Vroeger beëindigde ik de relatie meestal in minder dan een jaar. Nu heb ik een computer die waarschijnlijk zal sterven van ouderdom. Het is de prins Bernhard onder de computers; eigenlijk al stervende, maar ik houd hem in leven.

Ik heb meerdere computers, maar mijn favoriete is een DELL Studio 1737. Hij is van alle gemakken voorzien, maar hij heeft behoorlijk wat ongemakken. De ventilator ratelt, het toetsenbord valt af en toe uit, de aanhechting van de monitor is gescheurd, de grafische kaart is zodanig defect dat zwart wordt weergegeven als donkerblauw en de ooit snelste chip wordt inmiddels door allerlei jonkies ingehaald.

Maar de dubbele luidsprekeruitgang, brede scherm met hoge resolutie en allerlei andere voordelen maken dat ik nog niet van de DELL kan scheiden. Vanzelfsprekend kijk ik wel eens om me heen naar de groene blaadjes onder de computers. Maar 17 inch schermen zijn er bijna niet meer; verdrongen door het enthousiasme voor kleine computers en tablets. De weinige laptops met een monitordiagonaal van 44 cm hebben niet de 1900 x 1200 dpi resolutie. En ga zo maar door.

Sterven van ouderdom

Kan een computer sterven van ouderdom? Helaas is het antwoord JA. Evenals bij een mens is de hoofdoorzaak van sterven van ouderdom bij computers slijtage van vitale functies. Maar een computer heeft nauwelijks bewegende delen, dus slijtage verwacht je niet. Toch blijkt zelfs een standaard geheugenmodule, die uit weinig meer bestaat dan een condensator en een transistor, in de loop van de tijd te gaan kraken van ouderdom.

Kees een bevriende computertechneut vertelde me, ‘het lijkt vreemd, maar bijna elk computeronderdeel dat ik bekijk toont geleidelijk sporen van ouderdom. Er wordt weinig of geen onderzoek gedaan naar de levensduur van computeronderdelen. Computers of onderdelen zijn meestal al vervangen voor ze ouderdomsgebreken vertonen’. ‘Laat staan tot ze sterven van ouderdom’, reageer ik.

Negatieve publiciteit

‘Ja, en daar komt nog bij dat fabrikanten niet zitten te wachten op negatieve berichten over hun producten. Al zouden ze de levensduur testen, dan zouden ze dat niet naar buiten brengen. Temeer daar ze hun testen in hun eigen testruimte doen en ze absoluut niet weten hoe het product zich houdt in de zolder-, studenten- en werkkamer, waar het bovendien met allerlei andere componenten in een computer is geconfigureerd’.

‘Een computer als configuratie van samengebrachte onderdelen die soms wel en soms niet goed met elkaar samenwerken. Ik weet dat nog van vroeger toen ik zelf enkele desktopcomputers in elkaar zette. Een computer is niet meer dan een moederbord, grafische kaart, geheugenchip, harddisk in een bak met een monitor erop’.

‘Inderdaad. En er zijn allerlei invloeden die de levensduur van zo’n apparaat beïnvloeden. De vochtigheid in de ruimte, de temperatuurswisselingen, de keren aan- en uitzetten, of je er zacht of ruw mee omgaat’.

Net mensen

Evenals bij mensen zijn er wel statistische gegevens of ervaringscijfers. Maar die vertellen niets over jouw computer. Zo is er een onderzoek waaruit is gebleken dat ongeveer 5 procent van alle nieuwe harde schijven het binnen anderhalf jaar begeeft. De meeste overigens door fabricagefoutjes.

In de volgende anderhalf jaar is de kans dat één van de overgebleven hard disks uitvalt ongeveer anderhalf procent. Na drie jaar valt dan nog 11 procent per jaar uit. Statistici hebben het over de badkuipkromming. In het begin veel uitval door kinderziekten, daarna gaat het een tijd goed en tenslotte weer veel uitval door ouderdom.

Harde schijven hebben veel bewegende delen. Slijtage ligt daarbij op de loer. Maar ook componenten zonder bewegende delen zullen een keer sterven van ouderdom. Het kunnen onderdelen zijn die je nog kunt vervangen. Maar op een dag is het afgelopen. Bij een computer zal dat vooral een kosten/baten analyse zijn.

Software lek

Programma’s bestaan uit bitjes en bytes, oftwel nulletjes en eentjes die een plekje hebben op een harddisk en de geheugenchip. Het blijkt dat die in de loop van de tijd weglekken. De incontinente chip kan dan een nulletjes of eentje niet langer vasthouden. Daarmee ontstaat het risico dat een programma niet meer werkt of erger dat je niet meer bij je gegevens kunt.

Regelmatig je harddisk controleren op dit soort ouderdomsverschijnselen kan dus geen kwaad. Zwakke plekken kunnen daarmee bijtijds worden ontdekt. Een eenmaal gelekte bit of byte wordt daarmee niet vervangen, dus opnieuw installeren van programma’s van tijd tot tijd kan ook geen kwaad.

Dat lekken kan overigens ook wanneer je lange tijd werkt. Wanneer bits en bytes uit je werkgeheugen lekken kun je gelukkig volstaan met het opnieuw opstarten van je computer.

Met pensioen

Waarschijnlijk ga ik niet wachten tot mijn computer sterft van ouderdom. Ik gun hem een rustige oude dag. Voor bepaalde klussen zal ik hem dan zeker nog eens pakken. Maar voor het dagelijkse werk gaat hij met pensioen.