
Asperger en een etiket
Eergisteren zag ik de eerste aflevering van de politieserie Chasing Shadows. Het wordt uitgezonden in de KRO Detective maand. Bij het zien van het afwijkende gedrag van hoofdrolspeler Sean Stone denk ik aan Asperger, een milde vorm van autisme (wiki).
Is het toeval dat ik ineens meer met Asperger wordt geconfronteerd, vraag ik me af. Of past het in de golfbeweging van een bepaalde maatschappelijke interesse. Zoals er geleidelijk steeds meer boeken verschenen over de jaren vijftig, wat nu weer wegebt. Ik heb nog niet naar een antwoord gekeken.
Sofie-project
Twee weken geleden las ik achter elkaar de boeken Het Sofie-project en Het Sofie-effect van Graeme Simsion. Daarin speelt een genetica professor met Asperger de hoofdrol. Diverse lezers, met een partner of kind met Asperger (of autisme), schreven dat ze de boeken fantastisch vonden vanwege de herkenbaarheid. Sommigen vonden het zelfs een handboek en/of verplichte kost voor mensen in dezelfde positie als zij.
Als dat zo is kan ik me nu een lekendeskundige noemen. De belevenissen en gedachtegang van professor Don Tillman, de hoofdpersoon, zijn goed te volgen en soms zelfs herkenbaar. Wat kan betekenen dat ik zelf ook symptomen van autisme heb. Of dat autisme weliswaar enkele ongemakken met zich meebrengt, maar toch niet zo heel ver van ‘normaal’ gedrag afligt.
Mensen
Toen ik gisteren een wandeling maakte met Piet, een zakenrelatie, moest ik aan dat laatste denken. Hij besprak twee zakenpartners, die ik ook ken, en gaf een schets van zijn problemen met hen. Daarna maakte hij een eindconclusie. Daarbij was volgens hem de persoonlijkheid van de ene sterk genetisch bepaald. Terwijl bij de andere een combinatie van genen, jeugdige ervaringen en vroege werkomgeving speelt.
Ik weet niet of het lezen van de boeken en de invloed van de politieserie meespeelden, ik zei Piet dat ik met een schets kan leven. Een stellige conclusie, zoals hij die gaf, die ik niet precies kan herhalen, ging me te ver.
Etiket
Er is immer zo veel nuance in een mens, zo veel wat hem vormt. Het is onzinnig dat terug te brengen tot een samenvattende conclusie of zelfs een etiket. Bovendien heeft dat in de omgang met iemand geen enkele zin en schuilt er volgens mij zelfs een gevaar in.
Wel kun je in de omgang met mensen voor jezelf rekening houden met de schets die je van hen hebt. Dat liet ik in eerdere berichten ook al doorschemeren. Zelfs wanneer ik daarin toch termen als psychopaat, kruimelcrimineel, leugenaar of flapdrol gebruikte, is dat niet waar ik vanuit ga. Het gaat om de individuele, op de persoon gerichte schets.
Dexter
Ter illustratie vertelde ik Piet over de televisieserie Dexter die ik in momenteel bekijk, op mijn manier. Bij diens gedrag en gedachten in het eerste seizoen vermoed je ook een mild autisme, naast zijn moordneigingen. Hij geeft aan moeite te hebben met sociaal contact. Aanraken van mensen is een probleem etc.
Op diverse sites wordt dan ook de vraag gesteld of Dexter wellicht Asperger heeft. Als er dan per se een etiket moet worden opgeplakt, wat voor een scenarioschrijver natuurlijk wel een handig uitgangspunt is om zijn karakter te bouwen, dan zou mijn antwoord na drie afleveringen zijn ‘nee’.
Normale ontwikkeling
De geleidelijke verandering van Dexter, onder invloed van zijn contact met zijn vriendin Rita, vertoont overeenkomsten met die van Tillman in de Sofie boeken. Maar ze blijken veel meer een normale ontwikkeling van iemand die om welke reden ook een bepaalde sociale omgangsvorm heeft gemist en/of, zoals in het geval van Dexter, op jonge leeftijd een traumatische ervaring had. Hij heeft de onhandigheid van iemand die na de scheiding van een lang huwelijk ook weer even moet wennen aan omgaan met vrouwen en daten als vrijgezel.
Dexter is een seriemoordenaar met een geweten. Hij is niet eens een echte psychopaat. Dat je hem in bepaalde situaties het etiket Asperger zou opplakken en in andere die van psychopaat, maakt hem compleet persoon die je alleen kunt schetsen. Daardoor, zoals ik tegen Piet zei, kun je het mooie blijven zien in de nuances. Ook wanneer, zoals bij de twee zakenpartners van Piet, er gedragingen zijn die minder plezierig zijn en waardoor je ze het liefst een etiket zou willen opplakken.
Vorige en volgende berichten
« Ouder: Tien stappen en de killer appNieuwer: De waarheid over rode wijn en de sportschool »Een willekeurig bericht
Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.