‘René, kun je me even helpen. Ik wil een lampje vervangen in een schemerlamp, maar gloeilampen kan ik niet meer kopen’. Zo begon, na het telefoontje van mijn moeder, de zoektocht naar een geschikte LED-lamp.

Bij mijn moeder op bezoek werd het probleem nader uitgelegd. Ze heeft twee schemerlampjes op een sidetable bij haar televisiemeubel. Eén van de lampjes is al een tijdje kapot en in de andere zit een gloeilampje. Ze wil het kapotte lampje vervangen.

De lampjes blijken 15 watt en het licht ervan is/was niet helder wit. De gloeilampjes zijn niet meer te koop, hooguit na een lange zoektocht. ‘Je kunt het best twee LED-lampjes kopen’, zeg ik, ‘dan behoud je een gelijk licht met de twee schemerlampen. Ik moet alleen even kijken welke LED’s deze gloeilampjes het best kunnen vervangen.’

‘Led?’, reageert mijn moeder.

‘Ja, dat zijn de vervangers van gloeilampen. De gloeilamp is inmiddels verboden. Of beter gezegd, de productie stopte in september 2009 en vanaf september 2012 mogen ze niet meer worden verkocht. Je mag ze nog wel gebruiken’.

‘Gelukkig maar’, zegt mijn moeder, ‘ik heb er nog een aantal liggen boven’.

Ik loop met haar naar boven en in de kantoorkast toont ze me haar voorraad gloeilampen. Het zijn voornamelijk 40 en 60 watt bollen en een aantal kaarsmodellen voor een armatuur in de voorkamer. Die kaarsen kan ze ook gebruiken, oppert ze. Ik raad haar aan die te bewaren voor de betreffende lamp, die lampjes zijn immers ook niet meer te koop. Het moeten dus vervangende LED-lampjes worden, dat is duidelijk.

Fitting

Een eerste ding om naar te kijken is de fitting. De nieuwe lamp moet vanzelfsprekend wel passen. Er zijn talrijke typen lampfitting. De vier belangrijkste voor een huishouden zijn die met Edison-schroefdraad, inderdaad de nog door Edison zelf in 1909 ontwikkelde fitting. Het zijn een dikke, grote, kleine en dunne fitting, oftewel de E40, de E27, de E14 en E10. Daarbij verwijzen de getallen naar de diameter van de fitting.

De laatstgenoemde vind je vooral als fietslampje en in oude zaklantaarns. De dikke E40 werd gebruikt in straatlantaarns en zal inmiddels grotendeels zijn vervangen door LED. De middelste twee zijn in het huishouden het meest gangbaar. De schemerlamp van mijn moeder heeft een E27 fitting.

‘Een LED is wel wat duurder’, vertel ik mijn moeder, ’maar het gebruikt veel minder stroom en gaat een levenlang mee’. Mijn moeder glimlacht, ‘dat is precies wat ik nodig heb op mijn vijfentachtigste’.

Wattage en kleurtemperatuur

Er zijn handige omrekentabellen van gloeilamp naar LED, vertel ik mijn moeder. Een gloeilamp van 40 Watt wordt vervangen door een LED lamp van 8 Watt. Haar lampje van 15 watt zou een LED-lampje van 2 watt betekenen, maar die zijn er niet. Het wordt een 3 watt LED-lampje. De kleurtemperatuur vind ik minder belangrijk. Haar lampje is vrij standaard wit. Het LED-lampje zal iets feller branden dan het oorspronkelijke 15 watt lampje en daardoor wellicht iets witter lijken.

Online

Dan denk ik aan een vriend die me vertelde hoe hij op zoek ging naar een lampje. Hij moest twee keer parkeren en daarvoor in totaal 15 euro betalen. Maar hij ging uiteindelijk onverrichter zaken naar huis. Daar kocht hij het op internet gevonden lampje. Met de verzendkosten erbij was hij nog vele malen goedkoper uit dan zijn zoektocht hem had gekost.

Ik bestel daarom de LED-lampjes, en nog wat extra lampen, bij een online-winkel. De volgende dag heeft mijn moeder ze al in huis. Ze belde: ‘René, die LED lampen zijn zwaarder en voelen veel degelijker. In de schermerlampen lijken ze meer licht te geven, maar de sfeer is prachtig’. Dat dat ook komt door de gouden afwerking van de binnenzijde van de lampenkap vertel ik haar maar niet.