Tegenover mijn kantoor is een sportschool. Vorige week was er ineens een opstootje voor de deur. Iemand parkeerde zijn auto op een vrijkomende plek. Daarvoor stond een ander echter al langer te wachten op de vertrekkende auto. In plaats van over fatsoen in het verkeer, moest ik denken aan die sportschoolbezoekers.

Die lui komen ongetwijfeld uit de buurt. Waarom, vroeg ik me af, rijden die mensen hier naar toe met de auto. Om daarna tegen betaling twintig minuten op een fiets te zitten. Konden ze niet beter de fiets pakken in plaats van de auto. En als ze dan in plaats van naar de sportschool naar een andere locatie rijden, bijvoorbeeld hun werk, hebben ze twee dingen in één gedaan.

Dat denk ik ook als ik in de tuin zit te lezen en mijn buurman zet zijn lawaaierige grasmaaier aan. Ik weet dat hij twee keer per week naar de sportschool gaat om zich in het zweet te werken. Maar in zijn tuin doet hij alles zoveel mogelijk elektrisch en automatisch.

Minimale effectieve dosis

De voorbeelden hebben niet direct te maken met de minimale effectieve dosis (MED). Zijdelings zie ik echter wel een verband. De minimale effectieve dosis is, zoals de naam al zegt, de minimale dosis die je nodig hebt om een bepaald resultaat te bereiken. In plaats van dosis kun je in die definitie ook lezen inspanning, hoeveelheid medicijnen of iets anders.

Er wordt wel gezegd dat de minimaal effectieve dosis is bedacht door Arthur Jones, de bedenker van de High Intensity Training (HIT). Maar dat is niet zo. De klassieke homeopathie werkte ook al met het principe. Of je nu Hippocrates, Paracelsus of Hahneman als vader van die alternatieve geneeswijze neemt, ze waren er allemaal eerder dan Jones.

De farmaceutische industrie werkt ook al heel lang met de minimale effectieve dosis. Daar gaat het om de kleinste hoeveelheid van een werkzame stof, dat bij 50% van de bevolking het gewenste resultaat geeft. Daarnaast gebruiken ze de term effectieve dosis  voor de situatie waarbij 50% van de bevolking positief reageert op een medicijn.

Voorbeeld minimale effectieve dosis

Om naar mijn inleiding terug te werken is het leuk even twee praktische voorbeelden te geven van de minimale effectieve dosis. Een bepaald resultaat bereiken betekent dat je een doel hebt geformuleerd. Een bekend voorbeeld, dat veel wordt gebruikt bij uitleg van de minimale effectieve dosis, is water koken.

Je wilt water koken. Dat vereist dat je water verwarmt tot 100 graden Celcius. Als het kookt kun je het gas hoog laten staan. Maar dat is verspilling. Heter dan 100 graden wordt het immers niet. Als het 100 graden is heb je de minimale effectieve dosis gas gebruikt.

Nog een voorbeeld van MED

Een mooi voorbeeld vond ik zelf ooit in het boek ‘Body, een lijfboek’ van Timothy Ferriss. Wanneer je 15 minuten in de zon moet zitten om een melaninereactie op te roepen, dan is 15 minuten zon je minimale effectieve dosis om te bruinen. Meer zon leidt tot verbranding en wellicht gedwongen vertrek van het strand.

Ferriss vertelt ook de gevolgen van overschrijding van de minimale effectieve dosis. Wanneer je bent verbrand kun je de volgende dag de zon niet in. Iemand die zich wel aan zijn MED heeft gehouden kan echter de volgende dag alweer verder gaan bruinen.

HIT en minimale effectieve dosis

Arthur Jones en Elington Darden gaan er bij hun High Intensity Training vanuit dat je net voldoende moet trainen om iets in gang te zetten. Om een bepaalde spiergroep te trainen kan het bijvoorbeeld voldoende zijn om de twee dagen anderhalve minuut een gewicht van 20 kg te heffen. Doe je meer dan die minimale effectieve dosis dan kan het zelfs een tegengesteld resultaat opleveren.

Persoonlijke verschillen

Uiteindelijk verschilt de minimale effectieve dosis per persoon. Iedereen zal dus afhankelijk van het doel, het gewenste resultaat, die MED moeten (laten) vaststellen. Het leuke is, als je er op gaat letten, dat je in het algemeen efficiënter wordt. Daarbij houd je nog steeds keuzemogelijkheden.

Ik had bijvoorbeeld tot twee jaar geleden een prachtige Gaggia koffiemachine. Het apparaat gaf koffie met een druk op de knop. Maar ik moest dan wel eerst zorgen dat er voldoende koffie in zat, voldoende water, dat ik de lekbak had geleegd en andere dingen.

De koffie kwam uiteindelijk wel snel. Maar al die andere dingen namen veel meer tijd in beslag, en dus ergernis. Dat ben ik nu kwijt met een eenvoudig doorloop koffiezetapparaat. Filter erin, koffie erop, water erbij en daarna inderdaad iets langer wachten op een heerlijke kop koffie. Maar de gehele procedure is korter en eerlijk gezegd vind ik de koffie ook lekkerder.

Mijn minimale effectieve dosis koffie zetten is dus ‘back to basics’.

Herzie je sportschoolbezoek

Ik kijk weer naar de schermutselingen op de parkeerplaats van de sportschool. En ik denk: sportschoolbezoekers zouden ook eens naar hun sportschoolbezoek en andere klusjes moeten kijken. Hoogstwaarschijnlijk kunnen zij door het combineren van klusjes, eenzelfde, beter of interessanter resultaat bereiken. Denk daarbij aan lichaamsbeweging, geldbesparing, tijdbesparing en dergelijke.