‘Ik ben manisch optimist ’, zei een relatie afgelopen week tijdens een ontmoeting. Ik kijk hem geïnteresseerd aan. Hij heeft vaker van die verrassende uitspraken. ‘Ja, ik ben manisch optimist ’, herhaalt hij, ‘het tegenovergestelde van manisch depressief’.

Ik vind het een leuke vondst. Als ik direct al had gedacht dat er iets niet aan klopte, dan had ik het niet gezegd. De relatie houdt daar niet van, weet ik. Maar ik realiseerde me pas onderweg, terug naar kantoor, dat er iets fout was aan de opmerking van de manisch optimist.

Manisch optimist

Op kantoor twijfel ik ineens. Had hij gezegd manisch optimist te zijn of manisch positief. Het maakt niet uit. Beide zijn leuk gevonden en iedereen weet wat er wordt bedoeld. En bij veel van dit soort uitspraken gaat het, evenals bij verkoop- en stimuleringsgesprekken, conferences en soortgelijke peptalks om het effect.

Depressie

Bij een depressie is een persoon langere tijd in een sombere stemming. Hij is continu neerslachtig. Het kan eenmalig voorkomen in een mensenleven, maar heb je een depressie gehad dan is de kans groot dat het terugkomt. Dat gebeurt bij minstens de helft van de depressieve mensen.

In Nederland zijn er jaarlijks bijna een miljoen mensen bij wie een depressie wordt geconstateerd. Omdat het zoveel mensen treft wordt het wel een normale depressie genoemd. Wetenschappers noemen het unipolaire depressie.

Manisch depressief

Bij een manische depressie heeft iemand een depressie waarbij hij regelmatig van stemming wisselt. Hij is manisch. De gemoedstoestand gaat van zeer neerslachtig en somber naar overmatig opgewekt en hyperactief. En weer terug. Vanwege de twee extreme gemoedstoestanden spreken wetenschappers bij deze vorm van depressie van bipolaire depressiviteit.

Er zijn nog meer vormen van depressie. Eén waar we geleidelijk weer naar toe gaan is de winterdepressie. Vrouwen kunnen leiden aan postnatale depressie en er bestaat nog iets als een chronische depressie. Bij die laatste vorm ben je minder somber dan bij een gewone depressie, maar voor langere tijd.

Glas met gelijke inhoud

Mijn vraag was dus, is manisch optimistisch tegengesteld aan manisch depressief. Het lijkt erop dat ze aan elkaar gelijk zijn. De stemmingswisseling bij een manisch depressief persoon brengt hem in zijn manie ook in buitengewoon positieve stemmingen. Hij voelt zich dan een optimist en kan de gehele wereld aan. Hij is dan ook buitengewoon daadkrachtig. Om even later terug te vallen in uiterste somberheid en negatieve gedachten.

Het enige verschil tussen een manisch optimist en een manisch depressief is dus, volgens mij, hun woordkeus. De ene toont zich iemand bij wie het glas wellicht half vol is, terwijl de ander zijn glas half leeg ziet. In beide gevallen kijken ze echter naar een glas met een gelijke inhoud.

Optimistisch positief

Ik hoorde ooit iemand zeggen ‘ik ben optimistisch positief’. Ik vond het wel een leuke opmerking. Wellicht ligt daarin de oplossing. De relatie is geen manisch optimist, maar een positieve optimist.

Dit in tegenstelling tot de optimist die in zijn achterhoofd houdt dat er beren op de weg kunnen zijn of dat er zomaar een manisch depressief de weg over kan steken.