Het ongeluk van de loterij
Met weinig mensen die ineens een bak geld krijgen of winnen loopt het goed af. Nuchtere Nederlanders zijn wellicht een uitzondering. De beste voorbeelden voor het ongeluk van de loterij vind je in het buitenland.
Jack Whittaker
Jack Whittaker wordt vaak als voorbeeld genomen. Hij was al miljonair toen hij als eigenaar van een aannemersbedrijf de Powerball loterij (zie ook: Mega Millions) won. Hij kon kiezen tussen jaarlijks een bedrag, oplopend tot een totaal van ruim 300 miljoen dollar, of een eenmalige uitbetaling van 120 miljoen dollar. Na het betalen van de kansbelasting had hij eind 2002 ruim 80 miljoen over.
In de twee jaar daarna werd hij een paar keer overvallen, zowel thuis als onderweg. Aan het eind van 2003 werd de vriend van zijn kleindochter dood gevonden in het huis van Whittaker; overleden aan een overdosis van verschillende drugs. Het jaar daarop overleed de kleindochter onder verdachte omstandigheden. Ook in haar lichaam werden drugs gevonden.
Jack Whittaker zelf raakte aan de drank. Hij had regelmatig aanvaringen met de politie. Zijn vrouw scheidde van hem, zijn dochter werd in 2009 dood gevonden.
Sporters en anderen
Een paar jaar geleden hielp ik een vriend bij het maken van een lijst van Amerikaanse oud-topbasketballers. Het viel ons op, bij het uitzoeken van de gegevens, dat ze allemaal vele malen miljonair waren geweest. Na hun actieve sporttijd waren echter de meesten al snel failliet gegaan, door slechte investeringen, een hoog uitgavepatroon of belastingschuld.
Dezelfde vriend wilde overigens een paar weken geleden een weddenschap met me aangaan over Memphis Depay. Die zou volgens hem binnen vier jaar zijn afgeschreven voor het voetbal en zijn ondergang hebben gevonden in nachtclubs, verkeerde vrienden en te weinig goede voorbeelden. Vanzelfsprekend ben ik niet op de weddenschap ingegaan.
Het ongeluk van de loterij
Waardoor bestaat het ongeluk van de loterij vraag ik me af. De gedragswetenschappers Manel Baucells en Raksh Sarin, beide onder andere werkzaam bij de School of Management in Los Angeles, stelden het anders. Zij onderzochten hoe je wel gelukkig kunt zijn en beantwoorden daarmee min of meer dezelfde vraag.
In hun boek Engeneering Happiness beschrijven ze hoe onze werkelijkheidsbeleving ons in de weg zit. Geluk is volgens hen de uitkomst van de formule Realiteit min Verwachtingen. De realiteit van alledag verandert continue en onze verwachtingen passen zich daar razend snel bij aan.
Verwachtingen
Het ongeluk of het geen geluk vinden komt door die aangepaste verwachtingen. Het lijkt een beetje op de bekende uitdrukking ‘bezit van de zaak is het einde van het vermaak’. Je streeft naar iets en als je het eenmaal hebt krijg je er geen voldoening, geluksgevoel bij. Het nieuw verworvene blijkt al snel tegen te vallen.
Dat blijkt helemaal het geval te zijn als de stap groot is, van het zolderkamertje naar de luxe villa, en de inspanning gering, zoals bij het winnen van de loterij.
Beslissen
Het boek van Baucells en Sarin gaat vooral over beslissen. Een antwoord op het ongeluk van de loterij hebben ze niet. Wel concluderen ze dat het helpt je verwachtingen in kleine stapjes bij te stellen bij je werkelijkheid. Zoek het in kleine geluksmomentjes, zoals een nieuwe fiets, een iets beter huis en dergelijke.
Meer informatie
- Een verhaal over Jack Whittaker uit de Washington Post (PDF - 159,51 KB – uit 2005, hij was toen nog niet gescheiden, zijn dochter was nog niet overleden en diverse aanvaringen met de politie hadden nog niet plaatsgevonden).
- Voorbereidend onderzoek van Baucells en Sarin naar de vraag ‘kun je geluk kopen?’ (PDF - 461,02 KB)
- Het boek Engineering Happiness bij Bol.com
Een willekeurig bericht
Ik schrijf op deze site over allerlei onderwerpen. Soms is het heel persoonlijk, soms vooral informatief of beschouwend. Hieronder een willekeurig bericht uit ruim 2000 berichten.