Het leuke van Amerikaanse series vind ik de mix van onderhoudend, budget en educatief. Over het algemeen zijn de verhaallijnen interessant, er is geld genoeg om een werkelijkheid te creëren en er zijn feiten in verwerkt. Al met al alles wat de meeste Nederlandse series niet hebben.

Veel acteurs in Amerikaanse series hebben bovendien een acteursopleiding en vaak ook een academische achtergrond. Dat is ook al een verschil met Nederlandse acteurs; die worden vooral bij soapseries doorgaans van de straat geplukt. Of ze hebben familiaire banden met belanghebbenden in en rond de mediawereld.

Amerikaanse series

De afgelopen weken keek ik naar diverse Amerikaanse series. De al eerder genoemde Breaking Bad was daarbij een bijzondere eerste serie. Daarna volgden Homeland, Blacklist, Elementary, Crossing Lines en White Collar.  Lie to me en House of Cards waren een beetje een uitzondering op de genoemde detective- en politieseries.

Synopsis

Nu ik meerdere series heb gezien is het eenvoudig een rode draad te zien, waarbij alleen het serieconcept het verschil lijkt te maken. Het serieconcept, in filmtermen een synopsis genoemd, is de korte beschrijving van de serie.

Bij White Collar zou die kunnen luiden: Een veelzijdige oplichter gaat, om gevangenisstraf te ontlopen, samenwerken met een FBI-agent bij het oplossen van misdaden.

Die van Blacklist lijkt er een beetje op: Een wereldwijd gezochte crimineel biedt aan de FBI te helpen met oppakken van criminelen waar hij ooit mee samenwerkte, op voorwaarde dat zijn contactpersoon een door hem aangewezen jonge FBI-agente is.

Elementary is als volgt te omschrijven: Na een succesvolle periode bij Scotland Yard, de Londense politie, en een drugsverslaving, gaat Sherlock Holmes als adviseur werken voor de New Yorkse politie, samen met de vrouw, Watson, die door zijn rijke vader is ingehuurd om hem nuchter te houden.

Eigenlijk zijn bovenstaande omschrijvingen iets te kort voor een synopsis. Bovenstaande wordt ook wel premisse genoemd. Voor een synopsis van Elementary zie bijvoorbeeld de site AceShowBiz.

Verhalen

Hoe de synopses van de Amerikaanse series ook luiden, de verhalen van afleveringen zijn uitwisselbaar. Niet in detail vanzelfsprekend. Bij een diamantroof, kunstvervalsing en dergelijke zijn zelfs met overeenkomende gebeurtenissen heel verschillende verhalen te maken.

Dat kan door het uitgangspunt, de synopsis, en de invulling van de karakters. Ze maken het tot onderscheidende series. Daarnaast zijn er ook nog de locaties, het bijkomende verhaal en andere onderdelen die de series verschillend maken.

Bijkomend verhaal

Zo’n bijkomend verhaal is een trucje om naast het afleveringsverhaal een ‘klantenbinder’ in te bouwen. De zoektocht naar zijn vriendin door de hoofdrolspeler is zo’n verhaal in het eerste seizoen van White Collar. Het mysterie rond een eventuele familieband tussen de hoofdrolspeler en de door hem aangewezen FBI-agente is het in Blacklist. Dat bijkomende verhaal ontwikkelt zich over meerdere, op zichzelf staande afleveringen.

Afleveringsstructuur

Bij slechte series is de afleveringsstructuur of het stramien te zichtbaar. Toch is er doorgaans een opbouw te herkennen, een manier om het verhaal in scènes en dynamieken op te delen. Bij misdaadseries is het de volgorde waarin naar de oplossing wordt gewerkt.

De eerste scène kan bijvoorbeeld zijn dat twee personen van een afdeling met elkaar een misdaad bespreken. In de tweede scène zien we wat details van de misdaad. In de derde komt de hoofdpersoon in beeld enzovoort. Wanneer een aflevering altijd op die manier wordt opgebouwd kan een serie voorspelbaar worden; afhankelijk van de verdere kwaliteiten van de scenarioschrijver natuurlijk.

In een vast aantal minuten moet de aflevering, liefst op een aantrekkelijke manier, van probleem (de misdaad) naar oplossing gaan. Dynamiek is daarbij nodig om saaie scènes (de agenten bespreken de misdaad) af te wisselen met spannende scènes (bijv. een spectaculaire achtervolging).

Educatief

Wat ik leuk vind zijn de feitjes die in het verhaal worden verwerkt. Soms zijn het terloopse opmerkingen, andere keren loopt het als gegeven door een aflevering. In Elementary heeft een verdachte een softwareprogramma Ouroboros genoemd, een in zijn eigen staart bijtende slang. Een mooi symbool.

In Breaking Bad gaat de vrouw van de hoofdpersoon naar het vier statenpunt, daar waar Arizona, Colorado, New Mexico en Utah aan elkaar grenzen. In Crossing Lines heeft één van de agenten een Hyperthymesia, een exceptioneel geheugen voor gebeurtenissen in het eigen leven. Het viel op door een vergrote temporale kwab en staartkern van de hersenen.

En heb je al eens van Cesium-137 gehoord? Het is een instabiele radioactieve stof die sinds 1945 geleidelijk overal in onze atmosfeer hangt. In bijvoorbeeld wijn van na die tijd is het terug te vinden. Een vervalser van ruim honderd jaar oude wijn wordt daardoor ontmaskerd in een aflevering van White Collar. Overigens een min of meer waar gebeurd verhaal, want de Franse chemicus Philippe Hubert heeft op die manier daadwerkelijk een fraude met wijn ontdekt.

In Elementary kwam in een aflevering iets voor over steganografie. Ik was juist in die periode een boekje aan het lezen over strafrecht, technologie en criminaliteit. Daarin stond een stuk over steganografie, het verstoppen van informatie in een onschuldig lijkend product (bijv. tekst versleuteld in een foto-bestand). Dat is dat een verrassende samenloop bij het kijken naar een serie.

Nederlandse reclame en andere verwijzingen

Tussenshot van Den Haag in Crossing Lines

In Crossing Lines zitten ook veel verwijzingen naar het Internationale Strafhof in Den Haag (de agenten in de serie zijn een speciale eenheid van dit strafhof). Diverse afleveringen spelen in Nederland. Regelmatig worden als tussenshots beelden van Den Haag getoond. Het maakt de serie extra leuk voor Nederlanders.

Ook leuk is de veel voorkomende Nederlandse reclame. Niet alleen in de ondertiteling, maar ook in uitgesproken tekst. Toch heb ik het vermoeden dat hier enige manipulatie achter zit. Dat voor diverse landen een tekst gewoon verschillend wordt ingesproken en ondertiteld. In beeld is namelijk vaak iets anders te zien, hoewel niet opvallend.

Gisteren zag ik bijvoorbeeld een scène in White Collar waarin de hoofdrolspeler een Ketel One besteld. Daarbij hoor je hem ook duidelijk naar de wodka uit Schiedam vragen aan de vrouw achter de bar. Bij het inschenken was de fles ook daadwerkelijk in beeld en herkenbaar als een Ketel One.

Heineken ben ik al in meerdere Amerikaanse series tegengekomen. De ene keer wordt het genoemd, de andere keer is het zichtbaar en soms beide. Stefan Orlowski, de Australiër met de Russische achternaam die leiding geeft aan Heineken Amerika, speelt handig in op de wereldwijde populariteit van Amerikaanse series.

Meer informatie: de website mijn serie, waarop alle series worden besproken met nieuwtjes over vervolgopnamen e.d.