Ik had hem al ruim een half jaar niet meer gezien. Terwijl er daarvoor perioden waren dat we elkaar minstens één keer in de week zagen. Nu stond hij ineens voor me. Een secretaresse had de buitendeur voor hem geopend en me gemeld dat er bezoek voor me was. Voor ik op kon staan stond hij al in mijn kantoor.

Hij had tot voor kort twee bedrijven. Op zich liepen die redelijk, maar er was gemakkelijk meer van te maken. Ik heb hem geholpen, maar een dag later kon hij alweer een hele andere richting inslaan. Geleidelijk hield ik mijn adviezen voor mezelf. Toen hij verstrikt raakte in zijn zelf gecreëerde werkelijkheid heb ik enkele vrienden gevraagd hem te helpen. Hij schoffeerde ze, wist het altijd beter of deed andere dingen waardoor de een na de ander zich weer terugtrok.

Onze vriendschap, ik ken hem al dertig jaar, is een golfbeweging met hoogtepunten en dieptepunten. Er is veel gebeurd realiseer ik me, terugdenkend aan zijn nabije verleden. Het bleef tumultueus rondom hem en van een beetje spelen met de werkelijkheid was hij ook in deze periode niet vies. Het was een goede reden om wat afstand te houden.

Druk, druk, druk

‘Als Mozes niet naar de berg komt, dan komt de berg naar Mozes’, zegt hij, enigszins ongemakkelijk bewegend, zich bewust van zijn overvallend bezoek. Ik kijk hem aan. Zal ik hem zeggen dat de uitdrukking met Mozes eigenlijk verkeerd is, dat het Mohammed was die niet naar de berg ging.

Ik zeg niets, waarop hij zegt, ‘ben ik melaats of zo’.

Ik versta hem verkeerd en vraag of ik melaats ben. ‘Nee, ik ben melaats. Ik zie niemand meer’, antwoordt hij.

Na een korte pauze begin ik mijn uitvluchten. ‘Ik ben druk, veel nieuwe ontwikkelingen, nieuwe projecten, nieuwe mensen. Ik zie bijna niemand meer van vroeger. Geen tijd, geen zin. Blij als ik thuis rustig een boek kan lezen, in de tuin kan zitten’.

Een geweldig leven

‘Ik heb het nog nooit zo goed gehad als nu’, zegt hij, ‘ik heb een geweldig leven’.

Ik kijk hem aan. Meent hij het. Soms is hij niet te peilen. Een tijdje terug dacht ik dat hij wellicht manisch depressief is, himmelhoch jauchzend zum tode betrübt. Zo iemand die met een blij gezicht iets vreselijks kan vertellen, er zelf in gelooft en later pas in de bij het vreselijke verhaal behorende emotie vervalt.

‘Ik heb een geweldig leven’, zegt hij nog eens, op dezelfde toon.

Failliet

Hij ging failliet om een lulligheidje, nadat een deurwaarder zijn leugens doorzag en hij bij een ander zijn gemaakte afspraken voor de zoveelste keer niet nakwam.

Twee dagen na zijn faillissement vroeg ik een zakenvriend hem te helpen. Maar deze had al snel door dat hij niet te helpen was. Daarna belde hij mij nog twee keer met het verzoek een brief te maken om bezittingen veilig te stellen. Maar aan fraude werk ik niet mee en dat vertelde ik hem luid en duidelijk. Dat was ook het moment dat ik meer afstand nam.

Uitkering

‘Ik heb een geweldig leven’, meldt hij voor de derde keer.

‘Je hebt toch een uitkering nu?’, vraag ik.

‘Ja, geweldig. Terwijl ik heerlijk relaxed leef krijg ik netto meer dan veel mensen om me heen die werken’.

‘Oh ja?’ vraag ik met een toon waarin de verwachting ligt dat hij me verder inwijdt in het leven van een failliete werkeloze.

‘Ik heb bijna 900 euro netto in de maand, daar komt een huurtoeslag van ruim 300 euro bovenop, een ziektekostentoeslag en nog wat toeslagen.

‘Tja’, mompel ik, niet wetend of ik blij of teleurgesteld ben over ons sociale vangnet.

‘Het is echt geweldig. Ik zat er al jaren aan te denken mijn gebit te renoveren. Maar dat kost nogal wat. Ik vertelde mijn contactpersoon bij de gemeente dat mijn gebit slechts is. Daar is een potje voor. Na een controle bij mijn tandarts wordt binnenkort voor 3500 euro mijn gebit gedaan op kosten van de Nederlandse staat. En toen laatst mijn wasmachine stuk ging kreeg ik een nieuwe van de gemeente’.

Curator en doorstart

‘En hoe is het met je curator?’, vraag ik om van het deprimerend makende onderwerp af te stappen.

‘Ah joh, die zo dom’, waarna hij me enkele voorbeelden geeft van voorvallen waaruit moet blijken dat die man niet zo slim bezig is.

‘Maar hij heeft inmiddels toch al je bezittingen in beslag genomen?’ kan ik niet nalaten op te merken na zijn verhaal.

‘Ach, ik ben allang weer bezig’, antwoordt hij, mijn vraag enigszins ontwijkend. ‘Het is vrij eenvoudig iemand anders een BV te laten beginnen voor je. Ik heb mijn oude werk gewoon doorgestart’.

‘Ja, het leven is geweldig’, herhaal ik zijn woorden met een lichte ondertoon die hangt tussen sarcasme en ergernis. Hij merkt het niet en herhaalt ‘Ja inderdaad. Ik heb een geweldig leven’.