Afgelopen week heb ik “Steve Jobs, de biografie” van Walter Isaacson gelezen. Ik was er al een paar keer aan begonnen, maar legde het telkens ter zijde. Vorige week zaterdag bij een zoveelste poging greep het me en las ik door. Gelukkig maar, want het is een heerlijk inspirerend boek.

Het leven

Het levensverhaal van Steve Jobs wordt verteld aan de hand van de gesprekken met mensen die een rol speelden in de betreffende levensfase. We zien Jobs opgroeien van een geadopteerde hippie naar de visionair die Apple met de iPod, iPhone en iPad uit het slop haalde. Van de jongen die van zijn pleegvader de liefde voor elektronica meekreeg en het onderhandelen tot de man die daar zelf liefde voor ontwerpen en kunst aan toevoegde.

De vele verhalen, die van diverse kanten worden belicht, de herhaling daarvan en de intensiteit waarmee ik me in het boek had laten zuigen, maakten dat Jobs als een goede bekende van me werd. Toen ik mijn enthousiasme deelde met enkele vrienden, begrepen degenen die het boek ook hadden gelezen precies wat ik bedoelde. Zij hadden de ervaring ook gehad.

Leven en visie

Steve Jobs in een coltrui van Issey Miyake

De biografie volgt vrij nauwkeurig en chronologisch het levensverhaal van Steve Jobs. Daarbij zijn vijf onderdelen te onderscheiden. Zijn jeugd en spirituele, bloten voeten zoektocht die geleidelijk overgaat in de eerste periode Apple. De tussenperiode waarin het hij met NeXT en Pixar bezig is gaat over in de tweede periode Apple, waarbij hij tegelijk ook leiding geeft aan Pixar en deze verkoopt aan Disney. En tenslotte zijn strijd tegen kanker.

Het hele boek is interessant. Maar zijn visie was vooral interessant. Zeker in het licht van de Apple-periode na zijn dood. Hij gaf mensen wat ze nog niet wisten te willen hebben. Hij ging tot het uiterste in het perfectioneren van zijn producten; zelfs onderdelen die niemand ooit zou zien moesten er goed uitzien.

Daarnaast waren er slimme ideeën. Daarbij werd gelukkig ook duidelijk dat die ideeën niet alleen van hem kwamen, maar van zijn team en anderen. Hij combineerde informatie die las, hoorde of zag. En hij eigende zich als CEO credits toe; veel patenten die mede op zijn naam staan waren door anderen bedacht. Met name Jonathan Ive, de op 31 december 2011 geridderde Britse ontwerper, had een groot aandeel in de ontwerpen en ideeën rond de iPod, iPad en iPhone.

Maar het zullen de visie en de dwingende uitbarstingen van Steve Jobs zijn geweest die alles bij elkaar brachten, zorgden dat tot het uiterste werd gegaan en waardoor met de juiste producten op het juiste moment werd gekomen. Want Apple komt momenteel niet verder dan voortborduren op bestaande producten. Ze maken ze groter, kleiner, dikker, maar echt vernieuwend is het allemaal niet.

Details

Hieronder enkele details uit het leven van Steve Jobs, zowel zijn persoonlijke als werkzame leven, waarvan ik ‘leuke, gekke feitjes om bij elkaar te hebben voor later’.

• De projectontwikkelaar Joseph Eichler (hij was in tegenstelling tot wat velen schrijven zelf geen architect) bouwde de nieuwbouwwijk in San Francisco waar Jobs als jonge jongen woonde. De woningen inspireerde Jobs tot slimme, functionele en eenvoudige ontwerpen, liefst tegen geringe kosten.
• Jobs was, evenals Ive overigens, zijn hele leven fan van Dieter Rams, de ontwerper van Braun. Diens filosofie was ‘minder maakt beter’. Verder hield hij van Italiaanse ontwerpers als Mario Bellini en Sergio Pininfarina, en werd hij geïnspireerd door de functionele ontwerpfilosofie van het Bauhaus.
• Jobs verbood Powerpoint presentaties. Hij zei, ‘mensen die weten waar ze het over hebben, hebben geen Powerpoint nodig’.
• Jobs leefde met tussenpozen dwangmatig op diëten van fruit en groenten. Hij was hiertoe geïnspireerd door het boek Diet for a Small Planet van Frances Moore Lappé.
• Miki Markkula, de eerste investeerder in Apple, vertelde Jobs ‘mensen beoordelen boeken wel degelijk op grond van het omslag’. Het leerde Jobs dat het uiterlijk (design) van een product belangrijk is en hij besteedde veel aandacht aan de verpakking.
• Als tiener las hij ‘Autobiography of a Yogi’ van Paramahansa Yogananda. Rond zijn twintigste,vond hij het tijdens zijn rondreis in India in een trein en las het opnieuw. Daarna las hij het elk jaar minstens één keer (download hier het boek Autobiography of a Yogi als epub).
• Jobs leerde mensen aan te kijken zonder met zijn ogen te knipperen. En hij ontwikkelde de gewoonte lange stiltes af te wisselen met korte uitbarstingen waarin hij heel snel praatte.

en verder …

• Jobs liet allerlei afdelingen samenwerken in één ruimte, waar andere organisaties deze gescheiden laten werken wat veel vaker tot tegenwerking leidt
• De manier waarop Jobs de werkelijkheid verdraaide en zo een situatie naar zijn hand zette, wat hem bij zijn kanker niet lukte, werd door zijn omgeving een reality distortion field genoemd.
• Drie maanden voor het faillissement van Apple wordt hij weer binnengehaald. Hij bedenkt de slogan ‘Think different’, waarbij het gaat om creativiteit. De commercial laat diverse mensen zijn die in de ogen van Jobs de wereld veranderde.
• Jobs had ruim honderd zwarte coltruien die de Japanse ontwerper Issey Miyake speciaal voor hem had gemaakt.
• Voor de Apple winkels liet hij marmer uit de mijnen van Il Casone, bij de Toscaanse stad Firenzuola, komen. Hij had deze blauwgrijze steen in Florence gezien tijdens een reis naar Europa.
• Jobs had ideeën voor een boot. Kort voor zijn dood begon hij aan de realisatie bij de Koninklijke De Vries OMT in Nederland. Het werd uiteindelijk ontworpen door Philip Starck en kwam na het overlijden van Jobs in 2012 te water gelaten.
• Jobs en zijn gezien woonden in een eenvoudige straat in een huis gebouwd in de dertiger jaren door Carr Jones. Jobs was vooral gecharmeerd van de wijze waarop Jones oude materialen gebruikt had, waaronder gebruikte bakstenen en hout van telefoonpalen, om een simpele en stevige constructie neer te zetten. De balken in de keuken waren eerder gebruikt om de bekisting te maken voor de betonnen fundamenten van de Golden Gate Bridge.

Films

Na het lezen van het boek ‘Steve Jobs, de biografie’ keek ik naar de BBC-documentaire ‘Steve Jobs, Billion Dollar Hippy’. De film van de documentaire makers Laura Craig Gray en Tristan Quinn geeft een mooi beeld van de opkomst van Steve Jobs en Apple.

Daarna keek ik naar de Amerikaanse documentaire ‘Steve Jobs, One Last Thing‘. Ook deze film is kort na het overlijden van Steve Jobs gemaakt. Aan de hand van interviews met vrienden en vijanden van Jobs wordt een beeld gegeven van zijn leven.

Beide documentaires uit 2011, waarin meerdere personen voorkomen die een rol speelden in de biografie, geven invulling aan de vele namen uit het boek.

Helaas keek ik daarna ook naar de speelfilm ‘Jobs’ uit 2013. Het verhaal flitst als een razende door het leven van Jobs, waarbij het soms langdradig lang stilstaat bij onbelangrijke onderdelen en aan interessante episodes uit het leven en werk voorbijschiet. De film probeer ik zo snel mogelijk van me af te zetten als slecht, teleurstellend en overbodig.