De rechtszaak rond het vermeende plagiaat van Pharell Williams roept in de wandelgangen de discussie weer op over de lengte van auteursrecht.

Wat mij betreft wordt het auteursrecht verlaagt naar 14 jaar, zoals de grondleggers van onze huidige auteurswet het voorstelde.

Een auteursrecht van 14 jaar past in de doelstelling van die grondleggers zoals deze nog steeds in de grondwet van de Verenigde Staten staat. Die doelstelling was grofweg: een exclusief recht om tot een redelijk inkomen te komen.

Auteursrecht formeel

Artikel 1, Hoofdstuk 8, artikel 8, het zogenaamde Copyright artikel in de Amerikaanse grondwet luidt: To promote the Progress of Science and useful Arts, by securing for limited Times to Authors and Inventors the exclusive Right to their respective Writings and Discoveries.

Grof vertaald: Auteursrecht geeft de bedenker van een oorspronkelijk werk voor een beperkte tijd een exclusief recht dat werk te exploiteren, met het doel creativiteit te bevorderen.

Auteursrecht van 14 jaar optimaal

In 2008 verscheen het onderzoek (pdf) van Rufus Pollock. Hij stelde bij zijn promotie aan de Universiteit van Cambridge dat een auteursrecht van 14 jaar optimaal is. Dat had gedeeltelijk te maken met de komst van internet en moderne technieken.

Eén van zijn conclusies is dat het optimale niveau van het auteursrecht daalt wanneer de productiekosten dalen. Met wiskundige en statistische modellen, waarvoor ik nog niet de rust heb gevonden ze door te nemen, verklaart hij zijn conclusie.

Technieken zijn verbeterd

Inmiddels zijn we ruim tien jaar verder. De technieken om muziek en films op te nemen, te bewerken en te verspreiden zijn snel verbeterd in het voordeel van gemak en de gebruiker.

Boekenproductie is vereenvoudigd door nieuwe grafische technieken en de komst van elektronische distributiemethoden. Analoge boekproductie heeft het voordeel van volautomatische drukpersen. Die kunnen ook direct binden en maken zelfs kleine oplagen rendabel te produceren.

Digitaal zijn boeken eenvoudig te maken en verspreiden via het standaard epub-formaat, al dan niet met watermerken en eigen codering. Ook pdf doet het nog altijd goed als elektronisch boekformaat.

Auteursrecht discussie

De laatste keer dat vanuit Nederland hardop werd geroepen om auteursrecht te verlengen was in 2009. Toen stelde Ieke van den Burg, lid van het Europees Parlement voor de PvdA, voor het auteursrecht voor muzikanten te verlengen naar 95 jaar. Het leek erop dat ze het Europarlement mee zou krijgen. Maar het ging uiteindelijk niet door.

In het buitenland, met name Engelstalige landen, wordt de discussie vaker gevoerd. Daarbij zijn er evenveel mensen voor verlenging als mensen die de duur van het auteursrecht willen verlagen.

Auteursrecht

Auteursrecht is een automatisch recht dat iemand krijgt voor het bedenken en openbaar maken van een origineel werk. Hoe het auteursrecht is geregeld staat in de auteurswet.

De lengte van het auteursrecht is dus bedoeld om de bedenker in de gelegenheid te stellen te verdienen aan zijn originele creatie. In de meeste westerse landen is dit tot 70 jaar na de dood van de auteur. Ik vind 14 jaar genoeg. Niet tot 14 jaar na het overlijden van de maker, maar 14 jaar na het openbaar maken van het werk.

Onderscheid

In de discussie worden auteursrecht en intellectueel eigendom nogal eens in één adem genoemd. Er is een groot verschil. Het auteursrecht is een voorbeeld intellectueel eigendomsrecht. Andere intellectuele eigendomsrechten zijn bijvoorbeeld het modelrecht, merkenrecht en het recht op een handelsnaam. Elk recht heeft zijn eigen specifieke regels die zijn vastgelegd in wetten en verdragen.

Bezit

Het woord eigendom in intellectueel eigendom is nogal verwarrend. Bij eigendom denken we aan bezit. Maar de rechten, zoals vastgelegd voor intellectuele eigendommen, zijn anders dan persoonlijke eigendommen, zoals een huis, een auto of een gekocht boek.

Op het ontwerp van de auto en de tekst van het boek liggen auteursrechten. Het is geestelijk werk, dat je niet mag kopiëren. De gekochte auto en het boek zelf vallen onder het eigendomsrecht.

Eeuwigdurend recht

Er zijn ook mensen die willen dat auteursrecht gelijk wordt getrokken met fysiek bezit. Daardoor blijft het eeuwigdurend in bezit van de bedenker en zijn erven.

Een bekende pleiter voor eeuwigdurend auteursrecht was Samuel Clemens, die bekend werd als de schrijver Mark Twain. Hij richtte zich met zijn argumenten in 1906 tot het Amerikaanse congres. De Amerikaanse schrijver Mark Halprin is een recenter voorbeeld.

Gelukkig zijn er voldoende tegenstanders. De bekendste is Lawrence Lessig. Hij heeft veel medestanders. Niet alleen tegen eeuwigdurend auteursrecht, maar ook voor verlaging van de duur. In de geest van Jefferson en wellicht het gelijk van Rufus Pollock.

Marvin Gaye en de nuance

Marvin Gaye overleed dertig jaar geleden. Zijn erven kunnen nog veertig jaar profiteren van het liedje Got to Give It Up een liedje dat Gaye in 1977 uitbracht.

Wanneer je een schilderij kopieert en er een bepaald percentage veranderingen in aanbrengt vervalt het auteursrecht van de originele maker op die kopie. De maker van de kopie krijgt auteursrecht op zijn kopie.

Bij muziek werkt het anders. Neem je een paar maten over in een verder oorspronkelijk lied dan heb je een probleem.

Lijken de liedjes op elkaar? Ik heb me er niet volledig in verdiept. Zelf vergelijken kan op Youtube. Dit is Got to Give It Up van Marvin Gaye en dit Blurred Lines van Robin Thicke, T.I. en Pharrell illiams. Wellicht leuk van beide liedjes de bladmuziek te vergelijken.

Bladmuziek ‘Got to Give it Up’

Bladmuziek van ‘Blurred lines’

Zie ook het overzicht van andere berichten op deze site over auteursrecht