Mijn oma heette Rosita. Als we bij haar waren las ze mijn broertjes en mij vaak voor uit het gelijknamige tijdschrift. “Dit gaat over het leven”, zei ze dan, “da‘s veel interessanter dan die kinderboekjes”. Nederland was nog behoorlijk verzuild en elke religieuze groep en politieke gezindheid had zijn eigen tijdschriften, verenigingen en scholen. Maar mijn oma las naast Rosita ook voor uit de andere populaire damesbladen Margriet en Libelle.

Scheidingen, abortus en dergelijke onderwerpen werden nauwelijks besproken in de bladen. Maar dat gaf niets, want oma vulde de artikelen aan met haar eigen verhalen. Daar zaten we als kind eigenlijk op te wachten. Nadat ze een artikel had voorgelezen kwamen er altijd verhalen over haar eigen leven of herinneringen aan gebeurtenissen uit haar jeugd. Dan vertelde ze over de drogist van een paar straten verderop. Hij had toen hij achter in de twintig was een meisje van zeventien verkracht. Een schande was dat, maar het ging in de doofpot. Of over de fotograaf die ‘een foute vader’ had, de oom die moest trouwen met het meisje dat hij zwanger maakte of de gezellige avonden in de oorlog als ze over het dak naar de buren gingen. De belevenissen met de auto‘s van opa waren een terugkerend thema. Dat ze bijvoorbeeld bij de opkomst van de snelwegen, er bij elke afslag afgingen omdat ze niet doorhadden dat je in één keer door kon rijden.

Ze vertelde over haar eerste kus, de onzekerheid bij een schoolfeest, het verdriet toen haar broertje overleed, de schaamte over het dragen van de vermaakte kleding van haar oudste zus. We leerden oma en het leven kennen door haar verhalen. We ontdekten dat achter die facade van het veilige leven in de damesbladen een andere werkelijkheid bestond. Allerlei zaken werden in de media niet of nauwelijks besproken en in het dagelijks leven al snel weggestopt, zeker voor kinderen. Maar oma vertelde het ons en daardoor weten we nu dat het vroeger niet beter was. De wereld is veranderd, maar de menselijke aard niet.

Tien jaar geleden, wij waren al ruim volwassen, werd oma onverwacht ziek. In het ziekenhuis vertelde ze over het gemis van mijn opa, over zijn ziekte en de rust die ze vond in de gedachte dat ze zich met hem zou verenigen. Dan kreeg ze een glans in haar ogen en verhaalde over de mooie tijd die ze samen hadden gehad. Het was de laatste herinnering die ze met ons deelde.

verschenen in het tijdschrift OOK! – foto uit archief Deuxième/Polyvisie – het verhaal berust op fantasie.