Wanneer ik bij het journaal hoor ‘de economie groeit’, dan denk ik ‘ja hoor, welke economie? Die van CPB, met zijn modellen. Van de academici die daar met abstracties werken en niet weten wat het is om bijvoorbeeld ondernemer te zijn’.

Economie is de wetenschap die zich bezighoudt met de productie, consumptie en distributie van schaarse goederen en diensten. De term economie wordt ook gebruikt om de tevredenheid over de behoeftebevrediging van een land uit te drukken. ‘Het gaat goed met de economie van Nederland’, betekent dan bijvoorbeeld dat Nederlanders tevreden zijn, de welvaart wellicht stijgt en bedrijven winst maken.

Zwart geld economie

Vroeger hoorde je nog wel eens van de zwart geld economie. Onder die noemer werd de circulatie van de aan de gewone economie onttrokken middelen apart bekeken. Professor Arnold Heertje schreef er zelfs een boek over ‘Het officieuze circuit, een witboek over zwart geld’. Een economie gezien als een op zichzelf staand wereldje. De omschrijving van het door Heertje bedoelde circuit ging overigens verder dan geld.

Tweedeling in de maatschappij

Een populaire term binnen de economie is ook ‘tweedeling’. De tweedeling tussen rijk en arm, (academisch) geschoold of niet, autochtone en allochtone Nederlanders en dergelijke. Degenen die de term gebruiken zijn meestel voorstander van het opheffen van de bedoelde tweedeling. Veel gemeenten streven bijvoorbeeld naar buurten met een mix van bewoners.

Drie economieën

Een paar weken terug was op het NOS-journaal een item over burgerinitiatief. Het ging er om dat aan de ene kant dit initiatief wordt gestimuleerd, bijvoorbeeld als onderdeel van de participatiesamenleving. Maar dat het aan de andere kant wordt tegengewerkt door regels en een star reagerende overheid. Er kwam een initiatiefnemer aan het woord die zei, ‘de overheid heeft het contact met de samenleving verloren’.

Het lijkt er vaak op dat de man gelijk heeft. Aan de andere kant zijn mogelijk hervormingen ingezet waarvan we nu de resultaten nog niet kunnen zien en waarvan later blijkt dat er een toekomstgerichte gedacht achter zat.

De economie bestaat niet

Economie? Het is maar hoe je het bekijkt!

Als ik nu naar de samenleving kijk is het net of er meerdere economieën zijn ontstaan, zoals:

• die van de overheid, die slechts bezig lijkt met onderwerpen als scholing en zorg. Die ontwikkelingen in het bedrijfsleven niet lijkt te onderkennen.
• die van de grote bedrijven, die hun eigen plan trekken. De meeste Nederlandse bedrijven zijn verkocht, hebben hun binding met het Nederlandse verloren of outsourcen werk naar het buitenland.
• die van het MKB, die in de CPB-cijfers nauwelijks een rol speelt. Door de politiek wordt het MKB belangrijk genoemd, maar MKB-bedrijven modderen vooral voort zonder steun. Ze vinden slechts steun bij elkaar.

Vanuit dezelfde gedachte zou ik nog de economie van de banken kunnen noemen. Ze bevinden zich op een eiland. Hun gangbare taken worden steeds verder uitgehold. Door de opgelegde regels moeten ze oppotten, reserves opbouwen en overleven.

Samenhang

Het gaat te ver om hier al mijn gedachte te schrijven. Er is natuurlijk maar één economie en alles grijpt in elkaar. Op onderdelen heb ik er al eerder over geschreven. Zoals over de overheid, die blijft praten over werkgelegenheid (maar er zijn steeds minder mensen nodig voor hetzelfde werk, terwijl de bevolking groeit; het is tijd voor herformulering). Of over het MKB, dat meer mensen kan gebruiken, maar de steeds rigider regels weerhoudt hen ervan mensen in dienst te nemen.

Zie ook het bericht ‘Circulair werken in een circulaire economie‘