Afgelopen weekend heb ik de documentaire ‘Forks over Knives’ gekeken over plantaardige voeding. Een indrukwekkend en overtuigend verslag van onderzoeken door dr. Caldwell Esselstyn en dr. Colin Campbell. Eigenlijk een must voor iedereen die met voeding bezig is en dat zijn we allemaal.

Kort na de documentaire bekeek ik ook de vervolgdocumentaire ‘Forks over Knives, the extended interviews’, waarin de sprekers uit de eerste documentaire uitgebreide toelichting geven. Dat zijn naast Esselstyn en Caldwell onder andere Neal Barnard, John McDougall, en Doug Lisle.

Plantaardige voeding

De film toont aan dat we voor onze gezondheid het best vetarm, onbewerkte plantaardige voeding kunnen eten. Niet alleen werkt dat preventief, maar ook genezend. In de film wordt gesproken van ‘whole food’, een begrip waar wij geen goede vertaling voor hebben. Het zijn hele producten, zoals ze in de natuur voorkomen.

Plantaardige voeding betekent dus geen enkele vorm van dierproducten, dus geen vlees en geen zuivel. Met name dr. Esselstyn wijst ook op de gevaren van olie. ‘Olie is gewoon vet’, zegt hij, ‘alle benodigde goede vetten haal je eenvoudig uit plantaardige voeding.

Psychologisch

Psycholoog Doug Lisle verhaalt over de mechanismen waardoor we te veel eten, waarom we van suikers houden en dergelijke. Direct en indirect komen deze psychologische aspecten ook bij andere sprekers ter sprake. Een deel heeft met onze eigen ontwikkeling te maken. Een ander deel met onze reactie op informatie over voeding. de technologische ontwikkeling binnen de voedingsindustrie en de maatregelen van overheden.

The China Study

Dr. Colin Campbell deed een uitgebreide studie in China, het zogenaamde China Cornell-Oxford Project (CCO). In China was eerder al een onderzoek geweest waarbij duidelijk werd dat in bepaalde gebieden meer kanker voorkwam dan elders in China. Ook andere ziekten bleken op sommige kten plaatsen geconcentreerd.

Met CCO, een samenwerking van de Chinese Academie voor Preventieve Gezondheid, Cornell Universiteit en de Universiteit van Oxford, begon een onderzoek van 20 jaar, waarbij allerlei ziekten werden bekeken en eetpatronen in provincies werden vergeleken.

Dat voor China werd gekozen had grotendeels te maken met het eerdere onderzoek. Maar dat de bevolking al eeuwen genetisch constant is en hetzelfde eetpatroon heeft was een extra argument. De conclusie was uiteindelijk dat in provincies, of gebieden daarbinnen, waar vlees en zuivel werd gegeten extreem meer ziekte voorkwam. China is een land waar het hoofdvoedsel al eeuwen bestaat uit groenten, fruit en rijst. Pas sinds een generatie wordt meer Westers gegeten, met veel vet en suiker.

Afgeleid van de resultaten van het onderzoek schreef Campbell voor een groter publiek het boek ‘The China Study’. Daarin schrijft hij ondermeer dat veel welvaartsziekten, zoals hart- en vaatziekten, diabetes en kanker nauw samenhangen met de Westerse voeding van bewerkte en dierlijke voedingsmiddelen. Plantaardige producten daarentegen zijn niet alleen gezonder, ze kunnen de ziekten voorkomen en genezen.

Voorkomen en omkeren

In zijn conclusies zag Campbell overeenkomsten met de resultaten van dr. Esselstyn. Deze chirurg en onderzoeker deed ruim twintig jaar onderzoek naar hartziekten. Deelnemers aan zijn onderzoek, allen hartpatiënten, werden op een dieet van plantaardige voeding gezet. Op één na genazen ze allemaal en ze hoefden geen medicijnen meer te gebruiken.

In zijn boek ‘Prevent and Reverse Heart disease’ beschrijft hij zijn onderzoek en geeft hij uitgebreid advies. In het boek vertellen ook de deelnemers aan het onderzoek hun ervaringen. Die ervaringen gaan veel verder dan het herstellen van een hartkwaal na het overstappen op plantaardige voeding.

De deelnemers melden dat ze meer energie hebben, zich fitter voelen, hun huid mooier werd en andere kwaaltjes zoals migraine e.d. verdwenen. Een bijzonder voordeel werd door een deelnemer nogal omzichtig omschreven, maar hij doelde op verbeterde libido en verholpen erectieproblemen.

Dr. Terry Mason geeft in de documentaire nog een voordeel van dat laatste. ‘Een hartkwaal kondigt zich niet ruim van tevoren aan, een erectieprobleem kan er op wijzen dat je bloedvaten zijn vernauwd en je een hartkwaal onder je leden hebt. Erectieproblemen zijn voor hartziekten dus als de kanarie in een mijn’.

Supplementen

In de documentaire wordt ook het gebruik van supplementen onderuit gehaald. Een stuk fruit zoals het in de natuur voorkomt bevat honderden goede stoffen. Die stoffen werken in je lichaam samen voor een optimaal resultaat. Bij een supplement is één werkzame stof geïsoleerd en in een pilletje gedaan. Niet alleen onzin, volgens met name Campbell, maar het werkt ook niet. Vaak neemt het lichaam die stof niet op, maar in ieder geval nooit zo goed als tezamen met die andere stoffen.

Het enige supplement dat wel kan worden gebruikt is Vitamine B12. Dit kan je lichaam niet zelf maken en het komt ook niet voor in groente en fruit. Je hebt er echter maar heel weinig van nodig en het duurt heel lang, ongeveer 20 jaar, voor je er echt een tekort aan hebt.

Noors onderzoek

Dr. Esselstyn begon zijn onderzoek met een uitgebreide literatuurstudie. Daarbij stuitte hij ook op Noorse gegevens die hem frappeerde. Noorwegen had voor WO II een constante groei van hart- en vaatziekten.

In de oorlog, toen de Duitsers alle dieren voor hun eigen voeding opeisten en de Noren overgingen op plantaardige voeding, daalde het aantal hart- en vaatziekten sterk. Om direct na de oorlog weer te stijgen, toen vlees en zuivel weer beschikbaar was.

Melk

Onze bloedvaten zijn bedekt met een één cel dikke laag. Deze laag Endotheel cellen maken het gas stikstofmonoxide dat onze bloedvaten beschermt. Deze moleculen van gas houden onze bloedstroom soepel, remt de vorming van verstoppingen (plagues), verwijdt de bloedvaten en voorkomt ontstekingen. Dierlijke producten en bewerkte oliën vernietigen deze endotheel cellen. Hierdoor kunnen verstoppingen en ontstekingen ontstaan die uiteindelijk tot een hartinfarct of andere hartkwalen leiden.

In de documentaire wordt dit uitgelegd met als voorbeeld melk. Waarbij dan ook wordt verteld dat overheden zich sterk laten beïnvloeden door de zuivel- en vleesindustrie. Evenals op Nederlandse scholen was ook op Amerikaanse scholen schoolmelk lange tijd een door de overheid gestimuleerd product.

Forks over Knives

De documentaires zitten boordevol informatie. Er wordt bijvoorbeeld ook ingegaan op de rol van de overheid. De essentie is echter ‘dat plantaardige voeding goed is voor je gezondheid’, of beter ‘dat dierproducten slecht zijn voor je gezondheid’. De boodschap wordt erin gestampt en laat weinig ruimte voor ander geluid.

Meer informatie

• Boeken met recepten gebaseerd op ‘Forks over Knives’: the cookbook, the plan en het boek
• Boeken met recepten e.d. gebaseerd op het boek ‘Prevent en reverse heart disease‘
• Interview met dr. Esselstyn in Huffpost
• Website ‘Forks over Knives‘
• Introductie PDF over de film (met recepten etc.)