Afgelopen week was ik een stad. Zo’n stad waar je, als je in het centrum daarvan bent, niet weet of je in Utrecht, Eindhoven, Arnhem of Deventer bent. Ingevuld met winkels van ketenbedrijven zien de meeste stedencentra er in Nederland immers bijna allemaal hetzelfde uit.

Omdat ik wat te vroeg was voor een afspraak besloot ik wat winkels te bezoeken. Ik keek nog eens rond naar de Blokker, C&A, BCC, Douglas, Hema, H&M, Kruidvat, Albert Heijn, Mitra en dergelijke en besloot één van de elektronicawinkels in te lopen.

Ik had nog geen stap in de winkel gezet of een vrouw, type Duitse masseuse, hield me staande. ‘Meneer wilt u hier even een naam opgeven’, zei ze bevelend met een vinger tikkend op het scherm van een tablet. Verbaasd keek ik haar aan.

‘Een naam opgeven?’, vroeg ik.

‘Ja’, antwoordde ze, ‘een naam, gewoon een naam waarmee u herkenbaar wilt zijn in deze winkel’.

Vooruit maar, dacht ik snel van begrip, ‘doe maar Jan’.

‘Nee, dat is te makkelijk, dat begrijp u ook wel. Bovendien hebben we al eens een Jan gehad. U moet een unieke naam bedenken, liefst met cijfers en tekens’

‘Wat is dit voor belachelijke …’, verder kwam ik niet. De vrouw ging met de handen in haar zij voor me staan en het was duidelijk, een naam of ik kwam de zaak niet in.

‘Jan96%%’, zei ik snel, ‘met een hoofdletter J’

‘Prima, en nog even een code. Want we willen voorkomen dat iemand anders zich voordoet als Jan96%%’.

Ik begreep dat ik maar beter mee kon werken. ‘vaas33x’, zei ik de vrouw vragend aankijkend.

‘Prima’, zei de vrouw opnieuw. Ze maakte een aantekening en liet me doorlopen.

Sandwichbord

Ik had nog maar enkele passen gezet, in het gangpad tussen de schappen, of er dook een man voor me op met een sandwichbord voor zijn buik. Ik las iets over een weekaanbieding, maar besloot me door de man niet te laten intimideren. Ik draaide me resoluut om en liep naar een ander gangpad.

Na enkele stappen stond er weer een man voor me met een sandwichbord. In een vlaag van irritatie sloeg ik hem op zijn voorhoofd, waar een rondje was getekend met een kruis erdoor. ‘Daar’, zei ik terwijl ik sloeg ‘bullseye’. De man knipperde nauwelijks met zijn ogen, deed een stap achteruit en liet me doorlopen.

Ik was niet van plan wat te kopen. Slenterend liep ik van schap naar schap. Aan één aanbieding kon ik echter niet voorbijlopen. Een USB-geheugenstick van 32 gigabyte voor 8 euro. ‘Wat zijn die dingen goedkoop geworden’, zei ik voor me uit mompelend. Denkend aan mijn oude, trage 4 gigabyte stick verantwoordde ik mijn aankoopbeslissing.

Even mijn tijd in de gaten houden, dacht ik, na al het oponthoud. Ik keek op mijn horloge en zag dat ik nog tijd genoeg had om af te rekenen. Ik liep naar de kassa en legde de geheugenstick voor de kassière.

‘Dag Jan96%%’, zei het meisje, terwijl ze me een formulier overhandigde. Verrast bekeek ik het. ‘Wilt u dit even voor me invullen?’

Bovenaan het formulier stond ‘Jan96%%’, de overige vakjes waren leeg. Voor elk vakje stond een vertrouwde term: naam, adres, woonplaats etc.

‘Waar slaat dit op?’, vroeg ik, ‘ik wil betalen en deze stick meenemen’.

‘Maar meneer, dat kunnen we niet zo maar doen’, reageerde het meisje, ‘u moet echt even het formulier invullen’.

‘Weet u wat’, antwoordde ik enigszins aangeslagen, ‘houdt u dat ding maar’. Tegelijk draaide ik me abrupt om en raakte daarbij met mijn elleboog het kruis op het voorhoofd van het mannetje dat met een sandwichbord achter me stond. De man viel achterover. Hem negerend beende ik naar de uitgang.

Ik was er bijna toen ineens een bevallig meisje voor me in het gangpad ging staan. ‘Beste Jan96%%, mag ik u vragen hoe u het winkelen bij ons heeft ervaren? Komt u nog eens terug? Gaat u ons aanbevelen bij uw vrienden? Wat voor getal tussen 1 en …’

‘Jij bent een mooie meid’, liet ik haar niet uitspreken, ‘maar mij zie je hier niet meer. En ik zal deze zaak beslist niet aanbevelen. Goedemorgen’. Met een zachte druk op haar schouder duwde ik haar opzij en verliet de zaak.

Buiten haalde ik diep adem. Mijn longen zogen zich vol met de frisse koelte van een winter die maar niet echt koud wilde worden. Snel kwam ik weer tot mezelf. Als die geheugensticks voordeliger zijn geworden dan zijn ze dat ook bij die elektronicazaak aan de overkant, redeneerde ik terwijl ik naar de andere kant van de straat liep.

Ik duwde de deur open en keek om me heen. ‘Computeraccessoires’, stond op een bord boven een schap rechts van me. Ik liep er naar toe, terwijl ik op mijn horloge keek. Ik had nog even tijd. Ze hadden een ruime keus. Hetzelfde merk geheugenstick was hier vijftig eurocent duurde. Ik pakte het op en hoorde iemand achter me zeggen ‘meneer, kunt u het vinden?’. Even schrok ik, in de veronderstelling dat ik weer werd lastiggevallen bij het winkelen, maar de man vervolgde ‘als ik u kan helpen, kunt u me daar vinden’, daarbij wijzend naar een bord ‘klantenservice’.

Ik knikte naar de man, mompelde een dank-je-wel en liep met stevige pas naar de kassa. Ik pinde mijn aankoop en verliet de zaak. Buiten keek ik weer op mijn horloge. Ik was nauwelijks vier minuten in de winkel geweest. Tevreden keek ik naar de geheugenstick. Ik keek nog een keer achterom naar de winkel en vervolgde mijn weg, denkend ‘er gaat niets boven ouderwets winkelen’.