‘Dat komt omdat je geen referentie hebt’, hoor ik Erik tegen één van de andere vrienden zeggen met wie ik Oudjaarsavond naar Youp zit te kijken. ‘Youp behoort tot de kleine mannen. Maar omdat er niets op het podium staat om zijn grootte mee te vergelijken valt het niet op’, verduidelijkt Erik.

‘Ik heb laatst gelezen dat hij 1 met 69 is’, zegt Ronald, ‘hij is een centimeter kleiner dan Wesley Sneijder’.

‘Weet je wie ook klein is, terwijl je dat niet verwacht?’, vraag ik. ‘Sylvester Stallone’, geef ik zelf alvast het antwoord, ‘hij laat overal optekenen dat hij ergens boven de 1 meter 80 is. Maar in werkelijkheid meet hij 170 centimeter’.

Kleine mannen

De lengte van Amerikaanse acteurs geeft altijd problemen. Dat komt onder andere door de maatvoering in Amerika. Ze gebruiken daar nog het Imperiaal Stelsel met inches (vergelijkbaar met onze oude duim). Van 5 foot 5 inches naar 5.6 is direct bijna 3 centimeter verschil.

De berichten in centimeters op de diverse sites verschillen daardoor nogal. Officiële biografieën dragen niet bij aan duidelijkheid. De meeste vooral kleine mannen in de showbizz willen er wel eens een paar centimeter bij smokkelen.

Acceptatie van lengte

Sommigen doen niet moeilijk over hun lengte. Woody Allen (170 cm) bijvoorbeeld maakt zich er niet druk over. Hij grapte over zijn lengte, ‘ik mocht niet bij de schaakvereniging, vanwege mijn geringe lengte’.  De Engelse acteur Bob Hoskins (170 cm) vond zijn geringe lengte ook geen probleem.

Op de vraag wie hem moest spelen, als er een film over zijn carrière gemaakt zou worden, antwoordde hij, ‘Danny DeVito’. In een andere situatie vertelde hij wat het ergste was dat hem kon overkomen; ‘dat ik iemand tegenkom die me vraagt “bent u niet Danny DeVito?”, was zijn antwoord.

Verhoogde schoenen

Een andere reden dat de lengtes van Amerikaanse acteurs onduidelijkheid geeft zijn de verhoogde schoenen. Van Humphrey Bogart is bekend dat hij verhogende schoenen droeg. Hij was bang dat hij, met zijn 177 cm, te klein leek naast de 180 cm lange Ingrid Bergman. Maar ook veel andere acteurs dragen verhoogde schoenen.

Over Al Pacino (166 cm) zijn diverse anekdotes bekend van situaties met zijn verhoogde schoenen. In The Godfather bijvoorbeeld liet regisseur Francis Coppola hem verhoogde schoenen dragen. In diverse scènes was dat een verbetering, maar als hij liep was het alsof er een eend door het beeld waggelde. En dat zei Coppola ook, waarop Pacino antwoordde ‘Get these lifts out of my shoes and I may walk straighter’

Meer voorbeelden

Naast acteurs met verhoogde schoenen, zoals Tom Cruise en Robert Downey jr, zijn er ook veel andere bekenden die ze dragen. Bono (171 cm) draagt ze vrijwel altijd. Mick Jagger (177 cm) draagt ze vooral omdat hij een voorkeur heeft voor lange vrouwen.

Van Justin Bieber wordt steevast gezegd dat hij 175 cm is. Maar hij schijnt 168 cm te zijn en ook verhoogde schoenen te dragen.

Vroeger waren het vooral schoenen met onzichtbaar verhoogde binnenzolen. Tegenwoordig worden door veel kleine acteurs en muzikanten net zo makkelijk ook schoenen gedragen met duidelijk zichtbare verhoging.

Leugentjes over lengte

Vader en zoon even groot

Zoals gezegd, veel acteurs willen zich groter voordoen dan ze zijn. Ook Arnold Schwarzenegger wil zich graag langer doen voorkomen dan hij is.

In de bekende database IMDB staat dat hij 188 cm is. Sommige sites houden het op 183 cm. In werkelijkheid is hij 180 cm.

Ontmaskering

Vaak wordt een acteur die moeilijk doet over zijn lengte ontmaskerd als hij naast iemand staat, van wie de werkelijke lengte bekend is. Dat gebeurde bij Schwarzenegger toen hij naast zijn zoon Patrick stond.

De zoon werkt als model en zijn werkelijke lengte (180 cm) staat in zijn portfolio bij het modellenbureau.

Kleine mannen en acteurs

Er zijn verschillende theorieën in omloop waarom de meeste succesvolle acteurs klein zijn, ruim onder de lengte van de gemiddelde Amerikaan. Evenals er verklaringen zijn waarom ook grotere acteurs in biografieën liegen over hun lengte. De eerste die er onderzoek naar deed was Ralph Keyes voor zijn boek ‘The Height of Your Life’ dat in 1980 verscheen.

Eén van zijn verklaringen is dat kleine mannen zich beter moeten leren presenteren en expressiever zijn. Typisch kwaliteiten waarmee je als acteur iets kunt doen. Een acteur moet zijn toeschouwers ook laten geloven dat er iets anders of meer is dat wat er werkelijk is.

Het is bovendien handig als een acteur wat kleiner is. Je kunt hem makkelijk groter maken, desnoods door hem op een kistje te laten staan. Een grote acteur kleiner maken daarentegen is een stuk moeilijker.

Obsessie voor kleine acteurs

Scenarioschrijver William Goldman raakte geobsedeerd door kleine mannen. Vooral voor de geringe lengte van veel acteurs. Dit nadat hij met zijn 185 cm naast enkele bekende acteurs stond. ‘Ze waren verbazend klein’, schrijft hij in zijn boek ‘Which Lie Did I Tell’. Naast verhalen over klassiekers waarvoor hij het scenario schreef (o.a. The Marathon Man en All the President’s Man), schrijft hij anekdotes over zijn ervaringen met kleine mannen, vooral acteurs.

Rond het maken van Rocky VI stond in veel bladen dat Sylvester Stallone 182 cm is. Een keer logeerde Goldman tijdens het filmfestival in Cannes in hetzelfde hotel als Sylvester Stalone. Toen hij hoorde dat Stalone op weg was naar het zwembad zag hij zijn kans schoon.

‘Filmsterren hebben ophogende zolen in hun schoenen, instappers, slippers. Ik ken er zelfs één die ze in zijn sokken draagt. Maar in het zwembad?’. Dus ging Goldman naar het zwembad. Kort daarna stonden hij en Stalone druppelend van het zwemwater naast elkaar. ‘Ik weet het nu’, gaat Goldman verder, ‘Stalone is niet langer dan 5 feet 7, dat is 67 inches, oftewel 170 centimeter’.

Gemiddelde lengte

Kleine mannen zijn afhankelijk van de gemiddelde lengte in een land. En informatie over een lengte moet ook worden bekeken in het licht van de tijd. De 175 cm van Andy Garcia is slechts drie centimeter onder de gemiddelde lengte in Amerika.

In Nederland, waar de gemiddelde lengte 183 cm is, zou hij al richting kleine mannen gaan. Boliviaanse mannen hebben een gemiddelde lengte van 160 cm. Daar zou Garcia tot de reuzen behoren. In de meeste landen stijgt de lengte overigens, maar in Amerika is de gemiddelde lengte de afgelopen twintig jaar twee centimeter gedaald.

Naast de gemiddelde lengte is er de tijdsfactor. Van Napoleon (170 cm na correctie) bijvoorbeeld werd altijd gezegd dat hij klein was. In het Frankrijk van zijn tijd was de gemiddelde lengte echter een stuk lager dan nu; Napoleon had in die tijd een gewone lengte. Bij de berichten over Napoleons lengte speelde bovendien mee dat zijn Franse lengtemaat in een verkeerd metrisch systeem werd omgerekend.

Boek

Twee jaar geleden verscheen het Nederlandse boek ‘Kleine mannetjes’ van Birgit Donker en Piethein Burmanje. Het boekje (96 pagina’s) kreeg relatief veel media-aandacht, maar dat was waarschijnlijk te danken aan het onderwerp. De schrijvers hebben eenvoudig wat informatie bij elkaar gezocht voor hun tegenvallende opsomming van feitjes en algemeenheden. Nergens wordt informatie verdiept of in een breder kader geplaatst. Terwijl het daarmee een boekje had kunnen zijn dat meer is dan een Sinterklaas-cadeautje.

Een kort overzicht

Hieronder een overzicht van enkele lengtes. Ik heb geprobeerd zoveel mogelijk bij de werkelijke lengte te komen. Bijvoorbeeld door verschillende vermeldingen te beoordelen en te kiezen voor een gegeven dat tot stand kwam zoals hierboven beschreven bij Arnold Schwarzenegger.