Het is ongeveer vijfentwintig jaar geleden. Ik gaf telefonisch een wijziging door bij de Postbank, later opgegaan in ING. Hoe het fout ging weet ik niet, want mijn wijziging had daar niets mee te maken, maar op mijn volgende afschrift stond R.I.M in plaats van R.J.M.

Op zich vond ik dat verder geen probleem, zolang ik maar bij mijn geld kon. Kort na de ontvangst van het afschrift met de verkeerde initialen ontving ik echter een brief van een fabrikant die zijn diensten aanbood. Dat soort brieven kreeg ik wel vaker, maar nu viel het op dat de initialen verkeerd waren. De brief was geadresseerd aan R.I.M. van Maarsseveen. En het was niet de enige reclamebrief die ik kreeg met de verkeerde initialen. Ik vermoedde dat de Postbank adressen verkocht.

Ik ging een onderzoekje doen. Bij de eerstvolgende mogelijkheid gebruikte ik het pseudoniem Jan de Groot om iets te bestellen. Ik begon met drie bestelkaarten voor documentatie over kantoorapparatuur en –meubels. Je had in die tijd mapjes met tientallen bestelkaartjes om producten en diensten te bestellen. Een paar dagen later kwam de gewenste informatie, die Jan had aangevraagd, binnen. Kort daarna kreeg Jan de Groot op mijn adres meer poststukken toegestuurd.

Ik breidde mijn onderzoekje uit. Om een lang verhaal kort te maken, ik kwam er al snel achter dat er een wildgroei van adresuitwisseling was. Vanaf dat moment gebruik ik vrijwel altijd pseudoniemen voor het aanvragen van producten en diensten, helemaal als ik vermoed dat de organisatie erachter mogelijk de gegevens doorspeelt. Ik heb voor de twee pseudoniemen een gmail-account aangemaakt en gebruik mijn eigen adres. Wanneer de stroom junkmail te veel wordt, sluit ik het betreffende account en bedenk een nieuwe naam. Na het pseudoniem Jan de Groot volgden inmiddels een vijftal andere namen. Waaronder een vrouw, die ik slecht af en toe gebruikte.

Martin van Amerongen

Bovenstaande situatie met de Postbank was de aanleiding voor het gebruiken van een pseudoniem. Het werd echter gestimuleerd en geïnspireerd door een boek van Martin van Amerongen, toenmalig hoofdredacteur van de Groene Amsterdammer. Hij schreef brieven, werkelijk verstuurd, naar mensen en organisaties om zijn beklag te doen over iets, ze te complimenteren en dergelijke.

Een prachtige boek dat ik in die tijd met veel plezier las en waarvan ik onlangs, bij navraag, ontdekte dat veel mensen in mijn omgeving er nooit van hebben gehoord. Dus noem ik het hier in herinnering aan de veel te jong overleden Martin van Amerongen: ‘De brieven van Ir. H.A. Schuringa’. Hij schreef nog een vervolgboek, dat ik ook heb, maar waarvan ik de titel op dit moment niet weet.

De wet

Het gebruik van een pseudoniem is niet strafbaar en wordt dat ook niet onder de nieuwe wetgeving. Het is niet toegestaan iemands identiteit aan te nemen, dat doe ik dus niet. Wel gebruik ik een zo algemeen mogelijke naam, hoewel ik Jan Jansen weer te algemeen vind. Ik gebruik mijn eigen adres als dat nodig is en een niet bestaande adres (bestaande straat met niet bestaand nummer) wanneer het adres niet relevant is.