Een oom van negentig buigt zich naar mij toe tijdens de verjaardagsvisite. Hij wijst naar mijn moeder die de kamer uitloopt. “Zij wordt honderd”, zegt hij zachtjes.

Ik heb het wel vaker gehoord. Een vriendin zei het jaren geledenal. Dat was naar aanleiding van de ‘poezenhapjes’ die mijn moeder eet.

Kort daarna zag ik de documentaire over gebieden waar mensen heel oud worden. De conclusie van de wetenschappers die daarbij betrokken waren, ‘minder eten dan je nodig hebt, altijd een beetje hongergevoel houden’. Poezenhapjes dus.

Zij wordt honderd

Twee weken geleden meldde het NIDI (Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut) dat de gemiddelde leeftijd voor meisjes stijgt naar 96 jaar. Bij een kraamvisite kunnen we volgens het NIDI tegen de helft van de moeders over haar dochter beweren “zij wordt honderd”.

Bij jongens ligt de verwachte leeftijd op 92 en circa 1 op de 3 jongens zal 100 worden. Met een almaar groeiende bevolking worden dat veel honderdjarigen.

Terminologie

Eén van de dingen waar je bij dit soort uitspraken op moet letten is de terminologie. Gemiddelde leeftijd, gemiddelde leeftijdsverwachting en leeftijdsverwachting worden vaak door elkaar gebruikt, terwijl ze een verschillende betekenis hebben.

Daarbij kunnen ook nog toevoegingen worden gebruikt, zoals ‘de gemiddelde levensverwachting van Nederlanders die niet roken’.

Ongezonde honderdjarigen

De reden dat baby’s van nu ouder zullen worden komt omdat allerlei ziektes beter te behandelen zijn. Een medewerker van het NIDI zegt, ‘meer mensen zullen ongezond gedrag ontwikkelen, maar hier wel langer mee kunnen doorleven’.

Uitspraken als bovenstaand zijn gebaseerd op historische gegevens, ervaringscijfers en aannames. Doorgaans onderbouwen de eerste twee gegevens de autoriteit en het vermeende waarheidsgehalte. Maar wordt de prognose scheef getrokken door de aannames.

Ontwikkelingen

Wie weet immers wat het gevolg is van de huidige crisis (denk aan stress, depressie e.d.) en van de nieuwe technologieën (smartphone versus bewegen?). En laten we het farmaceutisch en industrieel gerommel met ons voedsel niet vergeten. Het manipuleren van ons veodsel is de afgelopen twintig jaar steeds intensiever geworden.

Nuchter

Ik vertelde mijn moeder over het NIDI en herhaalde de uitspraak van de oom “zij wordt honderd”. Haar reactie was, ‘ach, we zien wel’.

Ook een vriend reageert losjes, ‘voor die tijd heeft de natuur al lang ingegrepen, we zijn met veel te veel mensen’.

Ik denk aan mijn bericht over de gevolgen van overbevolking en vraag hem, ‘hoe zie je dat voor je?’.

‘Weer ik niet’, antwoordt hij, ‘een dodelijk virus of zo, iets waar nog geen remedie voor is. In korte tijd veel mensen weg, zoals bij de zwarte dood of de Spaanse griep’.

‘Jij wellicht ook’.

‘Ja ik ook’, reageert hij nuchter, ‘dat is nu eenmaal het gevolg van zo’n enorme natuurramp’.

Misschien toch maar niet de voorspelling “zij wordt honderd” uitspreken bij een kraamvisite. Wat zo’n kind nog allemaal mee kan maken op weg naar die honderd jaar…

Zie ook het bericht ‘levensverwachting‘ en bereken die van jou