Ik kom uit een katholiek nest. Op mijn dertiende vertelde ik mijn ouders dat ik niets met de kerk had. Wel met religie in het algemeen, maar niet per se met één religie. De hoogmis van onze toenmalige kerk vond ik, vooral vanwege de muziek, mooi. Maar de rituelen en symboliek, zoals het zwaaien met een kwast wijwater, dat vond ik flauwekul.

En dat heb ik nog steeds. Natuurlijk denk ik inmiddels genuanceerder over rituelen en symboliek, naarmate ik meer kennis kreeg. Ik kwam echter te veel schijnheiligheid tegen om nog iets met geïnstitutionaliseerd geloof te hebben. Mensen die zondags braaf vooraan in de kerk zitten, maar de rest van de week alle christelijkheid of anderszins aan hun hypocriete laars lappen.

Bidden is voor mij verwonderen en genieten. Dat kan de hele dag. Van het prachtige gouden licht dat door herfstbladeren schijnt, van de geur en kleur van de lente, van sneeuw dat zachtjes knappert onder mijn voetstappen, van een mens die een oprecht helpende hand uitsteekt. Goddelijkheid is het leven zelf.

Ogen

Goddelijkheid wordt voor mij gesymboliseerd in ogen. In de mooie uitspraak van Leonardo da Vinci ‘ogen zijn de spiegels van de ziel’, zit al een kern voor mij. Maar ik bedoel het ook overdrachtelijk.

Er is nog geen mens geweest die een menselijk oog kon maken. Dat betekent voor mij dat er een intelligentie is die meer is dan de mens. Invulling geef ik daar verder niet aan. Het kan een man of vrouw zijn op een wolk, een verzameling cellen en micro-organismen of een evolutionair toeval.

Voor het goddelijke leven maakt dat niet uit. We worden geboren en gaan dood. Over het leven dat daartussen plaatsvindt en hoe dat te verklaren, kunnen we boeken volschrijven, maar echt weten doen we het niet. Niet de man met het vaatje wijwater achter zijn altaar, niet de goeroe op zijn berg onder een boom en niet de erudiete filosoof. Niemand.

Leven

De eenvoudigste definitie van leven, zei ik ooit een bevriende schrijfster die er prompt haar nieuwste boek mee begon, is ‘blijven ademhalen’. Dat het daarnaast fijner is om als vriendelijk mens door het leven te gaan, met oog voor anderen etcetera, dan boosaardig te zijn, spreekt voor zich. Voor dat inzicht heb je geen religie nodig. Daar hoef je geen Katholiek, Moslim of andere godsdienstige voor te zijn. Dat leer je vanzelf door te leven…