We krijgen steeds meer te maken met wateroverlast. Regelmatig staan straten blank en lopen huizen vol water. Eén oorzaak is de klimaatverandering. Die zorgt voor meer en hevige korte regenbuien. Een andere oorzaak van de overlast in straten en huizen is onze omgang met de tuin.

Tuinontwikkeling de afgelopen vijftig jaar

Tot enkele jaren na de WO II heeft de tuin bij het huis een gebruik- of consumptiefunctie. Men verbouwt er groente en zelfs de dieren worden gehouden voor consumptie. Een ander deel van de tuin is voor de waslijn en de droogmolen. Kinderen spelen nauwelijks in de tuin, maar in de vele openbare groenvoorzieningen in de wijk.

Vanaf 1970 krijgt de tuin ook een leeffunctie. Naast het produceren van eten in het moesgedeelte wordt er gegeten in de tuin. Er komt een leefkuil en een gemetselde barbecue in de tuin. Bij mooi weer neemt men stoelen uit de woonkamer mee naar buiten om met het bordje op schoot in de tuin te eten. Er wordt zonder bestrijdingsmiddelen getuinierd en kinderen spelen nog gewoon op straat.

Rond 1980 worden de kinderen in het gezin belangrijker. Door groeiend autobezit is op straat spelen moeilijker. Er komen speeltoestellen in de tuin, een wip en een schommel. Op een natuurlijke manier tuinieren gaat wat meer naar de achtergrond, het moet wat praktischer. Ook wordt een strookje van de tuin betegeld om daar speciale tuinmeubels te plaatsen.

Vanaf 1990 gaat het verstenen van tuinen verder tot vaak meer dan de helft van de tuin. Er blijft een eilandje gras en een klein gedeelte rondom de tuin blijft over voor planten en stuiken. De hoeveelheid openbaar groen verminderd en spelen op straat is nauwelijks nog mogelijk. Voor de kinderen komt er soms een zandbak in de tuin en de schommel blijft staan.

De norm voor openbaar groen per woning verminderd verder met de komst van Vinex-woningen. En de een eigen tuin bij het huis wordt kleiner. Bij oplevering mogen de nieuwe bewoners zelf kiezen voor de inrichting van hun tuin. Sommige gemeenten stellen wel eisen aan de voortuin, die vaak niet meer kan zijn dan een strookje planten en struiken. De achtertuin wordt in veel nieuwbouwwijken geheel bestraat. De groenstrook planten wordt vervangen door planten in potten.

Geen tijd, geen zin, geen kennis

De drie belangrijkste factoren die de tendens naar verstening van de tuin bepalen zijn tijdgebrek, andere interesses/verplichtingen en gebrek aan groene vingers. Voor werk, opleiding en zorgtaken is per week vier uur meer tijd nodig dan in 1970. Door allerlei ontwikkelingen (technologie, commercie e.o.) doen we per seconde ruim twintig prikkels meer op dan in 1970. Volgens allerlei cijfers en onderzoek (CBS, TNO e.a.) hebben we het gewoon veel drukker en zijn we ook vaker moe. In ieder geval hebben we geen zin om in de tuin te werken en besteden we onze vrije tijd liever anders.

Uit een onderzoek van TNS NIPO uit 2004 blijkt dat circa 33% van de Nederlandse tuin- en balkonbezitters zich ergeren aan veel zaken rondom hun tuin of balkon. Ze ergeren zich aan het ongedierte, de plantenschimmels en ziektes en aan planten die doodgaan. Maar ze geven ook toe dat ze het aan zichzelf de te danken hebben, door gebrek aan kennis over het verzorgen van bloemen en planten.

Als aankleding van het huis vinden mensen een tuin wel nog steeds belangrijk. Als we de staatsloterij winnen, wensen we vooral een fraai huis met een mooie grote tuin. En hoewel we weinig lol meer lijken te hebben in tuinieren, doen omschrijvingen van makelaars over riante tuinen en dergelijke het nog altijd goed.