Wat kan ik bij de dood van Johan Cruijff toevoegen aan alles wat al is gezegd, gisteren en lang daarvoor. Ik herinner me de momenten dat ik met mijn vader op zondag- en woensdagavonden naar het voetbal keek. Het waren na de familie-uitstapjes op zondagen, zeldzame momenten. We genoten van Johan Cruijff.

Jong

Ik was nog net te jong bij de aanvang van Cruijffs carrière als tweede fullprof voetballer in de Nederlandse competitie. Maar dat deerde niet. De voetbalavonden met mijn vader, zoals ik ze me in mijn herinnering bewaar, begonnen in de periode dat er ook Europees werd gevoetbald.

Het waren zwart-wit uitzendingen zonder herhalingen op een kleiner toestel dan we tegenwoordig gewend zijn. Al snel kwam er echter een kleurentelevisie. Niet per se voor het voetbal. Ik herinner me nog goed dat ik als enige in 1971 mijn vinger opstak toen de onderwijzeres vroeg bij wie thuis een kleurentelevisie stond. De voetbalwedstrijden waren toen volgens mij nog niet direct in kleur.

Johan Cruijff

Cruijff was natuurlijk een fabelachtige voetballer, beweeglijker dan de meeste anderen op het veld. De kans op een mooie actie was bij hem groter dan wanneer een andere speler aan de bal was. Toch beleefde ik het spelletje meer als geheel, dan dat Cruijff speciale aandacht kreeg. Ik was even enthousiast over de acties van Piet Keizer (de eerste fullprof van Nederland), Willem van Hanegem en spelers die korte tijd later kwamen zoals Dick van Dijk, Inge Danielsson, Krol en Neeskens.

Ik had in die tijd een paar abonnementen op tijdschriften of kocht ze. Naast onder andere Muziek Express en AO was dat Voetbal International. Dat was als ik me goed herinner toen nog een krantje.

Godfried Bomans

Het mooiste voetbalverhaal werd in die tijd echter geschreven door Godfried Bomans. Het veranderde, realiseer ik me nu, de manier van schrijven over voetbal. In een openhartig interview, dat in 1971 in Elsevier verscheen, vertelt Johan Cruijff over de invloed van populariteit op zijn leven, de kunst van het voetballen en het beleven van publiek.

Bomans bekijkt het als een literator. Het voetbal van Cruijff is licht, ballet, een kunst. De koele beschouwing en verslaggeving van een potje voetbal maakte vanaf dat interview plaats voor geestdrift, achtergrondinformatie en onderhoudend taalgebruik.

Het interview

Het is nog altijd een heerlijk interview om nog eens terug te lezen. Daarbij is het goed je te realiseren op welk moment het was in de carrière van Johan Cruijff. Tijdens het interview, dat op 25 december 1971 in de kiosken lag, speelde Cruijff bij AJAX.

Daarmee was hij toen al vier keer Nederlands kampioen geworden, had hij drie keer de KNVB beker gewonnen en één keer de Europa Cup I (1970/71). Hij was al een keer topscorer van de Nederlandse competitie geweest (1966/67), een keer uitgeroepen tot Nederlands voetballer van het jaar (1968) en hij zou kort na het interview tot beste speler van Europa worden uitgeroepen (1971).

Je kunt het interview hier lezen: Uit Elseviers archief: Een middag met Johan Cruijff

De foto van Johan Cruijff boven dit bericht is gemaakt door Ron Kroon (ANEFO), tijdens een wedstrijd Feyenoord-Ajax. Het toont het gemak en de bijna onverschilligheid waarmee Cruijff de bal kon trappen.