- René van Maarsseveen - https://renevanmaarsseveen.nl -

Het lezen van ebooks

ipad-en-ebook‘Ik lees fictie vrijwel alleen nog maar in epub’, vertel ik Martin, ‘ik vind het ideaal en gebruik er mijn ereader voor en mijn iPad. Ook non-fictie lees ik veel op mijn iPad, maar dat vooral in pdf’.

Martin luistert aandachtig en kijkt me aan. ‘Ik kan er niet aan wennen’, zegt hij, ‘het is leuk voor jongeren, maar voor mij is het niets’.

‘Het heeft niet alleen met generatie te maken. Afgelopen week stoorde ik me eraan dat je bij epub een eerder gelezen deel minder makkelijk terugvindt dan bij een gedrukt boek’, reageer ik, ‘een ebook is een heel ander product, met andere voor- en nadelen’.

Lezen van ebooks

We krijgen een gesprek over het lezen van ebooks en boeken. Zou het echt zo zijn dat jongeren, omdat ze van jongs af aan digitaler bezig zijn, wel plezier hebben in het lezen van ebooks. We constateren dat het er niet om gaat dat je met een boek iets in je handen hebt, wat je wel eens hoort als argument. Want met een ereader heb je ook iets in je handen.

Het gaat volgens ons echt om de toegankelijkheid. Bij een analoog boek zie je direct wat je hebt. Je ziet hoeveel pagina’s het heeft. Je kunt er van achter naar voren met een duimbeweging snel een eerste indruk van krijgen. Op bijna dezelfde manier kun je vlot een pagina terugvinden, zelfs een woord. Ik vertel Martin over de methode die ik ooit aanleerde om snel iets terug te vinden (zei hieronder).

Conclusie

De conclusie is eigenlijk dat analoge en digitale boeken vergelijken eigenlijk een appel- en peervergelijking is. Bij fictie, dat je doorgaans van voor naar achter leest, maakt het verschil niet veel uit. Maar bij non-fictie, waar je ook hap snap doorheen wilt om informatie te vinden, is het verschil in ‘lezen’ groot. Bladeren met je vingers gaat nu eenmaal sneller (duim en oog), dan bladeren met een knopje op een ereader (duim, software/electronicavertraging en oog).

Het gebruik en de verwerking van de informatie is daardoor verschillend. Het ene medium is niet beter of slechter dan de andere. Wel is het goed je te realiseren dat de werkwijze, de manier(en) om ermee te (kunnen) werken, gevolgen heeft voor jouw eigen werkwijze.

Soms hield ik daar al rekening mee. Het boek ‘allemaal beestjes’ las ik op mijn ereader van voor naar achter. Daarna kocht ik het analoge boek omdat de informatie daarbij, in ieder geval voor mij, toegankelijker is. Wanneer ik in dat boek een specifieke anekdote of genoemde bacterie wil terugvinden, heb ik dat snel gevonden door te bladeren. Met een ereader is dat nauwelijks mogelijk en gaat het bladeren traag door de bladersoftware. Bij een iPad kun je wel snel door een boek vegen; dat komt in de buurt komt van bladeren door een boek en dat is denk ik de enige plek waar generatieverschil bij het gebruik een rol kan spelen.

Snel zoeken

De hierboven bedoelde methode van iets snel terugvinden leerde ik een aantal jaren geleden. Je schrijft het woord op dat je zoekt. Kijk er min of meer starend twintig tellen naar. Pak dan het boek en blader van achter naar voren waarbij je een gehele pagina kunt zien. Het gezochte woord springt van de pagina alsof het in neon is geschreven, het brandt tussen de letters er omheen.

Als je het zelf wilt proberen, gebruik dan eerst een woord dat meerdere keren voorkomt in het boek, dan zie je het effect beter dan als je op zoek gaat naar een woord dat één keer voorkomt.

En als het gezochte woord in de index van het boek staat of elders al is gevonden, maar niet in de juiste context, staar dan naar dat woord. Dat werkt beter omdat het al in de typografie staat van het te zoeken woord.