Geert Visser en ik fotograferen de groepen ’s ochtends. Daarna bewerken en printen we de opnamen en in de namiddag ontvangen de deelnemers hun foto.

Gisteren heb ik voor de negende keer de deelnemers aan de Desto speldag gefotografeerd. Het was de 34e keer dat deze dag voor verstandelijk gehandicapten werd gehouden. Volgend jaar hebben we dus allebei een jubileum bij de wellicht laatste speldag. Maar daarover verderop.

De Desto speldag begon 34 jaar geleden als een initiatief van 30 spelers van de Utrechtse omnivereniging Desto (Door Edel Spel Tot Ontwikkeling).

De eerste keren dat ik de speldag fotografeerde was de thuisbasis van de club nog sportpark Strijland. Maar door de verbreding van A2 moesten ze verhuizen. Dat hoefde op zich niet ongunstig te zijn, want het nieuwe sportveld is onderdeel van de nieuwe Utrechtse woonwijk Leidse Rijn. En dat zou nieuwe leden kunnen aantrekken.

De Desto speldag

De Desto speldag is een sportdag voor jongeren en ouderen met een verstandelijke beperking. Officieel voor mensen uit de regio Utrecht, maar ik ben ook wel mensen uit bijvoorbeeld Zoetermeer tegengekomen.

Voor mij is het elk jaar weer een bijzondere ontmoeting, omdat ik door het jaar zelden mensen met zo’n beperking tegenkom.

Aan het eind van de dag denk ik vaak ‘eigenlijk zou iedereen minstens eens per jaar iets met deze mensen moeten doen’. Maar wellicht dat het BNN programma ‘je zal het maar hebben’ en ‘Down met Johnny’ van Johnny de Mol zoiets compenseert.

Grote verschillen

Zelf vind ik vooral de verscheidenheid opvallend. Aan sommige deelnemers zie en merk je niets, anderen zijn nauwelijks in staat tot communiceren en enkelen hebben ook nog eens lichamelijke beperkingen.

Een even groot verschil is er in hun humeur, maar dat zal ook samenhangen met hun communicatiemogelijkheden. De meesten zijn vrolijk en genieten van de dag, enkelen zijn in zichzelf gekeerd of bozig. Met veel geduld weten de begeleiders/verzorgers deze laatste groep vaak nog tot actie te bewegen. Een geduld dat ik wellicht wel heb, maar dat liever voor andere dingen inzet.

Herkenning

In de loop van de negen jaar zag ik ook regelmatig dezelfde deelnemers. Enkelen herkennen me, de fotograaf. Soms komen ze me een handje geven en bedanken voor de foto.

Van de begeleiders hoor ik dat veel van de foto’s, elke deelnemer krijgt aan het eind van de dag een groepsfoto van zijn team, na een weekje in de prullenbak verdwijnen. Maar sommigen koesteren de foto en hangen hem boven hun bed. Bij het zien van de foto kijken ze waarschijnlijk alweer uit naar de volgende speldag. Dat kan in ieder geval nog één keer.

De laatste Desto-speldag

Twee jaar geleden hoorde ik voor het eerst dat de 35-ste wellicht de laatste is. Een belangrijke reden is dat veel minder leden van Desto een zaterdag willen opofferen om als vrijwilliger te helpen. Leden uit Leidse Rijn komen tennissen, maar hebben nauwelijks binding met de club. Steeds vaker moest de afgelopen jaren een beroep worden gedaan op vrijwilligers van buiten Desto, vaak vrienden en kennissen van de organisatoren.

Die organisatoren van de commissie Speldag, rondom voorzitter Irma de Vos, zijn elk jaar weer vele dagen bezig de speldag voor te bereiden. Op de dag zelf moeten er meer dan 1000 broodjes worden gesmeerd, spelattributen worden neergezet en vele andere taken worden uitgevoerd. Er zijn zo’n 100 vrijwilligers nodig om het spelfeest voor de 450 deelnemers in goede banen te leiden.

De zorg

Een andere reden dat het wellicht bijna is afgelopen met de speldag zijn de maatregelen in de zorg. Die maatregelen zijn voor de meeste mensen, ook voor mij, nauwelijks meer te volgen. De huidige politiek zoekt grote oplossingen om enorme bezuinigingen te vinden. Ze overziet daarbij nauwelijks de gevolgen achter de cijfers van het CPB. Die ‘grote slagen, snel thuis’-mentaliteit leidt er onder andere toe dat instellingen voor mensen met een beperking niet meer mee (kunnen) doen. En zonder deelnemers heeft hun speldag geen zin.