een gebruikCarol M Highsmith, een Amerikaanse fotografe, maakte bovenstaande foto in 2005. Ze noemde het Idaho Farm and Field en gaf het aan de Library of Congress. Aan die overheidsorganisatie had ze in 1988 al een groot deel van haar collectie gegeven. Daardoor konden ook anderen er gratis gebruik van maken. Ze behield wel het auteursrecht.

Public Domain

Op de website van de Library of Congress staat dat haar werk public domein is. Dat betekent dat iedereen de werken gratis mag gebruiken. Het werk van Carol M Highsmith is dus gratis te gebruiken, dus zonder ervoor te betalen, maar niet vrij auteursrechten. Dat wordt meestal aangeduid met de Engelse term royalty-free.

Library of Congress

Het meeste van haar werk gaf Carol M Highsmith ook na 1988 aan de Library of Congress (LoC). Die organisatie noemde haar gift het grootste gebaar van vrijgevigheid ooit. De bibliotheek verwachtte dat het, met ruim 100.000 foto’s, zal groeien tot de grootste collectie van het LoC van werk van één persoon.

Getty Images

Terug naar de foto Idaho Farm and Field. December 2015 ontving Carol M Highsmith een brief van Getty Images. Daarin werd ze beschuldigd van schending van auteursrechten en inbreuk op licentie. Ze had de foto geplaatst op de website van haar stichting This is America! Getty meldde dat ze niet het volledige licentiebedrag hoefde te betalen, maar er werd een schikking voorgesteld van 120 dollar.

Ze moest betalen voor een foto die ze zelf had gemaakt. Waar ze dus zelf de auteursrechten op heeft en die ze als royalty vrije foto beschikbaar had gesteld via de Library of Congress (ze heeft overigens ook een eigen website)

Licentie

Het bleek dat het licentiebedrijf van Getty Images ruim 18.000 foto’s van Carol M Highsmith tegen betaling aanbood. Al snel bleek dat ook andere mensen een brief hadden gekregen om te betalen voor de gratis bruikbare foto’s van Highsmith.

Aanklacht door de fotografe

Deze week diende de fotografe een aanklacht in tegen het bedrijf en tegelijk ook Alamy, een Brits licentiebureau dat ook foto’s van haar aanbiedt.

Dat Carol M Highsmith de foto’s voor gratis gebruik beschikbaar stelt, geeft anderen namelijk niet het recht deze te verkopen. Dat kan overigens wel, afhankelijk van de manier waarop het werk in publiek domein wordt (vrij)gegeven. Een fotograaf of andere auteursrechthebbende kan namelijk bepaalde eisen stellen, bijvoorbeeld naamsvermelding.

Het verschil zit hier volgens enkele Amerikaanse juristen vooral in de termen publiek domein en royalty free. Had ze met haar gift aan de Library of Congress Royalty haar werk royalty free gegeven, dan was er voor Getty mogelijk niets aan de hand. Royalty free betekent meestal dat een gebruiker eenmalig betaalt, waarna hij of zij het materiaal onbeperk mag gebruiken.

Er zijn ook bronnen die melden dat Highsmith haar auteursrechten heeft opgegeven. Maar dat is dus niet zo, en bovendien is in veel landen (waaronder Nederland) het opgeven van auteursrechten niet mogelijk.

Miljarden claim

Door haar auteursrecht kan Carol M Highsmith bepalen wat er met haar foto’s gebeurt. Ze heeft het Library of Congress toestemming gegeven de foto’s voor gratis gebruik aan te bieden. Ze heeft anderen echter geen licentie gegeven de foto’s te verkopen. In haar aanklacht tegen Getty Images en Alamy eist ze 25.000 dollar per foto. Getty Images biedt 18.755 foto’s van haar aan via hun websites.

De totale claim komt dus neer op ruim 450 miljoen dollar; 468.875.000 dollar om precies te zijn. In principe zijn er argumenten om meer te claimen. Ten eerste kan ze uitgaan van eerdere, door anderen ten onrechte door Getty verstuurde (en betaalde), licentiebetalingen. Ten tweede berekent Getty bij auteursrechtenovertreding niet het gangbare tarief, maar een veelvoud daarvan. Meestal drie keer het gangbare tarief.

Probleem bij Library of Congress

De website van de Library of Congress is onduidelijk over het gebruik van de foto’s van Carol M Highsmith. Het spreekt over public domain en zelfs over copyright free. Voor sommige foto’s maakt het echter ook weer een voorbehoud gemaakt in het gebruik.

Tijdens de rechtszaak zal deze onduidelijkheid ongetwijfeld een rol gaan spelen. Bijvoorbeeld door het verschil dat ik hierboven aangaf tussen publiek domein en auteursrechten.

Carol M Highsmith

De uitslag zal Carol M Highsmith waarschijnlijk niet uitmaken. Iemand die genereus is met haar foto’s gaat het niet om geld. Ze zal met haar rechtszaak vooral de onfatsoenlijke geldmachine van Getty aan de kaak willen stellen. En wellicht wil ze aandacht voor de wijze waarop met auteursrechten wordt omgegaan.

Zie ook ‘foto’s op mijn site en gratis foto sites’ en ‘auteursrechten harmonisatie‘