Vorige week was ik bij een diner. Een vriend vierde zijn verjaardag. Ik zat naast een vriendin van zijn dochter. Laat ik dit 21-jarige meisje/vrouw Suzanne noemen. Ze deed me denken aan de nieuwe stijl van een vacature invullen.

Suzanne zit het in het laatste jaar van een MBO. Daar volgt ze een opleiding toerismemanagement.

‘Wat kun of wil je daar straks mee gaan doen?’. Het leek me een logische vraag.
‘Niks’, was haar antwoord, ’ik weet niet wat ik wil en ga hierna een HBO-opleiding volgen’.
‘Oh’, was mijn reactie,’en weet je al wat?’.
‘Nee’, was haar antwoord.

De man aan de andere kant van haar mengde zich in het gesprek. Zo opdringend dat ik me draaide naar de vrouw aan de andere kant van mij. Maar ik ving wel op hoe Suzanne door de tafelgenoot betweterig vanuit negativiteit werd benaderd. Ze kwam inderdaad wat ongemotiveerd en sloom over. Daarom was ik blij dat hij zich tot haar had gewend. Ik kon me daardoor gemakkelijk van haar af keren. Maar zoals hij tekeer ging…

Algemene ontwikkeling

Dus op een gegeven moment draai ik me terug naar Suzanne. In zeg iets in de trant van: ‘misschien moet je eerst eens gaan werken, gewoon allerlei kleine baantje om te kijken wat je ligt. En lezen, films kijken, ervaringen zoeken. Uiteindelijk heb je daaraan meer dan aan diploma’s. Algemene ontwikkeling, een alerte, enthousiaste werkhouding en dergelijke zijn in de praktijk belangrijker’. Ik keek haar aan en zag dat ze begreep wat ik bedoelde.

Zoekende mensen als Suzanne lopen niet het pad van eenheidsworsten. Maar ze moeten en mogen wel aan zichzelf schaven om de randjes er af te halen. De randjes van onzekerheid, gebrek aan eigenwaarde, gevoel van anders zijn. Uiteindelijk wordt zo’n persoon daardoor waardevoller bij het invullen van een vacature. Waardevoller dan de mensen die op de lopende band van het leven meebewegen.

Voorbeeld van Italiaanse werkgever

Het Colosseum in Rome

Ik moest denken aan een vakantie in Italië, ruim 25 jaar geleden. Met Ingrid, een vriendin, was ik in Rome. Ze leek een beetje op Suzanne. Met weinig inspanning had ze haar VWO-diploma gehaald. Maar daarna wist ze het niet.

Ze begon een universitaire studie, stopte na een jaar om een HBO-opleiding te volgen. Halverwege dat jaar stopte ze weer en schreef zich wederom in bij een universiteit. In de tussentijd werkte ze als filiaalmedewerkster bij Blokker. Vlak voor ze weer aan een universitaire studie zou beginnen gingen we nog even op vakantie naar Italië.

Een baan vanuit niets

Een paar dagen voor onze terugreis bezochten we een café. We genoten van een echte espresso toen we werden aangesproken door een man van middelbare leeftijd die aan het tafeltje naast ons zat. Na wat algemeenheden over onze vaderlanden, voetbal en vakantie werd het wat persoonlijker. De man, die in steenkolen Engels met ons sprak, stelde diverse vragen. Na anderhalf uur bood hij Ingrid een baan aan als beursmedewerkster. Ingrid en ik keken elkaar aan. De blik in haar ogen sprong van enthousiast over de uitdaging naar vragend.

We overlegden kort in het Nederlands. Daarbij keken we eigenlijk alleen even naar de praktische kant. Daarna accepteerde ze de baan. Ze kon direct de volgende dag beginnen. We verplaatsten dat naar het begin van de week erop, waardoor we eerst onze vakantie koneden afmaken. Ik reisde alleen terug en regelde zaken voor haar in Nederland. Ingrid ging die maandag aan de slag. Ze werkte zich verder op binnen de congresorganisatie en woont nog steeds in Italië.

Het vragenvuur

Harold, een vriend met een redelijke opleiding, had geen benul van wat hij wilde worden. Hij reageerde vijftien jaar geleden op een vacature als manager bij een middelgrote organisatie. De kans op een baan leek hem niet groot, vertelde hij me, maar wie niet waagt. Hij verwachtte een gesprek met iemand van de personeelsafdeling. Maar het sollicitatiegesprek werd gedaan door de directeur grootaandeelhouder.

Het gesprek duurde een uur. Daarbij stelde de DGA in hoog tempo vragen die varieerden van algemeen (wat is je lievelingskleur?) tot persoonlijk (wanneer tongzoende je voor het eerst), meningen (over politiek, economie en dergelijke) enzovoort. Harold werd emotioneel heen en weer geslingerd. Voelde hij zich even op zijn gemak, dan kwam er weer een vraag die hem van zijn stuk bracht, confronteerde en dergelijke. Aan het eind van het gesprek wist hij niet wat hij ervan moest denken.
De volgende dag al werd hij gebeld. Hij was aangenomen.

De volle asbak

Hans, een vriend met een autobedrijf, vertelde me ooit hoe hij verkopers aannam. Hij liet ze altijd eerst een dagje meelopen. In de koffiekamer voor klanten zette hij dan een volle asbak op één van de tafels.

Als de asbak na een uur nog niet was geleegd door de potentiële verkoper, kon deze direct zonder baan naar huis. Hans had nog een paar van die testjes ingebouwd, waarover de would-be verkoper iets langer mocht doen.

Google vacature invulling

Vorige week hoorde ik hoe Maarten werd aangenomen in een topfunctie bij Google. Hij werkte als chemicus bij een laboratorium. Ter afleiding speelde hij af en toe een ‘onschuldig’ spelletje bij Google Fun & Games.

Het spelletje dat hij op een gegeven moment speelde was een echte hersenkraker. Met moeite haalde hij het eind van het vijfde niveau. Bij het doorklikken naar niveau zes verscheen een venstertje waarop stond: ‘we feliciteren je met het behalen van het zesde niveau. Daarmee heb je jezelf geselecteerd voor een baan bij Google. Geïnteresseerd? Klik op OK voor meer informatie’.

Luxe behandeling

Google locaties in Mountain View (A = hoofdkantoor) – klik voor vergroten

Nieuwsgierig klikte Maarten op de OK-knop. Om een lang verhaal kort te maken, hij werd uitgenodigd naar Zwitserland te komen. Hij werd opgehaald met een privéjet. In een zeer luxe resort, eigendom van Google, volgde hij met enkele anderen nog wat tests.

Hij werkt nu als top productontwikkelaar in Mountain View, het hoofdkantoor van Google in het noorden van Sillicon Valley. Er is niets chemisch aan zijn werk. Hij vulde een vacature in door het behalen van het zesde niveau.

Vacature invullen nieuwe stijl

De manier waarop Ingrid in een café in Italië aan een baan kwam, hoorde ik korte tijd later, is niet ongebruikelijk in Italië. Ze vinden een persoon belangrijker dan diploma’s. Dat vond de DGA die Harold aannam met zijn vragenvuur waarschijnlijk ook. En Hans had ook zijn eigen methode om nieuw personeel te testen.

Van Google en enkele andere moderne bedrijven is inmiddels bekend dat ze nauwelijks of in het geheel niet geïnteresseerd zijn in opleiding, cijferlijst of Curriculum Vitae. Ze kijken vooral naar wat de sollicitant kan en wat hij voor persoon is. Bij dat laatste gaat het dan om wat iemand motiveert, hoe flexibel hij/zij is, een teamspeler of juist niet afhankelijk van de functie.

Ook traditionele bedrijven kiezen steeds vaker voor deze, ik noem het hier maar even, Google-methode om een vacature in te vullen. Een mooie ontwikkeling…

Jooble, Monsterboard

Google heeft haar eigen methoden. Maar een leuke baan vinden kan ook op een nieuwe manier bij bijvoorbeeld Jooble en Monsterboard. Door je eenvoudig in te schrijven, bijvoorbeeld bij Jooble, kun je langs allerlei vacatures. Daarmee kun je ideeën opdoen en wellicht al iets vinden om eens verder naar te kijken. Dat had ik Suzanne nog moeten vertellen.

Lees ook: Postbezorger, Harry’s carrièrswitch of het bericht van Richard van Hooijdonk. Hij schreef een bericht over de voor- en nadelen van ‘kunstmatige intelligentie‘ bij het vinden van een geschikte kandidaat bij een vacture.