Morgen verschijnt het boek ‘The Man Who Didn’t Shoot Hitler‘ van de historicus David Johnson. Het boek vertelt het verhaal van de Engelse soldaat Henry Tandey.

Adolf Hitler, uiterst rechts zittend met snor (1917)

Hij vocht in de Eerste Wereldoorlog als frontsoldaat in Marcoing, een plaatjes in Noord Frankrijk. Op 28 september 1918 liep plots een vermoeide en gewonde Adolf Hitler in de vuurlinie.

Hitler, die deel uitmaakte van de Beierse infanterie, en de 27-jarige Tandey van het Yorkshire Regiment, keken elkaar aan. Tandey liet uit medelijden zijn geweer zakken.

Hoe anders zou de wereldgeschiedenis zijn verlopen wanneer hij toen de man, die later miljoenen mensen de dood injoeg, zou hebben gedood.

Roald Dahl

Bovenstaande doet me denken aan Roald Dahl. Hij schreef het waargebeurde verhaal over de geboorte van Hitler. Hitlers moeder had al een aantal miskramen gehad voor Hitler ter wereld kwam. Dahl eindigt het verhaal met de zin ‘Hij moet blijven leven, Alois, Hij moet, hij moet. Oh god, wees genadig met deze jongen’.

Dahl was toen vanzelfsprekend wel op de hoogte van het leed dat Hitler over de mensen had gebracht. Zijn verhaal verscheen voor het eerst in 1962 in Playboy en later in zijn verhalenbundel ‘Kiss, kiss’ (in het Nederlands verschenen als ‘Op weg naar de hemel’.

Sliding Doors

Bij het verhaal van Tandey komt ook direct de film Sliding Doors in mijn gedachten. In die film lopen twee verhalen naast elkaar. Eén verhaallijn volgt de levensverloop van de hoofdrolspeelster Gwyneth Paltrow nadat zij in de trein is gestapt, de andere nadat ze de trein miste. Het gegeven ‘Wat als…’ speelt wel vaker in films, maar minder nadrukkelijk dan in Sliding Doors.

Wat als Henry Tandey wel had geschoten. In de realiteit maakt het allemaal niet meer uit. Hij heeft niet geschoten. Wij hebben alleen het boek.

Henry Tandey

Na de oorlog werd Henry Tandey onderscheiden met de hoogste decoraties voor moed. Hij had meerdere van zijn medesoldaten gered. In 1938 werd Tandey gebeld door de toenmalige premier van Engeland Neville Chamberlain. Deze had kort daarvoor een ontmoeting gehad met Hitler.

Tijdens de ontmoeting had Hitler hem het schilderij ‘The Menin Crossroads’ van Fortunino Matania getoond (in de header hierboven). Daarop was een groep Britse soldaten te zien in Ieper (1914). Eén soldaat, Henry Tandey, draagt een gewonde kameraad. In die man had Hitler zijn redder herkend. ‘Deze man had me bijna gedood. Ik dacht dat ik Duitsland nooit zou terugzien’.

Bedankt

Hitler had Chamberlain gevraagd zijn groeten over te brengen aan Tandey en hem te bedanken. Het was nog voor de Tweede Wereldoorlog, maar Hitler was al berucht en het telefoontje van Chamberlain sloeg bij Tandey in als een bom. Hij gaf toe geen ongewapende of gewonde soldaten te doden. Na het telefoontje sprak hij zelden over het voorval en hij gaf geef interviews.

Henry Tandey (85 jaar)

Aan het verhaal rondom Hitler en Tandey wordt nog steeds getwijfeld. Maar er zijn inmiddels meerdere getuigen. En morgen is er het boek van de historicus David Johnson die het verhaal heeft onderzocht. Tandey zelf maakt het niet meer mee. Hij stierf in 1977 op 86-jarige leeftijd in Coventry, enigszins verbitterd over de kans die hij had laten lopen.

Zie ook:

• Een uitgebreid verhaal over Hitler en Tandey ‘How a Green Howard nearly shot Hitler‘
• In de Mirror het verhaal ‘Henry Tandey spared wounded Hitler’s life‘
• De documentaire ‘42 ways to kill Adolf Hitler‘
• Het boek ‘The man who didn’t shoot Hitler‘