Afgelopen weekend sprak ik Charles, een Senegalees die een aantal jaren in Nederland werkte. Hij is terug naar Senegal om daar te ondernemen, onder andere voor Nederlandse bedrijven. Charles is niet alleen een sympathieke vent, maar hij spreekt ook nog eens goed, bijna accentloos Nederlands. Dat laatste is na de vijf minuten het eerste dat me opvalt. En ik vraag me af waarom … (lees andere bevolking) die hier al tientallen jaren zijn nog steeds zo belabberd of helemaal geen Nederlands spreken.

Dat hij Nederlands spreekt is reuze handig, maar verder niet interessant. Zijn opmerkingen over ontwikkelingssamenwerking en aanverwanten zijn dat wel. ‘Jullie zijn zo overdreven netjes als het om vluchtelingen en andere instroom gaat’, zegt Charles, ‘neem die mensen uit Eritrea. Die hebben hier niets te zoeken. Ze zijn arm, worden geconfronteerd met luxe en willen dat ook. Jullie hebben geen benul. Je moet die mensen daar helpen. En kom niet aan met vluchteling en oorlog, ook dat zijn woorden die hier heel anders worden opgepakt dan dat de werkelijkheid daar is’.

Het is onmogelijk hier uitgebreid te verhalen wat Charles erover zegt. Als ik hem vraag wat zijn politieke stroming is, antwoordt hij ‘jullie met je links en rechts. Het gaat om pragmatisch, het gaat om oplossingen. Misstanden oplossen, zoals de corruptie in West-Afrikaanse landen. En de levensomstandigheden verbeteren. Het maakt niet uit of je iemand met oplossingen links of rechts noemt, het gaat om daadkracht’.

Charles heeft in Parijs gestudeerd en is via werk bij een ministerie in Senegal naar Nederland gekomen. Hij werkte hier een tijdje bij Buitenlandse Zaken en stapte daarna over naar het bedrijfsleven.

‘Als iemand in Senegal zegt dat hij geen geld heeft, dan heeft hij dat ook echt niet’, gaat Charles verder, ‘maar als iemand hier het zegt volgt daarna de melding over zijn geplande vakantie, nieuwe auto of iets dergelijks. Hier heeft iemand die geen geld heeft op zijn minst een uitkering’.

Ontwikkelingssamenwerking

Maar de reden van onze ontmoeting is handel. ‘De beste resultaten voor ontwikkelingssamenwerking en verbetering van de levensomstandigheden worden behaald door ondernemers, zowel hier als in Senegal. De bedrijvigheid is enorm toegenomen in Senegal. De luie mentaliteit, die rond Afrikanen hangt, is aan het verdwijnen. Dat maakt dingen mogelijk. Ontwikkelingssamenwerking en –geld is een farce’.

‘Hoezo?’, reageer ik, Charles nieuwsgierig aankijkend.

‘Omdat er te veel aan de strijkstokken blijft hangen. Toen ik nog bij Buitenlandse Zaken werkte werd 250 miljoen gereserveerd voor ontwikkelingssamenwerking. 200 miljoen daarvan bleef in Nederland voor huisvesting, personeel en dergelijke. Slechts met 20% werden projecten gefinancierd, waarbij ook het grootste deel in de verkeerde zakken terecht kwam’.

Geldverspilling

Voor ik hem iets kan vragen gaat Charles verder ‘en denk niet dat het alleen bij de overheid zo gaat. Tot voor kort kwamen ook giften voor goede doelen nauwelijks op de plaats van bestemming. Van elke 5 euro die het WereldNatuurFonds binnenkreeg, werd 4,50 euro gebruikt voor eigen onderhoud en slechts 0,50 cent ging naar projecten. Dat is gelukkig verbeterd dankzij nieuwe regelgeving, maar ik heb te veel onkunde, onrecht en zakkenvullerij gezien om ooit nog iets te geven aan goede doelen’.

‘Interessant’, is het enige dat ik kan uitbrengen.

‘Jullie politicus Bolkestein had volkomen gelijk toen hij jaren geleden zei dat je mensen ter plekke moet helpen en ze niet naar Nederland moet halen. Dat je projecten moet opzetten daar. Je kent die uitdrukking toch wel: je moet mensen geen vis geven, maar ze leren hoe ze vis kunnen vangen?’.

En zo praatten we nog een tijdje verder over zware zaken, maar ook over luchtige onderwerpen. Zoals over de onbekende surfstranden voor de kust van Dakar, over Yoff de oudste stad dat nu een voorstad van Dakar is, over groente en fruit dat overal overvloedig groeit en over zijn kinderen die meertalig zijn en waarvan de jongste een Afrikaans en Nederlands hart heeft en als Amsterdammer voor AJAX is.