- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

De Oekraïners hebben het gedaan

Oekraïners hebben het gedaanVorige week sprak ik Elena, een Oekraïense ‘vriendin’. Ik ben haar, en haar meereizende vriendin, een paar jaar geleden op vakantie in Italië tegengekomen. We trokken een tijdje op en het contact is altijd gebleven. Niet vaak, maar toch zo’n zeven keer per jaar is er een mailwisseling of, afhankelijk van het onderwerp, een telefoongesprek.

Twee dagen na de vliegtuigramp mailde Elena me dat het schandalig is dat Amerika de ramp in de schoenen schuift van Oekraïners, vaderlandslievende of pro-Russische. Want Amerika zit volgens haar achter het neerhalen van de MH-17. Ze had de berichten gevolgd en ging er vanuit dat ik op de hoogte was van deze wandaad van Amerika.

Ik had al vaker gemerkt dat de informatievoorziening in haar land eenzijdig, gecensureerd en/of gemanipuleerd is. Ik weet inmiddels dat ik voorzichtig moet zijn met mijn reactie. Zeker wanneer het politieke en dergelijke onderwerpen betreft. Want dat ligt om welke historische reden ook, erg gevoelig.

Elena

Elena is niet dom. Ze studeerde geschiedenis en literatuurwetenschappen en begon na een aantal baantjes een dansschool. Ok, dat is niet helemaal logisch vanuit haar studie. Maar haar hart lag nu eenmaal meer bij muziek en dans.

Elena is dus niet dom. Maar wat als je altijd eenzijdige informatie krijgt. Dan is dat toch hetgeen waarmee je het moet doen. Alleen dankzij internet en contacten buiten het land kan dan andere informatie doorsijpelen.

Ik probeer me voor te stellen hoe het is als je je hele leven bent geïndoctrineerd via schoolboeken en media en nu bovendien in een angstige leefomgeving je hoofd boven water probeert te houden. Want in die situatie zit Elena nu met haar familie en vrienden. Ze vertelde me al eerder dat ze vanuit Donetsk was gevlucht naar Odessa in het zuidwesten. Daar bleek de situatie een paar dagen later nog grimmiger.

Oekraïners

Ik probeer dus wel een beetje rekening met haar te houden. Met email, waar geen intonatie en andere non-verbale communicatie mogelijk is, ben ik extra voorzichtig. Maar vorige week, via de telefoon, ging het fout.

Elena beschreef het onzekere leven dat zij en haar familie nu leiden. Ik kan me er alleen door de beelden van het journaal een beetje in verplaatsen. Op een bepaald moment begon ze weer over de Amerikanen en hun vreselijke militaire actie waarbij de MH17 was neergehaald.

Met was ik er over had gelezen, en eerste gevoel kort na de eerste berichten, was ik het daar niet mee eens. Je kunt de Amerikanen overal van beschuldigen, en de Europese politiek dat ze veel te veel aan de hand lopen van Amerika, maar niet van het neerhalen van de MH-17.

De Oekraïners hebben het gedaan

Dus zei ik over een gebrekkige kraaklijn in mijn beste Engels tegen een vrouw die nauwelijks verstaanbaar Engels spreekt, ‘The Ukrainians did it’ (de Oekraïners hebben het gedaan). Dat viel al moeilijk, want tegenover de Amerikanen zijn zelfs de seperatisten in de ogen van Elena Oekraïners.

Ik had het echter niet over de seperatisten, die vanuit Europa beschuldigd worden. Volgens mij spelen de Oekraïners een smerig spel. De Oekraïners die zo graag nauwere banden met Europa willen. Die Oekraïners hebben het gedaan.

Ik moest mijn uitspraak, de Oekraïners hebben het gedaan, twee keer herhalen. In mijn onschuld dacht ik dat het aan de slecht telefoonverbinding lag, maar het was haar ongeloof.  ‘De Oekraïners hebben het gedaan. Hoe kon ik dat denken’, riep ze, ongetwijfeld stampvoetend, met een toon van hoe haal je het in je hoofd.

Dat wilde ik natuurlijk best uitleggen. Het verhaal is echter al lastig genoeg, laat staan over zo’n slechte telefoonlijn en in het Engels. Voor zo’n gesprek moet je in een leuk cafeetje tegenover elkaar zitten. Ik kon mezelf wel voor mijn kop slaan dat ik me dat niet voor mijn uitspraak had gerealiseerd.

Wie A zegt moet B zeggen. Dus begon ik over de politieke belangen van Oekraïne. Het had geen zin. Aan andere argumenten kwam ik niet toe. Het spel rond het vrijgeven van het luchtruim, het financiële belang daarbij, de tegenwerking bij de inzet van Nederlandse specialisten en andere gedachten om mijn uitspraak te onderbouwen kwamen niet meer ter sprake.

Verongelijkt

Ze gooide de hoorn op de haak.

Lang geleden had ik me dat aangetrokken. Tegenwoordig neem ik dat soort dingen niet meer persoonlijk. Dus haalde ik mijn schouders op in de gedachte dat tijd de wond wel zou helen.

Een paar uur later kreeg ik een kort mailtje met excuses voor het erop gooien van de telefoon

Gisteren belde ze. Na eerst nog even haar excuses voor het afbreken van het eerdere telefoongesprek zei ze: ’de waarheid zal nooit aan het licht komen. Maar je hebt wellicht gelijk dat de Oekraïners het hebben gedaan’. Onze Oekraïners, zei ze erachteraan om ze te onderscheiden van de seperatisten. Ze vertelde nog wat over de situatie in Odessa en daarna sloten we af met wat luchtiger onderwerpen.

Misschien zal de waarheid inderdaad nooit aan het licht komen.

Lees ook het bericht ‘hoeveel landen zijn er in de wereld