De kat en een komkommer, het waren filmpjes die een paar weken geleden door velen werden bekeken. Het bleken zogenaamde virale video’s, zo interessant of leuk dus dat ze op youtube en sociale media miljoenen keren werden bekeken. Dagelijks plaatsten mensen na het zien een video van hun kat en een komkommer, in de hoop ook hoge scores te halen.

Ik geef toe dat ik ook heb gelachen over de bijzondere reactie van de kat bij het zien van de komkommer. Toen ik gisteren bij Carla was hield ze een komkommer bij haar etende kat. De reactie was identiek aan die in de filmpjes, maar ik vroeg me ineens af of het wel zo’n bijzondere reactie is en of het niet slecht is voor de kat.

Dierenarts

Het was een goede aanleiding om Rob te bellen, een vriend die dierenarts is en die ik al een tijdjes niet heb gesproken. Na het uitwisselen van wat persoonlijke wetenswaardigheden vroeg ik hem naar de kat en een komkommer.

Het was niet alsof hij door een wesp werd gestoken, maar zijn reactie was fel. Niet op mij gericht, maar op het fenomeen. ‘Het is beslist schadelijk’, zei hij, ‘je moet katten en andere huisdieren niet laten schrikken’.

De kat en een komkommer

‘Natuurlijk zie ik de humor ervan in. Helemaal als je het beschouwt als angst voor een komkommer, wat het dus niet is. Het is een gewone schrikreactie. De kat is aan het eten en, zoals elk huisdier en mens, associeert hij dat met een veilige en positieve omgeving. Het huisdier vertrouwt je en rekent erop dat je zijn eetomgeving veilig houdt. Het opzettelijk laten schrikken van de kat of welk huisdier ook, is in strijd met dat vertrouwen’.

‘De kat schrikt dus niet van de komkommer, begrijp ik’

‘Klopt, hij schrikt eenvoudig omdat iets in zijn omgeving hem stoort’.

‘Wat is er, buiten het vertrouwen in zijn baasje, schadelijk aan?’, vraag ik Rob.

‘Dat hangt ervan af. We kunnen als mens de reactie niet inschatten. Ik krijg regelmatig mensen met huisdieren op het spreekuur die lichamelijk letsel hebben opgelopen doordat ze in hun schrikreactie tegen een meubel aanliepen of hun val niet konden breken en ruw op de grond vielen’.

Stress, agressie en destructie

‘Dat komt toch niet alleen van zo’n komkommer’.

Nee, dat kan door allerlei oorzaken gebeuren. Maar vooral door onverwachte gebeurtenissen, zoals het schrikken van een vreemd voorwerp achter je terwijl je aan het eten bent’.
Er is even een stilte aan de andere kant van de lijn, maar ik voel dat Rob nog wat wil zeggen.

‘We moeten vooral de psychische schade niet onderschatten’, gaat Rob verder. ‘Het verminderde verlies in vertrouwen in het baasje is één ding. Evenals mensen kunnen huisdieren langdurig stress hebben van dit soort onverwachte, verrassende situaties. En evenals mensen kunnen ze hierdoor een korte tijd bangig zijn of hun hele leven een constante angst houden’.

‘Er ontstaat een soort Pavlov-reactie rondom het eten’.

‘Ja inderdaad. En daardoor kunnen gedragsproblemen ontstaan. Dat kan zich in angst en bangigheid uiten, maar het ook kan tot agressie leiden en zelfs tot destructief gedrag. Bij mensen werkt het overigens op dezelfde manier. Het maken van rare grappen met baby’s en kinderen, zou ik daarom ook ten sterkste afraden’.

‘Ik denk dat je gelijk hebt’.

Positief gevoel en energie

‘Het is overigens niet verkeerd om naar filmpjes van huisdieren te kijken, maar er zijn zoveel leukere filmpjes dan die kat en een komkommer. Naar kattenfilmpjes kijken geeft mensen energie en een positief gevoel is uit onderzoek gebleken. Ik zal je het onderzoek mailen’.