- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

Gekookt hout

Eergisteren was ik bij Theo. Hij was jarenlang werkzaam in de bouw en in die tijd ook een van de grootste importeurs van marmer voor vloeren en bijzondere houtsoorten. Terwijl ik met hem zit te praten over zijn huidige projecten komt er een oude man binnenlopen. Bij het zien van de man springt Theo op.

houtfabriek2‘Ha Gerrit’, roept Theo op de man aflopend, ‘wat vind ik dat leuk’. Nadat hij de man uitbundig heeft begroet stelt Theo hem aan mij voor. ‘René dit is Gerrit’, begint hij, ‘deze man weet alles van ambachtelijke houtbewerking. Toen ik nog mijn marmermijnen had in Zuid-Europa zat ik ook regelmatig met Gerrit in Oost-Europa om houtzaken te bespreken. Goeie ouwe tijd’. Ik kijk de man aan, die de introductie van Theo glimlachend aanhoort.

‘Goh, Gerrit, tjonge da’s lang geleden’, wendt Theo zich weer naar Gerrit. ‘Ben je al lang terug, hoe lang blijf je in Nederland, wil je koffie, hoe is met je joh? ’, ratelt Theo door. De man staat al die tijd glimlachend te wachten.

Zijn leeftijd is moeilijk te schatten. Zijn gelaat is diep gerimpeld als iemand die veel buiten heeft gewerkt maar die inmiddels ook niet meer de jongste is. Hij draagt een donkerbruine ribbroek en een blouse die ik helaas niet anders dan een houthakkersblouse kan benoemen.

Ik maak aanstalten om te vertrekken, maar Theo zegt ‘René, zitten blijven’. Ik laat me terugvallen in mijn stoel. Als ook Gerrit is gaan zitten, ontstaat een gesprek. Zo’n gesprek waarvan je zou zeggen “het is alsof we elkaar de dag ervoor voor het laatst zagen”.

We spreken over het verloren gaan kennis, over praktijkervaring die generaties werd doorgegeven en nu ineens niet meer belangrijk lijkt. Zowel Gerrit als Theo vertellen meerdere dingen die nieuw voor me zijn, zoals invetten van je boot in de winter met uierzalf of tuinmeubels behandelen met olijfolie waar een paar druppels citroensap aan zijn toegevoegd.

Als Gerrit na een half uur weg wil, neemt Theo uitgebreid afscheid. Als hij terugkomt zegt hij, ‘ongelooflijk hè. Prachtige tijd met hem gehad. Zo’n mooie, rustige man. Zou je niet zeggen hè, achtennegentig. En zijn vrouw is net zo, ze schelen een jaartje’.

‘Je zou willen weten wat zijn geheim is’ zeg ik half vragend.

houtfabriek‘Ik weet niet of hij het zelf weet, maar als hij het wist zou hij het je vertellen’, reageert Theo, ’Gerrit heeft geen geheimen, maar wel enorme praktische kennis. Zo mooi. Ik moet ineens denken aan de keer dat ik bij hem was in zijn fabriek voor vurenhout bewerking. Eerst worden de planken uit de boomstammen gezaagd. Die planken moesten precies een bepaalde tijd op een bepaalde temperatuur worden gekookt. En daarna een bepaalde tijd drogen op het noorden. De getallen weet ik niet meer precies. Dan na twee weken draaien en zo nog wat rituele handelingen. Het komt allemaal heel precies. Hij stond bekend om zijn mooie hout. En bij elke houtsoort hoort weer een apart ritueel.”

‘Moet hout gekookt worden?’, vraag ik.

‘Ja, dan gaan de cellen bewegen en kun je er stoffen aan toevoegen om het hout harder te maken en beter te beschermen tegen rot en allerlei andere invloeden. Hé nerd, kijk jij maar eens op internet bij hout verduurzamen.”